Ý Nghĩa Quy Y Tam Bảo
Trí Toàn
--o0o--
           
Hôm nay là ngày 09 tháng 06 năm 2002
Ðây là tuần lễ thứ hai trong chương trình hướng dẫn Phật pháp trên mạng lưới, chúng tôi phụ trách đề tài Ý Nghĩa Quy Y Tam Bảo.
A- Ý Nghĩa Quy Y Tam Bảo
I- Tìm Hiểu Từ Ngữ Quy Y
Ðức Phật thường nhắc nhở chúng ta rằng:
- Ðời là biển khổ!
Do vậy chúng ta đang sống trong cuộc sống hiện tại, chẳng khác nào như chúng ta đang lặn hụp trong biển khổ, đang bơ vơ trong lạc lõng giữa đêm tối mênh mông của trầm luân. Trong hoàn cảnh bi thảm như thế, nếu không thấy được đích sáng và phương hướng để hướng đến, không có những phương tiện để đi đến, không có những bậc thầy để dìu dắt đến, thì chúng ta sẽ quay cuồng mãi mãi trong biển khổ sanh tử luân hồi. Cái đích sáng ấy chính là đức Phật, những phương tiện ấy là Pháp, những bậc thầy dìu dắt đó chính là Tăng. Khi chúng ta đã có những sự may mắn như thế mà lại không biết quý trọng thì chẳng khác nào người sắp chết đuối thấy thuyền bè đến cứu vớt mà lại từ chối, xua duổi nó ra. Ðang đói mà thấy cơm không ăn. Như vậy Quy Y Tam Bảo chính là cách bám víu cái chiếc thuyền Tam Bảo mà Phật đã chế ra để cứu vớt những người sắp chết đuối trong biển đời đau khổ, những người đó chính là bản thân của chúng ta.
  Bây giờ đây chúng ta thử tìm hiểu từ ngữ Quy Y Tam Bảo?
            Theo lối chiếc tự, Quy là trở về. Y là nương tựa. Quy Y là trở vể nương tựa nơi mà chúng ta coi là vững chãi, tin tưởng. Nơi đó cũng tương tự như mái ấm gia đình, nhưng chúng ta đã vì si mê, phóng túng, tham vọng nên từ bỏ ra đi, sống cuộc đời không nhà, phiêu bạc. Khi va chạm với cuộc đời, bây giờ mới biết sự khờ dại do kinh nghiệm của khổ đau, phiền muộn mà quay trở về nương tựa lại dưới bóng hạnh phúc và yêu thương của cha mẹ. Chữ Quy Y nguyên dịch nghĩa chữ Nam mô của tiếng Phạn. Quy cũng có nghĩa là trở về, kính vâng, hay phục tùng.
II- Tìm Hiểu Từ Ngữ Tam Bảo
Từ ngữ Tam Bảo là muốn nói đến ba ngôi báu: Phật, Pháp và Tăng.
            Ở thế gian, vàng bạc ngọc ngà, và danh vọng quý báu, nhưng thật ra, vàng bạc và danh vọng đâu có cứu được con người khỏi khổ, sanh, già, bệnh, chết, mà lắm khi lại còn cho con người khổ thêm nữa. Còn Phật, Pháp, Tăng thì có đủ năng lực dắt con người ra khỏi những cái khổ nói trên. Bởi thế người đời mới tôn sùng Phật, Pháp Tăng là ba ngôi báu.
            a- Phật:(Buddha)
Người Trung Hoa dịch là Giác Giả là bậc đã sáng suốt hoàn toàn về ba phương diện Tự Giác, Giác Tha, Giác Hạnh Viên Mãn. Hay nói cách khác Phật bảo là người tu hành đã đạt được mức phước đức, trí tuệ cứu cánh viên mãn. Tất cả chúng sanh đều có khả năng thành Phật. Cho nên chư Phật trong mười phương, ba đời quá khứ, hiện tại, vị lai đều là bậc chúng ta quy y, tôn kính song chỉ có đức Phật Ca là nhân vật lịch sử trong thế giới chúng ta.
            b- Pháp:(Dharma)
            Nghĩa phương pháp tu hành mà Phật đã phát huy ra để diệt trừ mọi mê muội, đau khổ và chứng được quả Phật. Ba tạng kinh điển còn gọi chung là Pháp. Hay nói các khác, Pháp Bảo là chỉ đạo lý và phương pháp tu hành thành Phật. Pháp Bảo mà chúng ta được biết là do Phật Thích Ca Mâu Ni tuyên nói. Do đó chúng ta tôn xưng Ngài bằng đưc Bổn Sư. Pháp Bảo được nhận thấy hiện nay là Tam Tang thánh giáo gồm Kinh Luật Luận, cộng thêm các chú giải và ngữ lục của chư tổ. Ðây là chuẩn mực chỉ dẫn cho chúng ta phương hướng tu học.
c- Tăng:(Sangha)
            Có nghĩa là hòa hợp chúng, nghĩa một đoàn thể tu hành từ 4 người trở lên, cùng nhau sống chung một chỗ, đồng giữ giới luật của Phật, đồng chia sớt cho nhau một cách hòa thuận những gì đã thâu nhận được, tư vật chất đến tinh thần. Hya nói các khác, Tăng Bảo là chỉ người xuất gia đang tu học và giúp đỡ những người khác cùng tu học như mình. Ðây bao gồm chư Bồ Tát. La Hán và tất cả tăng ni phàm phu. Song chúng ta là người phàm mắt tục dù gặp được thánh tăng cũng không nhận ra. Chúng ta tiếp xúc với phàm phu Tăng, cho nên phải lấy Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni ở nhân gian làm trung tâm của Tăng Bảo.
Có ba loại Tam Bảo
            01- Ðồng Thể Tam Bảo
                  a- Ðồng Thể Phật Bảo:
Tức là nói đến tất cả chúng sanh cùng chư Phật đồng một thể tánh sáng suốt.
b- Ðồng Thể Pháp Bảo
Tức là nói tất cả chúng sanh cùng chư Phật đồng một thể tánh Từ Bi, Bình Ðẳng.
c- Ðồng Thể Tăng bảo:
Là nói tất cả chúng sanh cùng chư Phật đồng một thể tánh thanh tịnh, sự ly, hoà hợp.
02- Xuất Thế Gian Tam Bảo
a- Xuất Thế Gian Phật Bảo
Chỉ cho đức Phật Thích Ca Mâu Ni, đức Phật A Di Ðà, chư Phật trong mười phương ba đời, đã tự giải thoát ra khỏi sự ràng buộc của thế gian.
b- Xuất Thế Gian Pháp Bảo
Là chỉ cho chánh pháp của Phật, có công năng làm cho chúng sanh thoát khỏi sự ràng buộc của thế gian, như Tứ Ðế, Thập Nhị Nhân Duyên, Lục Ðộ...
c- Xuất Thế Gian Tăng Bảo:
Là chỉ cho chư vị thánh đệ tử của của đức Phật như:
- Ðức Quán Thế Âm, Ðại Thế Chí, Văn Thù, Ca Diếp, A Nan...
03- Thế Gian Trụ Trì Tam bảo
a- Thế Gian Trụ Trì Phật Bảo:
Là chỉ cho xá lợi của Phật, tượng Phật đúc bằng kim loại, bằng các danh mộc, bằng đất, thêu bằng vải, hay vẽ trên giấy...
b- Thế Gian Trụ Trì Pháp Bảo:
Là chỉ cho ba tạng kinh diển: Kinh, Luân, Luận... viết hay in trên  giấy trên vải, hoặc trên lá bối....
c- Thế Gian Trụ trì Tăng Bảo:
Là chỉ cho các vị Tỳ Kheo tu hành chơn chánh, đạo đức trong sạch, giới trang nghiêm trong hiện tại.
III- Quy Y Tam Bảo
            Quy Y Tam Bảo là trở về nương tựa với Phật Pháp Tăng.
            Chúng ta Quy Y Phật, vì Phật là bậc đă hoàn toàn sáng suốt, có tâm từ bi vô lượng, phước huệ vô biên, đức hạnh viên mãn. Vì Phật là người dẫn đường vĩ đại nhất, đã có cái kinh nghiệm bản thân thoát ra ngoài vòng sanh tử để chứng đạo.
            Chúng ta quy y Pháp, vì chỉ có phương pháp của Phật là đầy đủ công năng để đưa chúng sanh qua khỏi bể khổ, đến bờ giải thoát.
            Chúng ta quy y Tăng, vì Tăng là người đã hy sinh cộc sống gia đình, cá nhân, danh vọng để tình nguyện thay Phật dắt dẫn chúng sanh trên đường đạo. Khi chúng ta quy y Tam bảo thì phải quy y cả lý lẫn sự:
a- Sự Quy Y Tam bảo
Sau khi hiểu rõ thế nào là quy y Tam Bảo, tất nhiên phải thực hành sự hiểu biết ấy. Thực hành Tam Quy băng sự tướng cung kính vâng theo Tam bảo, như thế gọi là sự quy y Tam Bảo.
- Sự Quy Y Phật:
Hằng ngày chúng ta phải nhớ tưởng đến Phật, niệm danh hiệu Ngài, chiêm ngưỡng tượng Ngài chí tâm thật ý lễ bái để tỏ lòng sùng kính Ngài và nguyện suốt đời theo bước chân Ngài ấy là sự quy y.
- Sự Quy Y Pháp:
Hằng ngày đọc tụng kinh luật, luận trên giấy trắng mực đen sớm hôm hai thời công phu tìm hiểu nghĩa lý thâm huyền của pháp bảo cũng tốt, không biết tụng suông cũng không phải là vô ích. Khi đọc tụng kinh điển tâm trí chúng ta không nghỉ đến những ý nghĩ xấu, không tưởng nhớ đến những ý việc làm không hay, không bàn mưu tính kế để lợi ích cho bản thân, và làm hại người khác. Chúng ta trừ bỏ được dục vọng, tâm trí được sáng suốt, an lành, thanh tịnh.
- Sự Quy Tăng:
Nếu chúng ta thành tâm thờ Phật bao nhiêu thì chúng ta cũng phải thật dạ kính Thầy bấy nhiêu. Người thực hành sự quy y Tăng hễ thấy người đầu tròn áo vuông, có chân chính tu hành, giữ gìn giới luật, thì liền kính nể quý trọng, xem đó như vị đại diện của đức Phật, làm như thế thì gọi là quy y Tăng.
Tóm lại thờ Phật cốt, Phật Tượng, tụng kinh giữ giới, nghiên cứu Phật Pháp, kính trọng Tăng già chân chính đó là sự quy y Tam Bảo.
b- Lý Quy Y Tam Bảo
Lý Quy Y Tam bảo có nghĩa là Quy Y bên trong chúng ta. Nếu chúng ta chỉ thực hành sự quy y chỉ rong ruổi theo Tam Bảo bên ngoài mà quên lý quy y, nghĩa là quên Tam Bảo bên trong chúng ta, thì chúng ta chưa thực hành đúng nghĩa quy y. Thật thế, bên trong chúng ta cũng có đủ Tam bảo. Chúng ta cần thực hành lý Quy, hay ba tự quy y.
- Tự Quy Y Phật:
Tự nghĩa là đối với chính mình. Tự Quy Y Phật, là tự mình trở về với Phật tánh sáng suốt của mình. Bởi vì mỗi người đều có Phật tánh, và đều có thể thành Phật. Ðó là bởi đức Phật Thích Ca đã từng dạy như thế. Nhưng phật tánh ấy bị mê lầm vọng tưởng che lấp. Vọng tưởng như mây mờ, Phật tánh như trăng sáng. Mây mờ có thể che khuất chứ không thể tiêu diệt được ánh sáng của mặt trăng.
Phật tánh của chúng ta dù bị vọng tưởng vô minh che lấp sâu kín đến đâu cũng vẫn thường còn. Vì vậy chúng ta không nên vì vô tình mà lãng quên Phật tánh của chúng ta, để rồi cuối cùng chạy theo cầu khẩn Phật bên ngoài
- Tự Quy Y Pháp
Là vâng theo pháp tánh của mình. Trong tâm của chúng ta có đủ các pháp: Từ bi, trí tuệ, bình đẵng, nhẫn nhục, tinh tấn... Chúng cần pháp huy những tánh ấy và hành động theo chúng, tuân theo chúng như thế là Tự Quy Pháp.
- Tự Quy Y Tăng
Là vâng theo ông thầy trong tâm của mình. Thầy trong tâm là đức tánh thanh tịnh hòa hợp của mình, những tăng già là hiện thân của những đức tánh hiếu hòa, thanh tịnh bên ngoài. Chúng ta vì mê muội, không nhận thấy được ông thầy trong tâm, nay nhờ Phật chỉ dạy, chúng ta thấy được ông thầy thanh tịnh ấy thì chúng ta phải quy y thầy của mình.
Nói tóm lại, chúng ta phải nương tựa, quay về với Phật trong tâm của mình là tánh sáng suốt, với Pháp của mình là đức tánh từ bi, hỷ xã..v..v.. và với Tăng của mình là sự hòa hợp, thanh tịnh của bản tâm. Như thế là Lý Quy Tam Bảo.
            B- Quyết Ðịnh Quy Y Tam Bảo
Có người hỏi:
- Theo tín ngưỡng Phật Giáo có nhất định phải quy y Tam Bảo hay không?
            Câu trả lời dứt khoát là:
- Nhất định phải quy y!
Lẽ tất nhiên theo quan điểm của Phật giáo không dụ dỗ, lường gạt ai để họ theo đạo, bởi vì đức đức Phật đã từng dạy:
- Ðến với đạo Phật để mà nghe chứ không phải đến để mà tin.
Thật sự là như vậy, Phật Giáo từ trước cho đến bây giờ chưa bao giờ dùng vũ lực, hoặc mách lới để kiếm tín đồ. Mọi người có thể đến với đạo Phật nghe, tìm hiểu, nếu thấy thích thì theo, còn không thích thì có quyền không tin. Nhưng nếu có hỏi là:
- Theo tín ngưỡng Phật Giáo có nhất định phải quy y Tam Bảo hay không?
Thì đáp dứt khoát là phải quy y Tam Bảo. Bởi vì tín ngưỡng Phật Giáo cần phải đầy đủ Tam Bảo. Ðiều nầy khác hẳn với tín ngưỡng nhân gian sùng bái quỷ thần. Chúng tôi xin lập lại: Tam Bảo là chỉ cho Phật pháp tăng. Ðược tôn quý là Bảo vì công đức của ba ngôi nầy quý báu hơn mọi châu báu trên thế gian, một khi nhận được thì vĩnh viển không mất: Nước cuốn không trôi, lửa thiêu không cháy, trộm cướp lại càng không thể tranh đoạt. Thật là lấy mãi không hết, dùng mãi chẳng cạn, thọ dụng vô cùng vô tận!
            Như vậy chúng ta thấy, Tăng Bảo là Thầy, Pháp bảo là sách giáo khoa, còn Phật Bảo là người đã dày kinh nghiệm đã tìm ra chân lý và thuật lại thành sách. Có đủ Tam bảo mới có được một hệ thống Phật Giáo hoàn chỉnh. Bằng không, nếu chỉ tin tin Phật Bảo thì không khác gì những người mù quán mê tín quỷ thần, cầu đồng lên bóng. Chỉ tin Pháp Bảo thì giống như học giả nghiên cứu học vấn. Những học giả họ có sự nghiên cứu thâm thuý nhưng về phưong diện thực hành không có. Chỉ tin Tăng bảo thì có không khác chi bái nhận một người nào đó làm cha nuôi mẹ nuôi. Tất cả đều không phải Phật Giáo.
            Cho nên quy y Tam Bảo là bước đầu của việc tin và học Phật. Vì vậy nghi thức quy y vô cùng quan trọng, để đánh dấu ngày mà chúng ta trở về với chân đạo. Ðiều nầy giống như việc vợ chồng kết hôn, quan chức nhậm chức, đều phải có nghi thức tuyên thệ và giám thệ để chứng tỏ sự thận trọng và khẳng định vai trò thiết yếu của mình.
            Có người hỏi:
- Những người đã quy y Tam Bảo thì được các thầy hướng dẫn Phật Pháp, còn người chưa quy y Tam Bảo thì sao?
Câu trả lời dứt khoát là:
- Người chưa Quy Y Tam Bảo tất nhiên vẫn có thể học được Phật Pháp.
Bởi vì theo tinh thần Phật Giáo không bao giờ kiếm đối thủ thù nghịch, nên Phật Giáo không bài xích những người chưa quy y và coi những người ấy như ma quỷ. Tuy nhiên có thể thấy được người chưa Quy Y về mặt tâm lý sẽ có sự thoái thoát, do dự, nên khi gặp những lúc thử thách, gay go họ sẽ mượn cớ bảo:
            - Tôi vẫn chưa phải là Phật Tử, nên không cần giữa theo giới luật Phật chế.
            Ðối với các thói xấu và nghiệp xấu như biếng nhác, phóng túng tà dâm, vọng ngữ, trộm cắp... họ sẽ dễ dãi tự tha thứ cho mình, càng không biết ngăn ngừa để khỏi vi phạm ở tương lai. Người sau khi quy  Tam Bảo sẽ biết khắc chế, cảnh giác và sách tấn mình, đồng thời họ cũng được các bậc thiện tri thức như: Thầy tổ, bạn tu khích lệ đôn đốc khuyên răn. Cho nên họ sẽ đi vào chánh đạo trong việc thăng hoa nhân cách, trưởng dưỡng đạo tâm và tinh tấn tu tập.
            Vì những tính chất thiết yếu như vậy nên việc quy y Tam Bảo quan trọng. Ðừng tự lừa dối mình rằng:
- Mình còn chưa hiểu Phật pháp và chưa có tu nên không đủ tư cách quy y.
Thật ra chỉ cần biết được Phật Pháp là đáng tin, đáng học thì có thể quy y Tam Bảo. Chính vì chưa thông hiểu tu tập Phật Pháp nên càng phải mau mau quy y Tam Bảo! Vì vậy nếu vị nào nghĩ mình chưa đủ tư cách làm đệ tử Phật thì nên quy y ngay từ bây giờ. Sau khi quy y không luận về mặt tâm linh, thói quen hay cuộc sống .... đều được chư Phật, Bồ Tát, Hộ Pháp, Long Thần, cùng chư thiện hữu tri thức hộ trì giúp đở. Do đó nhờ quy y Tam Bảo sẽ khiến người thiếu niềm tin, tăng tiiến thêm niềm tin, người thiếu ý chi tăng thêm ý chí. Người chưa có hạnh phúc, an lạc sẽ có được hạnh phúc an lạc.
-- o0o --