-
Tình Không Biên Giới
-
Thông Ðức
-
--o0o--
-
-
Muốn
có một cuộc sống hạnh phúc lâu dài, thì chúng ta phải phát
triển, và hiểu cho tường tận ý nghĩa và mục đích của sự thương
yêu, và đồng thời phải xét cho kỹ về bản chất của từng loại
thương yêu. Lẽ tất nhiên cuộc đời rất cần sự thương yêu, nhưng
không phải thứ thương yêu:
-
-
Dựa trên căn bản của dục vọng
-
-
Ðam mê và vướng mắc,
-
-
Của phân biệt và kỳ thị.
-
Bởi
vì đức Phật đã từng dạy:
-
-
Tình dục và luyến ái là cội nguồn của bao điều phiền não.
-
Sở
dĩ người đời thường nói tới tình thương giữa cha mẹ và con
cái, giữa chồng và vợ, giữa những người trong cùng họ hàng,
cùng thân tộc, cùng giai cấp hoặc cùng quốc gia tại vì tình
thương đó dựa vào ý niệm tôi, và của tôi, cho nên bản chất của
nó còn vướng mắc và phân biệt.
-
Người đời chỉ muốn thương yêu cha của mình, thương chồng của
mình, thương vợ của mình, thương con của mình, thương cháu của
mình, thương họ hàng của mình, thương đất nước của mình nên
còn vướng mắc và phân biệt. Vì vướng mắc cho nên lo lắng về
những bất trắc có thể xảy ra dù chúng chưa xảy đến.
-
Vướng mắc và phân biệt đều là những nguyên nhân đau khổ, đau
khổ cho mình và cho người.
-
Phân
biệt cho nên có thái độ kỳ thị, hờ hững và ghét bỏ đối với
những người mình không thương, và có tâm phân biệt:
-
-
Tình đồng chí: Tức là muốn nói đến những người có chung với
mình một lập trường, một chí hướng, dù là chí hướng đó tự lợi
hay lợi tha cũng thế. Bởi vì tình đồng chí chỉ biết những
người cùng một chí hướng, một chủ nghĩa hay một đảng phái.
-
-
Tình Ðồng Chủng: Là những người cùng chung một quốc gia, một
màu da, một truyền thống ngôn ngữ tập quán. Ðôi khi vì tình
đồng chủng con người có thể nhẫn tâm tàn sát những người vô
tội, vì những người nầy không cùng một chủng loại với mình.
Người da trắng có cảm tình riêng với người da trắng, người da
đen có cảm tình riêng với người da đen, và người da vàng có
cảm tình riêng với người da vàng ... Lắm lúc để chứng minh
rằng dân tộc mình thông minh hơn dân tộc khác, cho nên con
người không ngần ngại dùng những phương tiện tàn ác như gây
chiến tranh, dội bom nhả đạn, tiêu hũy hằng triệu sanh linh.
Cùng một quốc gia cũng có những tâm trạng hẹp hòi, vì thế có
người cũng đã hợp lại từng nhóm để gây nên cái mà chúng gọi là
tình huynh đệ giữa những người cùng một giai cấp xã hội, một
thứ tình thương chỉ nằm vỏn vẹn trong một phạm vi nhỏ hẹp của
một nhóm người có quyền thế để đàn áp một hạng người khác.
-
-
Tình Ðồng Hương: Là những người chung một xứ sở. Ðôi khi vì
tình đồng hương mà con người có thể bênh vực bao che lỗi lầm
một cách mù quáng.
-
-
Tình Ðồng Một Tôn Giáo: Là sự hiểu biết hẹp hòi, cái gọi là
tình đồng đạo, thứ tình nầy cũng đã có không biết bao nhiêu
đầu người đã rơi, bao nhiêu vĩ nhân đã bị tù tội, bạc đãi. Bởi
vì tình đồng đạo, sự hiểu biết hẹp hòi, mà không biết bao
nhiêu người đã phải bị thiêu sống một cách tàn nhẫn chỉ vì cái
tội thành thật nói lên ý tưởng của mình. Cũng bởi vì tình đồng
đạo cho nên có không biết bao nhiêu hành động ác độc, bao
nhiêu chiến tranh tàn khốc đã làm hoen ố lịch sử nhân loại,
cũng vì sự hẹp hòi của tình đồng đạo. Cho đến thế kỷ thứ 21
nầy, vậy mà nhân loại còn chứng kiến những vụ xô xát, chửi bới
bôi nhọ lẫn nhau mà nguyên nhân chỉ vì người theo tôn giáo nầy
không ép buộc được những người khác tư tưởng cùng theo một
khuynh hướng như mình. Người chủ trương giáo hội nọ, không ép
buộc được những người theo giáo hội kia cùng về với mình, hoặc
những người không theo giáo hội nào đứng chung lập trường theo
kiểu giáo hội của mình muốn. Con người ghen ghét nhau, thù hận
nhau, chém giết nhau, chửi bới, bôi bác nhau chỉ vì không sống
chung với nhau dưới một nhãn hiệu. Thật sự mà nói, nếu vì
không đồng lập trường, tín ngưỡng mà những người khác tôn
giáo, khác giáo hội không thể coi nhau là anh chị em trong một
đại gia đình, thì sứ mạng của tất cả cảc vị giáo chủ, các vị
lãnh đạo tinh thần trên thế giới nầy phải nhận lãnh một phần
lớn trách nhiệm nếu không muốn nói họ đã thảm bại một cách
chua cay trong đường lối và sự chủ trương của họ.
-
Thật
sự mà nói, có tính cách vượt thoát lên trên những thứ tình cảm
tầm thường, chỉ có một thứ tình thương duy nhất mà mọi người
đang khao khát đó là lòng từ bi. Bởi vì:
-
- Từ
là thứ tình thương có thể đem đến sự an vui cho người khác.
-
- Bi
là thứ tình thương không có điều kiện, có thể làm vơi đi những
đau khổ của người khác.
-
Từ
và Bi là thứ tình thương không có điều kiện, không bắt buộc và
không đòi hỏi bất cứ một sự đền đáp nào. Loại tình thương nầy
không giống như tình thương yêu thiên về xác thịt như vợ mến
chồng, chồng mến vợ, cũng không phải sự luyến ái giữa cha mẹ
thương yêu triều mến con, con trìu mến cha mẹ.
-
Nói
như thế không có nghĩa là chúng ta không cần tình thương yêu
gia đình, nhưng bên cạnh tình thương yêu gia đình, chúng ta
còn có thể thương yêu mọi chúng sanh vạn loại hữu tình, có thể
vượt khỏi phạm vi gia đình, và biên giới hữu hạn để có thể
thương yêu và chăm sóc cho tất cả đồng bào, đồng loại khác
trong một làng, một quốc gia... như là thương yêu và chăm sóc
cho chính con của mình.
-
Nếu
chúng ta làm được như vậy thì tình thương hạn hẹp trở thành
tình thương rộng lớn, và đột nhiên tất cả mọi người khắp nơi
trong các xóm các làng, trong một nước đều trở thành thân
thuộc của chúng ta. Ðó đích thực là tâm từ bi.
-
Ðây
không phải là một điều quá lý tưởng, mà là một điều con người
khi biết hiểu và thương thì có thể làm được, nhất là con người
có tâm lượng từ bi và trong tay có những phương tiện đầy đủ.
-
Nếu
chúng ta phát được những nguyện lớn thì chúng ta chắc chắn làm
được điều nầy.
-
Theo
tinh thần đức Phật dạy, không có gì ngăn cản chúng ta thương
yêu những người khác trong các xóm làng khác, khắp mọi nơi như
thân thuộc của chúng ta, dù những người nầy không nằm trong
làng xóm của chúng ta.
-
Thành thật mà nói tình luyến ái giữa những người thân yêu là
lẽ thường, là một sự tự nhiên. Thế gian không tồn tại được nếu
không có tình thương. Nhưng tình thương luyến ái nầy luôn luôn
ích kỷ, hẹp hòi, nên không sánh được với tâm từ là tình thương
đồng đều đối với tất cả chúng sanh trong vũ trụ bao la.
-
Do
đó tâm từ không đồng nghĩa với tình thương ích kỷ. Như thế nếu
còn phân biệt anh Bắc, tôi Nam, chị Đông, em Tây thì không thể
nào thương được người bà con hàng xóm láng giềng.
-
Nghĩa là tình thương phải bao la không phải là tình thương
riêng biệt đối với người láng giềng, cũng không phải tình
thương trong tình huynh đệ, mà là bao trùm khắp cả chúng sanh,
không từ bỏ một sinh linh nào, trong đó có cây cỏ, cầm thú,
những người bạn xấu số của chúng ta, cũng cần nhiều đến sự
giúp đỡ và ban bố tình thương của chúng ta.
-
Khi
đã thực tập được tình thương yêu mọi loài, mọi người như những
người thân thuộc của chính mình được rồi thì có thể loại bỏ
được những tình thương yêu hạn hẹp như:
-
-
Dựa trên căn bản của dục vọng
-
-
Ðam mê và vướng mắc,
-
-
Của phân biệt và kỳ thị.
-
-
Tình Ðồng Hương
-
-
Tình Ðồng Một Tôn Giáo
-
-
Tình đồng chí
-
-
Tình Ðồng Chủng ...
-
Quả
thật như vậy, sự đoàn kết và an ổn của mọi gia đình, đoàn thể,
giáo hội, quốc gia không phải được tạo nên bởi sự tham sân đố
kỵ, và cách hành xử bốc đồng của chính bản thân mình, để rồi
đem vung vải bừa bãi lên mình người khác. Chúng ta phải có ý
thức, phải biết rằng sự gắn bó tình gia đình, tình đời, tình
đạo, tình quê hương xứ sở, nếp sống hoà bình và thịnh vượng
lâu dài của một mái ấm gia đình, một đoàn thể, một giáo hội,
một quốc gia chỉ có thể được xây dựng trên sự hòa hiếu giữa
các con tim biết thương yêu và hiểu biết, cùng hướng về một
mục đích hòa bình an lạc chung.
-
Nếu
một con người thực sự muốn cho người khác quý trọng tư cách
của mình, thì chính bản thân của mình cũng phải giữ gìn làm
sao cho tâm ý nhu hòa, và cũng biết tĩnh thức để những người
chung quanh không vì mình mà tạo nghiệp nhân xấu xa. Chính
sách ngoại giao để kết hợp với một người khác tư tưởng đứng
chung vào hàng ngũ của mình phải thực sự đi theo con đường
hiểu biết và tâm từ bi thì chúng ta mới có thể làm được chuyện
nầy.
-
Trong đạo lý giác ngộ, thương yêu phải đi đôi với
hiểu biết, thương yêu chính là hiểu biết. Nếu không hiểu biết
thì không thể thương yêu. Vợ chồng không hiểu biết nhau thì
không thể thương yêu nhau ..... Muốn cho người nào hạnh phúc
thì mình phải tìm hiểu cho được những ước vọng và những khổ
đau của chính người ấy. Hiểu được rồi thì mình mới làm mọi
cách để cho người ấy bớt khổ đau và có hạnh phúc. Như vậy mới
gọi là tình thương chân thật. Còn nếu mình chỉ muốn người kia
làm theo ý mình và không biết gì đến những khó khăn và những
nhu cầu chân thực của người ấy thì đó không phải là tình
thương. Ðó là ước muốn chiếm hữu hoặc để thỏa mãn ý nguyện của
mình, cho dù là ý nguyện muốn người kia sung sướng. Nếu chúng
ta thật sự thấu hiểu những khó khăn và những ước vọng của từng
hoàn cảnh thì chúng ta sẽ thực sự thương yêu họ.
-
Mọi
người ai cũng có những đau khổ và những ước vọng riêng tư. Nếu
chúng ta thực sự thấu hiểu những đau khổ và những ước vọng của
họ, chúng ta có thể làm cho họ sung sướng, thì từ đó mặc dù
chúng ta không có điều kiện nào cả, nhưng họ sẽ suốt đời trung
thành với ta. Và khi mọi người được sung sướng và an lạc thì
chính chúng ta cũng sẽ được sung sướng và an lạc. Ðó là ý
nghĩa thương yêu trong đạo lý tĩnh thức.
-
Vì
thế chữ tình theo tinh thần của đạo phật là thứ tình thương
yêu êm dịu nó vượt hẳn trên các thứ tình hẹp hòi, ích kỷ. Phạm
vi chữ tình nầy là một thứ tình thương không bờ bến, không
biên cương, không hạn định, không điều kiện. Không có một loại
kỳ thị nào. Tình thương nầy phải xem tất cả chúng sanh là bạn
hữu khắp nơi trên thế gian như anh em một nhà, mà theo thuật
ngữ của người Trung Hoa thường nói:
-
- Tứ
hải giai huynh đệ
-
Nghĩa là:
-
-
Mọi người trên thế giới đều là anh em một nhà
-
Như
vậy tinh thần từ bi người được thương không phải chỉ là cha mẹ
ta, vợ ta, con ta, huyết thống ta, giai cấp ta, quốc gia ta,
mà kẻ được thương là tất cả mọi người và mọi loài. Trong đạo
từ bi không có phân biệt ta và không ta, của ta và không của
ta. Thiếu tinh thần Từ Bi thì cuộc đời sẽ khô khan, khổ đau và
buồn chán. Có Từ Bi cuộc đời sẽ an lạc, hạnh phúc và vui tươi.
Loại tình nầy tựa hồ như ánh mặt trời bao trùm vạn vật, thân
cũng như sơ, bạn cũng như thù, không phân biệt giàu nghèo,
sang hèn, nam nữ, hư hèn hay đạo đức, người hay thú vật. Trong
lịch sử nhân loại từ cổ chí kim, chúng ta chỉ thấy một con
người có loại tình cao thượng đó là Ðức Phật. Ngài luôn luôn
cố gắng tạo an lành cho tất cả chúng sanh, và chỉ thấy những
gì tốt đẹp nơi mọi người và không khi nào nhìn cái xấu xa hư
hỏng của một ai. Vì thế Ngài đối xử với những người ganh tỵ,
oán ghét Ngài và những người âm mưu ám hại Ngài cũng giống như
những người quý trọng tôn kính ngài không khác. Ðể chứng minh
điều đó chúng ta thấy tình thương của đức Phật đối với Rahula
không có chút gì khác với Ðề Bà Ðạt Ða, tình thương bao la
rộng rãi đồng đều đối với chính mình cũng như đối với những
người thân cận, những người không quen biết, và những người có
ác cảm với Ngài. Trong chiều hướng tu tập đạo giải thoát, nếu
cá nhân chúng ta thực hiện được tâm từ đến mức độ tột cùng như
thế sẽ thấy mình hòa đồng với tất cả chúng sanh, không còn sự
khác biệt giữa mình và người, cái gọi là ta hay tự ngã lần lần
mở rộng lan tràn cùng khắp càn khôn vạn vật. Mọi sự chia rẻ
đều tiêu tan, biến mất như đám sương mờ trong nắng sáng.
-
-
Tài Liệu Tham Khảo:
-
- Ngay Trong Kiếp Sống Nầy
-
- Tự Ðiển Phật Học
-
- Nẻo Vào Thiền Học
|