- KINH
SALEYYAKA
- (Saleyyakasuttam)
-
- Như vầy tôi nghe.
- Một thời Thế Tôn đang du hành
trong nước Kosala (Kiều tất la) cùng với Đại chúng Tỷ-kheo đi
đến một làng Bà-la-môn của dân chúng Kosala tên là Sa la. Các gi
hủ Bà-la-môn ở Sa la nghe rằng: "Người ta nói Sa-môn Gotama, là
Thích Tử, xuất gia từ gia tộc Sakya, đang du hành trong nước
Kosala với Đại chúng Tỷ-kheo, và đã đến Sa-la. Tiếng đồn tốt đẹp
sau đây được truyền đi về Tôn giả Gotama: "Đây là Thế Tôn, bậc
A-la-hán, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian
Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật,
Thế Tôn. Với thắng trí, Ngài tự thân chứng ngộ thế giới này cùng
với Thiên giới, Ma giới, Phạm thiên giới, cùng với chúng Sa-môn,
Bà-la-môn, các loài Trời và Người. Khi đã chứng ngộ, Ngài còn
tuyên thuyết điều Ngài đã chứng ngộ. Ngài thuyết pháp sơ thiện,
trung thiện, hậu thiện, đầy đủ văn nghĩa. Ngài truyền dạy phạm
hạnh hoàn toàn đầy đủ trong sạch. Lành thay nếu được yết kiến
một A-la-hán như vậy!" Rồi các gi hủ Bà-la-môn ở Sa-la đi đến
chỗ Thế Tôn ở, sau khi đến, một số đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi
xuống một bên; một số nói lên những lời chào đón, thân hữu xã
giao với Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên; một so hấp tay vái Thế
Tôn rồi ngồi xuống một bên; một số nói lên tên họ của mình trước
mặt Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên; một số giữ im lặng rồi ngồi
xuống một bên. Sau khi ngồi xuống một bên, các gi hủ Bà-la-môn ở
Sa-la bạch Thế Tôn:
- – Tôn giả Gotama, do nhân gì, do
duyên gì, ở đây, một số hữu tình sau khi thân hoại mạng chung,
phải sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục? Này Tôn giả
Gotama, do nhân gì, do duyên gì, ở đây, một số loài hữu tình sau
khi thân hoại mạng chung được sanh vào thiện thú, Thiên giới,
đời này?
- – Này các Gi hủ, do nhân hành phi
pháp, hành phi pháp chánh đạo, này các Gi hủ, mà như vậy, ở đây
có một số loài hữu tình, sau khi thân hoại mạng chung phải sanh
vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Do nhân hành đúng pháp,
hành đúng chánh đạo, này các gi hủ, mà như vậy, ở đây có một số
loài hữu tình sau khi thân hoại mạng chung được sanh thiện thú,
Thiên giới, đời này.
- – Chúng con không thể hiểu đầy đủ
những gì Tôn giả Gotama thuyết một cách vắn tắt nếu không được
giải thích rộng rãi. Lành thay, nếu Tôn giả Gotama thuyết pháp
cho chúng con để chúng con có thể hiểu đầy đủ những gì Tôn giả
Gotama thuyết một cách vắn tắt!
- – Như vậy, này các Gi hủ, hãy nghe
và khéo tác ý, Ta sẽ giảng.
- – Thưa vâng, Tôn giả.
- Các vị gi hủ Bà-la-môn, ở Sa-la
vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau:
- – Này các gi hủ, có ba loại thân
hành phi pháp, phi chánh đạo, có bốn loại khẩu hành phi pháp,
phi chánh đạo, có ba loại ý hành phi pháp, phi chánh đạo. Này
các gi hủ, thế nào là ba loại thân hành phi pháp, phi chánh đạo?
Ở đây, này các Gi hủ, có người sát sanh, tàn nhẫn, tay lấm máu,
tâm chuyên sát hại đả thương, tâm không từ bi đối với các loài
hữu tình. Người này lấy của không cho, bất cứ tài vật gì của
người khác hoặc tại thôn làng hoặc tại rừng núi không cho người
ấy, người ấy lấy trộm tài vật ấy. Người ấy sống tà hạnh đối với
các dục lạc, giao cấu với các hạng nữ nhân có mẹ che chở, có ch
he chở, có mẹ ch he chở, có anh che chở, có chị che chở, có bà
con che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy gộc bảo vệ, cho đến
những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa. Như vậy, này các Gi
hủ, là ba loại thân hành phi pháp, phi chánh đạo. Này các Gi hủ,
thế nào là bốn loại khẩu hành phi pháp, phi chánh đạo? Ở đây,
này các Gi hủ, có người vọng ngữ, đến chỗ tập hội, hay đến chỗ
chúng hội, hay đến giữ ác thân tộc, hay đến giữ ác tổ hợp, hay
đến giữa vương tộc, khi được dẫn ra làm chứng và được hỏi: "Này
người kia, hãy nói những gì Ông biết"; dầu cho người ấy không
biết, người ấy nói: "Tôi biết"; dầu cho người ấy biết, người ấy
nói: "Tôi không biết"; hay dầu cho người ấy không thấy, người ấy
nói: "Tôi thấy"; hay dầu cho người ấy thấy, người ấy nói: "Tôi
không thấy". Như vậy, lời nói của người ấy trở thành cố ý vọng
ngữ, hoặc vì nguyên nhân tự kỷ, hoặc vì nguyên nhân tha nhân,
hoặc vì nguyên nhân một vài quyền lợi gì. Và người ấy là người
nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, đến chỗ kia, nói dễ sanh
chia rẽ ở những người này, nghe điều gì ở chỗ kia, đi nói với
những người này để sanh chia rẽ ở những người kia. Như vậy,
người ấy ly gián những kẻ hòa hợp hay xúi dục những kẻ ly gián,
ưa thích phá hoại, vui thích phá hoại, thích thú phá hoại, nói
những lời đưa đến phá hoại. Và người ấy là người nói lời thô ác.
Bất cứ lời gì thô ác, tàn ác, khiến người đau khổ, khiến người
tức giận, liên hệ đến phẫn nộ, không đưa đến Thiền định, người
ấy nói những lời như vậy. Và người ấy nói những lời phù phiếm,
nói phi thời, nói những lời phi chơn, nói những lời không lợi
ích, nói những lời phi pháp, nói những lời phi luật, nói những
lời không đáng gìn giữ. Vì nói phi thời, nên lời nói không có
thuận lý, không có mạch lạc, hệ thống, không có lợi ích. Như
vậy, này các Gi hủ, có bốn loại khẩu hành phi pháp, phi chánh
đạo. Và này các Gi hủ, thế nào là ba loại ý hành phi pháp, phi
chánh đạo? Ở đây, này các Gi hủ, có người có tham ái, tham lam
tài vật kẻ khác, nghĩ rằng: "Ôi, mong rằng mọi tài vật của người
khác trở thành của mình!" Lại có người có tâm sân, khởi lên hại
ý, hại niệm như sau: "Mong rằng những loài hữu tình này bị giết,
hay bị tàn sát, hay bị tiêu diệt, hay bị tàn hại, hay mong chúng
không còn tồn tại!" Lại có người có tà kiến, có tưởng điên đảo
như: "Không có bố thí, không có kết quả của bố thí, không có tế
lễ, không có cúng dường, các hành vi thiện ác, không có kết quả
dị thục, không có đời này, không có đời sau, không có mẹ, không
có cha, không có các loại hóa sanh, trong đời không có các
Sa-môn, Bà-la-môn chân chính hành trì, chân chánh thành tựu, sau
khi tự tri, tự chứng lại tuyên bo ho đời này và cho đời sau".
Như vậy, này các Gi hủ, là ba ý hành phi pháp, phi chánh đạo.
Như vậy do nhân hành phi pháp, hành phi chánh đạo, này các Gi
hủ, ở đây, một số loài hữu tình sau khi thân hoại mạng chung,
phải sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
- Này các Gi hủ, có ba loại thân
hành đúng pháp, đúng chánh đạo, có bốn loại khẩu hành đúng pháp,
đúng chánh đạo, có ba loại ý hành đúng pháp, đúng chánh đạo. Này
các Gi hủ, thế nào là ba loại thân hành đúng pháp, đúng thánh
đạo? Ở đây, này các Gi hủ, có người từ bỏ sát sanh, tránh xa sát
sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý, có lòng từ, sống thương
xót đến hạnh phúc tất cả chúng sanh và loại hữu tình; từ bỏ lấy
của không cho, tránh xa lấy của không cho, bất cứ tài vật gì của
người khác, hoặc tại thôn làng, hoặc tại rừng núi không cho
người ấy, người ấy không lấy trộm tài vật ấy; từ bỏ sống theo tà
hạnh đối với các dục, không giao cấu với các hạng nữ nhân có mẹ
che chở, có ch he chở, có mẹ ch he chở, có anh che chở, có chị
che chở, có bà con che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy gộc
bảo vệ, cho đến những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa. Như
vậy, này các Gi hủ, là ba loại thân hành đúng pháp, đúng chánh
đạo. Và này các Gi hủ, thế nào là bốn loại khẩu hành đúng pháp,
đúng chánh đạo? Ở đây, này các Gi hủ, có người từ bỏ vọng ngữ,
tránh xa vọng ngữ, đến chỗ tập hội, hay đến chỗ chúng hội, hay
đến giũ ác thân tộc, hay đến giữ ác tổ hợp, hay đến giữa vương
tộc, khi được dẫn ra làm chứng và được hỏi: "Này người kia, hãy
nói những gì Ông biết", nếu biết người ấy nói "Tôi biết"; nếu
không biết, người ấy nói: "Tôi không biết"; hay nếu không thấy,
người ấy nói: "Tôi không thấy"; nếu thấy, người ấy nói: "Tôi
thấy". Như vậy, lời nói của người ấy không trở thành cố ý vọng
ngữ, hoặc vì nguyên nhân tự kỷ, hoặc vì nguyên nhân tha nhân,
hoặc vì nguyên nhân một vài quyền lợi gì. Từ bỏ nói hai lưỡi,
tránh xa nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, không đi đến chỗ
kia nói để sanh chia rẽ ở những người này, nghe điều gì ở chỗ
kia không đi nói với những người này để sanh chia rẽ ở những
người kia; như vậy, người ấy sống hòa hợp những kẻ ly gián, tăng
trưởng những kẻ hòa hợp, ưa thích hòa hợp, vui thích hòa hợp,
thích thú hòa hợp, nói những lời đưa đến hòa hợp. Từ bỏ lời nói
độc ác, tránh xa lời nói độc ác, những lời nói nhu hòa, đẹp tai,
dễ thương, thông cảm đến tâm, tao nhã, đẹp lòng nhiều người, vui
lòng nhiều người, người ấy nói những lời như vậy. Từ bỏ lời nói
phù phiếm, tránh xa lời nói phù phiếm, nói đúng thời, người ấy
nói những lời chân thật, nói những lời có ý nghĩa, nói những lời
về Chánh pháp, nói những lời về Luật, nói những lời đáng được
gìn giữ. Vì nói hợp thời, nên lời nói thuận lý, có mạch lạc, hệ
thống, có ích lợi. Như vậy, này các Gi hủ, có bốn loại khẩu hành
đúng pháp, đúng chánh đạo. Và này các Gi hủ, thế nào là ba loại
ý hành đúng pháp, đúng chánh đạo? Ở đây, này các Gi hủ, có người
không có tham ái, không tham lam tài vật của kẻ khác, nghĩ rằng:
"Ôi, mong rằng mọi tài vật của người khác trở thành của mình!"
Lại có người không có tâm sân, không có khởi lên hại ý, hại
niệm, nhưng nghĩ rằng: "Mong rằng những loài hữu tình này sống
không thù hận, không oán thù, không nhiễu loạn, được an lạc, lo
nghĩ tự thân!" Người ấy có chánh kiến, không có tưởng điên đảo:
"Có bố thí, có kết quả của bố thí, có tế lễ, có cúng dường, các
hành vi thiện ác có kết quả dị thục, có đời này, có đời sau, có
mẹ, có cha, có các loại hóa sanh, trong đời, có các Sa-môn,
Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu, sau khi tự
tri, tự chứng lại tuyên bo ho đời này và đời sau". Như vậy, này
các Gi hủ, có ba loại ý hành đúng pháp, đúng chánh đạo. Như vậy,
do nhân hành đúng pháp, hành đúng chánh đạo, này các Gi hủ, ở
đây, một số loài hữu tình sau khi thân hoại mạng chung được sanh
vào thiện thú, Thiên giới, đời này.
- Này các Gi hủ, nếu một vị hành
đúng pháp, đúng chánh đạo, mong ước: "Ôi, mong rằng sau khi thân
hoại mạng chung, tôi được sanh vào đại phú gia, vương tộc
Sát-đế-lỵ!" Sự kiện này xảy ra, vị ấy sau khi thân hoại mạng
chung, được sanh vào đại phú gia, vương tộc Sát-đế-lỵ. Vì sao
vậy? Vì vị ấy là vị hành đúng pháp, đúng chánh đạo. Này các Gi
hủ, nếu một vị hành đúng pháp, đúng chánh đạo, mong ước: "Ôi,
mong rằng sau khi thân hoại mạng chung, tôi được sanh vào đại
phú gia Bà-la-môn... đại phú gia gi hủ!" Sự kiện này xảy ra, vị
ấy sau khi thân hoại mạng chung, được sanh vào đại phú gia gi
hủ. Vì sao vậy? Vì vị ấy là vị hành đúng pháp, đúng chánh đạo.
Này các Gi hủ, nếu một vị hành đúng pháp, đúng chánh đạo mong
ước: "Ôi, mong rằng sau khi thân hoại mạng chung, tôi được sanh
thân hữu với chư thiên Tứ thiên vương... với chư thiên cõi trời
Ba mươi ba... với chư thiên Dạ ma với chư thiên Đâu-suất-đà...
với chư thiên Hóa lạc... với chư thiên Tha hóa tự tại... với chư
thiên Phạm chúng... với chư thiên Quang thiên... với chư thiên
Thiểu Quang thiên... với chư thiên Vô lượng quang thiên... với
chư thiên Quang âm thiên... với chư thiên Tịnh thiên... với chư
thiên Thiểu tịnh thiên... với chư thiên Vô lượng tịnh thiên...
với chư thiên Biến tịnh thiên... với chư thiên Quảng quả
thiên... với chư thiên Vô phiền thiên... với chư thiên Vô nhiệt
thiên... với chư thiên Thiện hiện thiên... với chư thiên Thiện
kiến thiên... với chư thiên Sắc cứu kính thiên... với chư thiên
Hư không vô biên xứ thiên... với chư thiên Thức Vô biên xứ
thiên... với chư thiên Vô sở hữu xứ thiên... với chư thiên Phi
tưởng Phi phi tưởng xứ thiên"! Sự kiện này xảy ra, vị ấy sau khi
thân hoại mạng chung được sanh thân hữu với chư thiên Phi tưởng
Phi phi tưởng xứ thiên. Vì sao vậy? Vì vị ấy là vị hành đúng
pháp, đúng chánh đạo.
- Khi nghe nói vậy, các gi hủ
Bà-la-môn ở Sa-la bạch Thế Tôn:
- – Thật vi diệu thay, Tôn giả
Gotama! Thật vị diệu thay, Tôn giả Gotama! Như người dựng đứng
lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày những gì bị che kín,
chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối
để những ai có mắt có thể thấy sắc. Cũng vậy, Chánh pháp đã được
Thế Tôn dùng nhiều phương tiện để trình bày. Và nay chúng con
xin quy y Tôn giả Gotama, quy y Pháp và quy y chúng Tỷ-kheo
Tăng, mong Tôn giả Gotama nhận chúng con làm đệ tử, từ nay trở
đi cho đến mạng chung, chúng con trọn đời quy ngưỡng!
- --o0o--
