- ĐẠI
KINH NGƯỜI CHĂN BÒ
-
(Mahagopalakasuttam)
-
- Như
vầy tôi nghe.
- Một
thời Thế Tôn ở tại Savatthi (Xá-vệ), Jetavana (Kỳ-đà Lâm), vườn
ông Anathapindika (Cấp Cô Độc). Ở tại đây, Thế Tôn gọi các
Tỷ-kheo:
- – Này
các Tỷ-kheo.
- –
Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
- Các
Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn thuyết giảng như sau:
- – Này
các Tỷ-kheo, nếu không đầy đủ mười một đức tánh này, một người
chăn bò không thể chăn giữ đàn bò, không thể khiến đàn bò được
hưng thịnh. Thế nào là mười một? Ở đây, này các Tỷ-kheo, một
người chăn bò không biết rõ sắc, không khéo (phân biệt), các
tướng, không từ bỏ trứng con bò chét, không băng bó vết thương,
không có xông khói, không biết chỗ nước có thể lội qua, không
biết chỗ nước uống, không biết con đường, không khéo léo đối với
các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ, là người vắt sữ ho đến khô kiệt, là
người không chú ý, không săn sóc đặc biệt những con bò đực già
và đầu đàn. Này các Tỷ-kheo, người chăn bò nào không đầy đủ mười
một đức tánh như vậy, không thể chăn giữ đàn bò, không thể khiến
đàn bò được hưng thịnh. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào
không đầy đủ mười một pháp, không thể lớn mạnh, tăng thịnh,
thành mãn trong pháp luật này. Thế nào là mười một? Ở đây, này
các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không biết sắc, không khéo (phân biệt) các
tướng, không từ bỏ trứng con bò chét, không băng bó vết thương,
không có xông khói, không biết chỗ nước có thể lội qua, không
biết chỗ nước uống, không biết con đường, không khéo léo đối với
các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ, là người vắt sữ ho đến khô kiệt,
đối với những Thượng Tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc
tôn túc trong Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, không có
sự tôn kính, tôn trọng đặc biệt.
- Chư
Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không biết rõ các sắc? Ở đây, này
các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo đối với sắc pháp không như thật biết tất cả
loại sắc thuộc bốn đại và sắc do bốn đại hợp thành. Như vậy, này
các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không biết rõ các sắc. Chư Tỷ-kheo, thế nào
là Tỷ-kheo không khéo (phân biệt) các tướng? Ở đây, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không như thật biết kẻ ngu và nghiệp tướng của
người đó, kẻ trí và nghiệp tướng của người đó. Như vậy, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không khéo (phân biệt) các tướng. Chư Tỷ-kheo,
thế nào là Tỷ-kheo không trừ bỏ trứng con bò chét? Ở đây, này
các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo thọ dụng dục tầm khởi lên, không từ bỏ,
không tránh né, không chấm dứt, không làm cho không tồn tại, thọ
dụng sân tầm khởi lên... (như trên)... thọ dụng hại tầm khởi
lân... (như trên)... thọ dụng các ác, bất thiện pháp khởi lên,
không từ bỏ, không tránh né, không chấm dứt, không làm cho không
tồn tại. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không trừ bỏ trứng
con bò chét. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không băng
bó vết thương? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo, khi mắt thấy
sắc, nắm giữ tướng chung, nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân
gì làm con mắt không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác,
bất thiện pháp khởi lên; Tỷ-kheo không tự chế ngự nguyên nhân
ấy, không hộ trì con mắt, không thực hành sự hộ trì con mắt. Khi
tai nghe tiếng... mũi ngửi hương... lưỡi nếm vị... thân cảm
xúc... ý nhận thức các pháp, vị ấy nắm giữ tướng chung, nắm giữ
tướng riêng. Những nguyên nhân gì khiến ý căn không được chế
ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp khởi lên;
Tỷ-kheo không chế ngự nguyên nhân ấy, không hộ trì ý căn, không
thực hành sự hộ trì ý căn. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo
không băng bó vết thương. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo
không xông khói? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không có thuyết
giảng rộng rãi cho các người khác biết Chánh pháp mình được
nghe, được thọ trì. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không
xông khói. Và này, các Tỷ-kheo, như thế nào là Tỷ-kheo không
biết chỗ nước có thể lội qua? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo
thỉnh thoảng có đến gặp những Tỷ-kheo đa văn được trao cho
truyền thống giáo điển, những bậc trì Pháp, trì Luật, trì matika
(các bản tóm tắt) nhưng không hỏi, không trả lời các vị ấy:
"Thưa Tôn giả, điểm này là thế nào? ý nghĩa này là gì?" Những
bậc Tôn giả ấy không làm cho hiển lộ những điều chưa hiển lộ,
không làm cho rõ ràng những điều chưa được rõ ràng, và đối với
những nghi vấn về Chánh pháp, các vị ấy không đoạn trừ nghi
hoặc. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không biết chỗ nước
có thể lội qua. Và chư Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không biết rõ
chỗ nước uống? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo, trong khi Pháp
và Luật do Như Lai tuyên thuyết được giảng dạy, không chứng đạt
nghĩa tín thọ, pháp tín thọ, không chứng đạt sự hân hoan liên hệ
đến Pháp. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không biết chỗ
nước uống. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không biết về
con đường. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không như thật biết
con đường Thánh đạo Tám ngành. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là
Tỷ-kheo không biết đến con đường. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là
Tỷ-kheo không khéo léo với các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ? Ở đây,
này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không như thật biết về Bốn Niệm xứ. Như
vậy này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không khéo léo với các chỗ đàn
bò có thể ăn cỏ. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo vắt sữ
ho đến khô kiệt? Ở đây, này các Tỷ-kheo, khi các vị tại gia vì
lòng tin cúng dường các vật dụng, như y áo, đồ ăn khất thực,
sàng tọa, dược phẩm trị bệnh, Tỷ-kheo không biết nhận lãnh cho
được vừa đủ. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo vắt sữ ho đến
khô kiệt. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo, đối với những
Thượng tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong
Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, không có sự tôn kính,
sự tôn trọng đặc biệt? Ở đây, này các Tỷ-kheo, đối với Thượng
tọa, trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng
giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, không có thân nghiệp đầy
lòng từ đối với các vị ấy, trước mặt và sau lưng, không có khẩu
nghiệp đầy lòng từ đối với các vị ấy, trước mặt và sau lưng,
không có ý nghiệp đầy lòng từ đối với các vị ấy, trước mặt và
sau lưng. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo đối với những
Thượng tọa, trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong
Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, không có sự tôn kính,
sự tôn trọng đặc biệt. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào không đầy đủ
mười một pháp này, thì không thể lớn mạnh, tăng thịnh, thành mãn
trong Pháp, Luật này.
- Này
các Tỷ-kheo, người chăn bò đầy đủ mười một đức tánh này có thể
chăn giữ đàn bò, khiến đàn bò trở thành hưng thịnh. Thế nào là
mười một? Ở đây, này các Tỷ-kheo, người chăn bò biết rõ sắc,
khéo (phân biệt) các tướng, trừ bỏ trứng con bò chét, băng bó
vết thương, có xông khói, biết chỗ nước có thể lội qua, biết chỗ
nước uống, biết con đường, khéo léo đối với các chỗ đàn bò có
thể ăn cỏ, không vắt sữ ho đến khô kiệt, là người chú ý săn sóc
đặc biệt, những con bò đực già và đầu đàn. Này các Tỷ-kheo,
người chăn bò đầy đủ mười một đức tánh này có thể chăn giữ đàn
bò và làm cho đàn bò trở thành hưng thịnh. Cũng vậy, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo đầy đủ mười một pháp này có thể lớn mạnh, tăng
thịnh, thành mãn trong Pháp, Luật này. Thế nào là mười một? Ở
đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo, biết rõ sắc, khéo (phân biệt) các
tướng, trừ bỏ trứng con bò chét, băng bó vết thương, có xông
khói, biết chỗ nước có thể lội qua, biết chỗ nước uống, biết con
đường khéo léo đối với các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ, không phải
là người vắt sữ ho đến khô kiệt, đối với những Thượng tọa,
trưởng lảo, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới,
bậc lãnh đạo trong Tăng giới, có sự tôn kính, tôn trọng đặc
biệt.
- Và
này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo biết rõ các sắc? Ở đây, này
các Tỷ-kheo, đối với sắc pháp như thật biết tất cả loại sắc
thuộc bốn đại và sắc do bốn đại hợp thành. Như vậy, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo biết rõ các sắc. Chư Tỷ-kheo thế nào là Tỷ-kheo
khéo (phân biệt) các tướng? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo như
thật biết kẻ ngu và nghiệp tướng kẻ ngu, kẻ trí và nghiệp tướng
kẻ trí. Như vậy, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo khéo (phân biệt) các
tướng. Này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo trừ bỏ trứng con bò
chét? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo không thọ dụng dục tầm
khởi lên, từ bỏ, tránh né, chấm dứt, làm cho không tồn tại,
không thọ dụng sân tầm khởi lên... (như trên)... không thọ dụng
hại tầm khởi lên... (như trên)..., không thọ dụng các ác, bất
thiện pháp khởi lên, từ bỏ, tránh né, chấm dứt, làm cho không
tồn tại. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo trừ bỏ trứng con
bò chét. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo băng bó vết
thương? Ở đây, này các Tỷ-kheo, khi mắt thấy sắc, không nắm giữ
tướng chung, không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân gì
khiến con mắt không được chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác,
bất thiện pháp khởi lên; Tỷ-kheo chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì
con mắt, thực hành sự hộ trì con mắt. Khi tai nghe tiếng... mũi
ngửi hương... lưỡi nếm vị... thân cảm xúc... ý nhận thức các
pháp, vị ấy không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng
riêng. Những nguyên nhân gì khiến ý căn không được chế ngự,
khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp khởi lên; Tỷ-kheo
chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì ý căn, thực hành sự hộ trì ý căn.
- Như
vầy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo băng bó vết thương. Và này các
Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo có xông khói? Ở đây, này các
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo có thuyết giảng rộng rãi cho các người khác
biết Chánh pháp mình được nghe, được thọ trì. Như vậy, này các
Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo có xông khói. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là
Tỷ-kheo biết chỗ nước có thể lội qua. Ở đây, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo thỉnh thoảng có đến gặp những Tỷ-kheo đa văn, được trao
cho truyền thống giáo điển, những bậc trì Pháp, trì Luật, trì
matika (các bản tóm tắt) có hỏi, có trả lời các vị ấy: "Thưa Tôn
giả, điểm này là thế nào? Ý nghĩa này là gì? những bậc Tôn giả
ấy làm cho hiển lộ những điều chưa được hiển lộ, làm cho rõ ràng
những điều chưa được rõ ràng, và đối với những nghi vấn về Chánh
pháp, các vị đoạn trừ nghi hoặc. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là
Tỷ-kheo biết rõ chỗ nước có thể lội qua. Và chư Tỷ-kheo, thế nào
là Tỷ-kheo biết rõ chỗ nước uống? Ở đây, này các Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo trong khi Pháp và Luật do Như Lai tuyên thuyết, giảng
dạy, chứng đạt nghĩa tín thọ, chứng đạt pháp tín thọ, chứng đạt
sự hân hoan liên hệ đến Pháp. Như vậy, là Tỷ-kheo biết chỗ nước
uống. Và các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo biết rõ về con đường? Ở
đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo như thật biết con đường Thánh đạo
Tám ngành. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo biết rõ con
đường. Và này, các Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo khéo léo đối với
các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo như
thật biết về Bốn Niệm xứ. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo
khéo léo đối với các chỗ đàn bò có thể ăn cỏ. Và này các
Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo không vắt sữ ho đến khô kiệt? Ở đây,
này các Tỷ-kheo, khi các vị tại gia vì lòng tin cúng dường các
vật dụng như y áo, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị
bệnh, Tỷ-kheo biết nhận lãnh cho được vừa đủ. Như vậy, này các
Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo không vắt sữ ho đến khô kiệt. Và này các
Tỷ-kheo, thế nào là Tỷ-kheo, đối với những Thượng tọa trưởng
lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới, bậc lãnh
đạo trong Tăng giới, có sự tôn kính, sự tôn trọng đặc biệt. Ở
đây, này các Tỷ-kheo, đối với các Thượng tọa trưởng lão, xuất
gia đã lâu ngày, bậc tôn túc trong Tăng giới, bậc lãnh đạo trong
Tăng giới, có thân nghiệp đầy lòng từ đối với các vị ấy, trước
mặt và sau lưng, có khẩu nghiệp, đầy lòng từ đối với các vị ấy,
trước mặt và sau lưng, có ý nghiệp đầy lòng từ đối với các vị
ấy, trước mặt và sau lưng. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là Tỷ-kheo
đối với những Thượng tọa trưởng lão, xuất gia đã lâu ngày, bậc
tôn túc trong Tăng giới, bậc lãnh đạo trong Tăng giới, có sự tôn
kính, có sự tôn trọng đặc biệt. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đầy
đủ mười một pháp này, thì có thể lớn mạnh, tăng thịnh, thành mãn
trong Pháp, Luật này.
- Thế
Tôn thuyết giảng như vậy, các Tỷ-kheo ấy hoan hỷ, tín thọ lời
Thế Tôn dạy.
- --o0o--