- TIỂU
KINH ĐOẠN TẬN ÁI
-
(Culatanhasankhavasuttam)
-
- Như
vầy tôi nghe.
- Một
thời, Thế Tôn ở tại Savatthi (Xá-vệ), Đông Viên (Pubbarama),
giảng đường Lộc Mẫu (Migaramatu). Rồi Thiên chủ Sakka đến tại
chỗ Thế Tôn ở, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn và đứng một bên.
Thiên chủ Sakka đứng một bên bạch Thế Tôn.
- –
Bạch Thế Tôn, nói một cách tóm tắt, đến mức độ nào, một Tỷ-kheo
ái tận giải thoát, cứu cánh thành tựu, cứu cánh an ổn, khỏi các
khổ ách, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh viên mãn, bậc tối thắng
giữ hư Thiên và loài Người?
- – Ở
đây, này Thiên chủ, Tỷ-kheo được nghe như sau: "Thật không xứng
đáng, nếu có thiên vị đối với tất cả pháp". Này Thiên chủ, nếu
Tỷ-kheo được nghe như sau: "Thật không xứng đáng, nếu có thiên
vị đối với tất cả pháp", vị ấy biết rõ tất cả pháp. Sau khi biết
rõ tất cả pháp, vị ấy biết một cách rốt ráo tất cả pháp. Do biết
một cách rốt ráo tất cả pháp, nếu có một cảm thọ nào, lạc thọ,
khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ, vị ấy sống quán tánh vô thường,
sống quán tánh ly tham, sống quán tánh đoạn diệt, sống quán tánh
xả ly trong các cảm thọ ấy. Vị ấy nhờ sống quán tánh vô thường,
sống quán tánh ly tham, sống quán tánh đoạn diệt, sống quán tánh
xả ly trong các cảm thọ ấy, nên không chấp trước một vật gì ở
đời; do không chấp trước nên không phiền não, do không phiền
não, vị ấy chứng đạt Niết-bàn. Vị ấy tuệ tri: "Sanh đã tận, phạm
hạnh đã thành, những việc cần làm đã làm, không còn trở lại đời
này nữa". Này Thiên chủ, một cách tóm tắt, đến mức độ như vậy,
một Tỷ-Kheo ái tận giải thoát, cứu cánh thành tựu, cứu cánh an
ổn, khỏi các khổ ách, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh viên mãn, bậc
tối thắng giữ hư Thiên và loài Người.
- Rồi
Thiên chủ Sakka, sau khi hoan hỷ, tín thọ lời Thế Tôn thuyết
giảng, đảnh lễ Thế Tôn, thân bên hữu hướng về Ngài rồi biến mất
tại chỗ. Lúc bấy giờ, Tôn giả Mahamoggallana ngồi cách Thế Tôn
không xa. Rồi Tôn giả Mahamoggallana suy nghĩ: "Không hiểu
Dạ-xoa (Yakkaha) kia, sau khi hoan hỷ lời Thế Tôn dạy, có tín
thọ hay không? Ta hãy tìm biết Dạ- xoa kia, sau khi hoan hỷ lời
Thế Tôn dạy, có tín thọ hay không?" Rồi Tôn giả Mahamoggallana,
như người lực sĩ duỗi cánh tay đang co lại, hay co lại cánh tay
đang duỗi ra, biến mất ở Đông Viên Lộc Mẫu giảng đường và hiện
ra ở giữ hư thiên cõi trời Ba mươi ba. Lúc bấy giờ Thiên chủ
Sakka, với đầy đủ năm trăm nhạc khí chư thiên, đang vui chơi tại
vườn Nhất bạch liên. Thiên chủ Sakka thấy Tôn giả từ xa đến, bảo
năm trăm nhạc khí chư thiên dừng nghỉ, đi đến Tôn giả
Mahamoggallana, sau khi đến, thưa với Tôn giả Mahamoggallana:
"Hãy đến đây, Thiện hữu Moggallana; thiện lai, Thiện hữu
Moggallana! Này Thiện Hữu Moggallana, lâu lắm Thiệﮠhữu mới có
dịp đến đây. Hãy ngồi, Thiện hữu Moggallana, trên chỗ đã soạn
sẵn". Tôn giả Mahamoggallana, ngồi xuống trên chỗ đã soạn sẵn.
Còn Thiên chủ Sakka lấy một ghế thấp khác và ngồi xuống một bên.
Rồi Tôn giả Mahamoggallana nói với Thiên chủ Sakka đang ngồi
xuống một bên:
- – Này
Kosiya, về lời thuyết giảng mà Thế Tôn đã nói cho Ông một cách
tóm tắt, thật tốt lành cho chúng tôi, nếu được nghe chỉ một phần
lời thuyết giảng ấy.
- –
Thiện hữu Moggallana, chúng tôi bận nhiều công việc, chúng tôi
có nhiều việc phải làm, việc làm cho chúng tôi và việc làm cho
chư thiên ở cõi trời Ba mươi ba. Lại nữa, này Thiện hữu
Moggallana, lời thuyết giảng ấy được khéo nghe, khéo nắm vững ,
khéo suy tư, khéo thẩm lự nên không thể mau quên được. Này Thiện
hữu Moggallana, xưa kia phát khởi chiến tranh giữ hư Thiên và
chúng Asura (A-tu-la). Này Thiện hữu Moggallana, trong trận
chiến này, chư Thiên thắng, chúng Asura bại. Này thiện hữu
Moggallana, sau khi thắng trận chiến ấy và nhân dịp thắng trận,
chúng tôi, sau khi trở về, cho xây dựng một lâu đài tên là
Vejayanta (Tối Thắng Điện). Này Thiện hữu Moggallana, lâu đài
Vejayant ó đến một trăm vọng tháp, trong mỗi vọng tháp có bảy
ngôi nhà có hình tam giác, trong mỗi nhà tam giác có bảy tiên
nữ, và mỗi tiên nữ có đến bảy thị nữ. Này thiện hữu Moggallana,
Thiện hữu có muốn xem những điều khả ái của lâu đài Vejayanta
không?
- Tôn
giả Mahamoggallana im lặng nhận lời. Rồi Thiên chủ Sakk ùng với
đại vương Vessavana để Tôn giả Mahamoggallana đi trước và đi đến
lâu đài Vejayanta. Các thị nữ của Thiên chủ Sakka thấy Tôn giả
Mahamoggallana đi từ xa đến, sau khi thấy, liền hổ thẹn, bẽn
lẽn, rồi bước vào phòng của mình. Ví như cô dâu khi thấy ch hồng
liền hổ thẹn, bẽn lẽn; cũng như vậy, các thị nữ của Thiên chủ
Sakka, khi thấy Tôn giả Mahamoggallana liền hổ thẹn, bẽn lẽn,
vào phòng riêng của mình. Rồi Thiên chủ Sakka và đại vương
Vessavana đưa Tôn giả Mahamoggallana đi thăm và xem khắp lâu đài
Vejayanta: "Này Thiện hữu Moggallana, xem điều khả ái này của
lâu đài Vejayanta; xem điều khả ái này của lâu đài Vejayanta.
Cái này chói sáng nhờ các công đức do Tôn giả Kosiya đã làm thời
xưa; và loài Người, khi thấy cái gì khả ái liền nói: "Thật sự,
cái này chói sáng từ chư thiên cõi trời Ba mươi ba. Cái này chói
sáng nhờ các công đức do Tôn giả Kosiya đã làm thời xưa". Rồi
Tôn giả Mahamoggallana suy nghĩ: "Dạ-xoa này sống phóng dật một
cách quá đáng. Ta hãy làm cho vị này hoảng sợ". Tôn giả
Mahamoggallana liền thị hiện thần thông lực, dùng ngón chân cái
làm cho lầu Vejayanta rung động, chuyển động, chấn động mạnh.
Thiên chủ Sakka, đại vương Sessavana và chư thiên ở cõi trời Ba
mươi ba, tâm cảm thấy kỳ diệu, hy hữu: "Thật kỳ diệu thay, thật
hy hữu thay đại thần thông lực, đại oai lực của Tôn giả Sa-môn!
Với ngón chân cái, vị này làm cho thiên cung này rung động,
chuyển động, chấn động mạnh!" Tôn giả Mahamoggallana sau khi
biết Thiên chủ Sakka đã hoảng sợ, lông tóc dựng ngược liền nói
với Thiên chủ Sakka:
- – Này
Kosiya, về lời thuyết giảng mà Thế Tôn đã nói cho Ông một cách
tóm tắt, thật tốt lành cho chúng tôi, nếu được nghe chỉ một phần
lời thuyết giảng ấy.
- Ở
đây, này Thiện hữu Moggallana, tôi đến chỗ Thế Tôn ở, sau khi
đến, đảnh lễ Thế Tôn và đứng một bên. Này Thiện hữu Moggallana,
sau khi đứng một bên, tôi bạch với Thế Tôn như sau:
- "–
Bạch Thế Tôn, một cách tóm tắt, đến mức độ nào, một Tỷ-kheo là
ái tận giải thoát, cứu cánh thành tựu, cứu cánh an ổn, khỏi các
khổ ách, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh viên mãn, bậc tối thắng
giữ hư Thiên và loài Người?
- Khi
nghe nói vậy, này Thiện hữu Moggallana, Thế Tôn nói với tôi như
sau:
- "– Ở
đây, này Thiên chủ, Tỷ-kheo được nghe như sau: "Thật không xứng
đáng, nếu có thiên vị đối với tất cả pháp"". Vị ấy biết rõ tất
cả pháp. Sau khi biết rõ tất cả pháp, vị ấy biết một cách rốt
ráo tất cả pháp". Do biết một cách rốt ráo tất cả pháp, nếu có
cảm thọ nào, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ, vị ấy
sống quán tánh vô thường, sống quán tánh ly tham, sống quán tánh
đoạn diệt, sống quán tánh xả ly trong các cảm thọ ấy. Vị ấy nhờ
sống quán tánh vô thường, sống quán tánh ly tham, sống quán tánh
đoạn diệt, sống quán tánh xả ly trong các cảm thọ ấy nên không
chấp trước một vật gì ở đời; do không chấp trước nên không phiền
não; do không phiền não, vị ấy chứng đạt Niết-bàn. Vị ấy tuệ
tri: "Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, những việc cần làm đã
làm, không còn trở lại đời này nữa". "Này Thiên chủ, một cách
tóm tắt, đến mức độ như vậy, một Tỷ-kheo ái tận giải thoát, cứu
cánh thành tựu, cứu cánh an ổn, khỏi các khổ ách, cứu cánh phạm
hạnh, cứu cánh viên mãn, bậc tối thắng giữ hư Thiên và loài
Người".
- Như
vậy, này Thiện hữu Moggallana, Thế Tôn nói một cách tóm tắt cho
tôi về ái tận giải thoát.
- Rồi
Tôn giả Mahamoggallana, sau khi hoan hỷ, tín cho lời Thiên chủ
Sakka nói, như một nhà lực sĩ duỗi r ánh tay đang co lại, hay co
lại cánh tay đang duỗi ra, biến mất giữ hư thiên ở cõi trời Ba
mươi ba, và hiện ra tại Đông Viên Lộc Mẫu giảng đường. Sau khi
Tôn giả Mahamoggallana đi chẳng bao lâu, các thị nữ của Thiên
chủ Sakka nói với Thiên chủ Sakka như sau:
- –
Thưa Thiên chủ, có phải vị ấy là Thế Tôn, bậc Đạo sư của Thiên
chủ?
- –
Không, vị ấy không phải là Thế Tôn, bậc Đạo Sư của ta. Vị ấy là
đồng phạm hạnh với ta, Tôn giả Mahamoggallana.
- –
Thưa Thiên chủ, thật là điều tốt lành cho Thiên chủ, có một vị
đồng phạm hạnh có đại thần thông, có đại oai lực như vậy. Chắc
chắn vị ấy là Thế Tôn, bậc Đạo Sư của Thiên chủ.
- Rồi
Tôn giả Mahamoggallana đến tại chỗ Thế Tôn ở, sau khi đến đảnh
lễ Thế Tôn và ngồi xuống một bên. Sau khi ngồi xuống một bên,
Tôn giả Mahamoggallana bạch Thế Tôn:
- –
Bạch Thế Tôn, Thế Tôn có biết chăng, Thế Tôn vừa mới nói về ái
tận giải thoát một cách tóm tắt cho một Dạ-xo ó đại oai lực?
- – Này
Moggallana, Ta biết. Ở đây, Thiên chủ Sakka đến tại chỗ Ta ở,
sau khi đến, đảnh lễ Ta rồi đứng một bên. Sau khi đứng một bên,
này Moggallana, Thiên chủ Sakka bạch với Ta:
- "–
Bạch Thế Tôn, nói một cách tóm tắt, đến mức độ nào, một Tỷ-kheo
ái tận, giải thoát, cứu cánh thành tựu, cứu cánh an ổn, khỏi các
khổ ách, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh viên mãn, bậc tối thắng
giữ hư Thiên và loài Người?
- Khi
nghe nói vậy, này Mahamoggallana, Ta nói với Thiên chủ Sakka:
- "– Ở
đây, này Thiên chủ, Tỷ-kheo được nghe như sau: "Thật không xứng
đáng, nếu có thiên vị đối với tất cả pháp". Này Thiên chủ, nếu
Tỷ-kheo được nghe như sau: "Thật không xứng đáng nếu có thiên vị
đối với tất cả pháp". Vị ấy biết rõ tất cả pháp. Sau khi biết rõ
tất cả pháp, vị ấy biết một cách rốt ráo tất cả pháp. Do biết
một cách rốt ráo tất cả pháp, nếu có một cảm thọ nào, lạc thọ,
khổ thọ, hay bất khổ bất lạc thọ, vị ấy sống quán tánh vô
thường, sống quán tánh ly tham, sống quán tánh đoạn diệt, sống
quán tánh xả ly trong các cảm thọ ấy. Vị ấy nhờ sống quán tánh
vô thường, sống quán tánh ly tham, sống quán tánh đoạn diệt,
sống quán tánh xả ly trong các cảm thọ ấy nên không chấp trước
một vật gì ở đời. Do không chấp trước nên không phiền não, do
không phiền não, vị ấy chứng đạt Niết-bàn. Vị ấy tuệ tri: "Sanh
đã tận, phạm hạnh đã thành, những việc cần làm đã làm, không còn
trở lại đời này nữa". Này Thiên chủ, một cách tóm tắt, đến mức
độ như vậy, một Tỷ-kheo ái tận, giải thoát, cứu cánh thành tựu,
cứu cảnh an ổn, khỏi các khổ ách, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh
viên mãn, bậc tối thắng giữ hư Thiên và loài Người".
- Như
vậy, này Moggallana, Ta biết Ta vừa nói một cách tóm tắt về ái
tận giải thoát cho Thiên chủ Sakka.
- Thế
Tôn thuyết giảng như vậy. Tôn giả Mahamoggallana hoan hỷ, tín
thọ lời Thế Tôn dạy.
- --o0o--