|
Kinh
Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ HAI
Hán
dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng
Thích Trí Tịnh
PHẨM
VÃNG SANH THỨ TƯ
Ngài Xá-Lợi-Phất thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Ðại
Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật có thể tu tập tương ứng như vậy,
những vị ấy từ cõi nào chết rồi sanh đến cõi này, từ cõi này chết
rồi sẽ sanh về đâu?
Ðức Phật nói:
"Này Xá-Lợi-Phất! Những đại Bồ-Tát ấy hoặc từ cõi khác sanh đến cõi
này, hoặc từ cung trời Ðâu-Suất sanh xuống đây, hoặc có vị vẫn từ
nhơn-gian sanh trở lại nhơn gian đây.
Này Xá-Lợi-Phất!
Những Bồ-Tát từ cõi khác sanh đến đây mau tương ứng với Bát-Nhã ba
la mật. Vì tương ứng với Bát-Nhã ba la mật nên khi sanh đến cõi này
những pháp thâm diệu đều hiện ra lại tương ứng với Bát-Nhã ba la
mật, Bồ-Tát này sanh đến đâu cũng tường gặp chư Phật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có bực Bồ-Tát nhứt-sanh-bổ-xứ từ cung trời Ðâu-Suất sanh đến đây.
Bồ-Tát này chẳng mất sáu môn ba la mật, tùy sanh đến chỗ nào, tất cả
môn đà-la-ni, tất cả môn tam muội mau hiện ra.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có bực Bồ-Tát từ nhơn gian sanh trở lại nhơn gian, Bồ-Tát này căn
tánh chậm lụt, trừ bực bất-thối-chuyển, chẳng thể mau chóng tương
ứng với Bát-Nhã ba la mật, các môn đà-la ni các môn tam muội chẳng
thể mau hiện ra.
Này Xá-Lợi-Phất!
Như lời ông hỏi đại Bồ-Tát tương ứng với Bát-Nhã ba la mật từ cõi
này chất sẽ sanh về đâu? Ông nên biết rằng những đại Bồ-Tát này từ
một Phật độ chết sẽ sanh đến một Phật độ khác, luôn luôn chẳng xa
rời chư Phật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát chẳng dùng phương tiện mà nhập sơ thiền nhị thiền tam
thiền tứ thiền và cũng thật hành sáu ba la mật. Vì đắc thiền nên
đại Bồ-Tát này sanh lên Trường-Thọ-Thiên. Rồi từ cung trời ấy sanh
xuống nhơn gian gặp chư Phật. Hàng Bồ-Tát này căn tánh không được
lanh lẹ.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có bực đại Bồ-Tát nhập sơ thiền đến tứ thiền và cũng thật hành
Bát-Nhã ba la mật, vì chẳng dùng phương tiện nên xả thiền sanh xuống
dục giới. Hàng Bồ-Tát này căn tánh cũng chậm lụt.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có bực đại Bồ-Tát nhập sơ thiền đến tứ thiền, nhập từ tâm đến xả
tâm, nhập hư-không-xứ-định đến phi-phi-tưởng-xứ-định, tu tập tứ
niệm xứ đến bát-thánh-đạo, thật hành thập lực đại từ đại bi. Hàng
đại Bồ-Tát này dùng sức phương tiện chẳng sanh theo sắc thiền, chẳng
sanh theo vô lượng tâm, chẳng sanh theo vô sắc định, mà sanh nơi nào
có Phật xuất thế, thường chẳng rời hạnh Bát-Nhã ba la mật. Bồ-Tát
này sẽ thành Phật trong Hiền-kiếp.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát nhập sơ thiền đến tứ thiền, nhập từ-tâm đến xả-tâm
nhập hư-không-xứ-định đến phi-phi-tưởng-xứ-định. Vì dùng sức phương
tiện nên chẳng sanh theo thiền mà sanh ttrở lại dục giới để thành
tựu chúng sanh.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát nhập sơ thiền đến tứ thiền, nhập từ tâm đến xả tâm,
nhập hư-không-xứ-định đến phi phi-tưởng-xứ-định vì dùng sức phương
tiện nên chẳng sanh theo thiền mà sanh vào cõi trời dục giới, như
cõi Tứ-Vương hoặc cõi Ðao-Lợi, Dạ Ma, Ðâu Suất, Hóa Lạc, Tha Hóa để
thành tựu chúng sanh trong các cõi này và cũng để thanh tịnh Phật độ
gần gũi chư Phật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật dùng sức phương tiện nhập
sơ thiền, ở cõi này mạng chung sanh trời Phạm-Thiên làm
Ðại-Phạm-Vương, rồi đến các Phật độ, nơi nào có Phật mới thành vô
thượng chánh giác mà chưa chuyển pháp luân thời khuyến thỉnh chuyển
pháp luân.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát bực nhứt-sanh-bổ-xứ thật hành Bát-Nhã ba la mật dùng
sức phưong tiện nhập sơ thiền đến tứ-thiền, nhập từ tâm đến xả tâm,
nhập không xứ định đến phi phi tưởng xứ định, tu tứ-niệm xứ đến
bát-thánh-đạo, nhập không-tam-muội vô-tướng tam-muội, vô-tác
tam-muội, chẳng sanh theo thiền mà sanh nơi có Phật xuất thế tu phạm
hạnh, hoặc sanh cung trời Ðâu-Suất, lúc mạng chung chẳng mất chánh
niệm đủ thiện căn cùng với vô số trăm ngàn ức vạn chư thiên cung
kính vây quanh đến sanh nơi đây mà thành vô thượng bồ đề.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát được lục thần-thông chẳng sanh dục giới sắc giới và vô
sắc giới, mà từ một Phật độ đến một Phật độ cung kính cúng dường tôn
trọng tán thán chư Phật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát du hí thần thông từ một Phật độ đến một Phật dộ. Nơi
nào mà Bồ-Tát này đến thời không có Thanh-Văn và Bíc Chi Phật thừa,
cũng không có danh từ nhị thừa.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát du hí thần thông từ một Phật độ đến một Phật độ, chỗ
nào mà Bồ-Tát này đến thời cõi đó thọ mạng vô lượng.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát du hí thần thông từ một Phật độ đến một Phật độ, nơi
không có tam bảo Phật Pháp và Tăng thời tán thán công đức của Phật
Pháp và Tăng. Chúng sanh nơi đó vì được nghe danh của Phật của Pháp
và của Tăng, nên sau khi mạng chung sanh trước hỗ chư Phật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc sơ phát tâm được sơ thiền đến tứ thiền, được tứ vô
lượng tâm, được tứ vô sắc định, tu tứ niệm xứ đến bát-thánh-đạo nhẫn
đến mười tám pháp bất cộng. Bồ Tát này không sanh trong tam giới mà
thường sanh nơi chúng sanh có lợi ích.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc sơ phát tâm thật hành sáu ba la mật lên ngôi
Bồ-Tát được bực bất thối chuyển.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc sơ phát tâm bèn được vô thượngÕ bồ đề chuyển pháp
luân, sau khi đem sự lợi ích cho chúng sanh xong liền nhập Niết-Bàn
chánh pháp trụ thế hoặc một kiếp hoặc dưới một kiếp.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc sơ phát tâm liền tương ứng với Bát-Nhã ba la mật,
cùng vô số trăm ngàn ức Bồ-Tát từ một Phật độ đến một Phật độ để
thanh tịnh Phật độ.
Này Xá-Lợi-Phất! Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật được tứ thiền tứ vô
lượng tâm, tứ vô sắc định, rồi du hí trong đó: nhập sơ thiền, xuất
sơ thiền, nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập nhị thiền nhẫn
đến tứ thiền, xuấ1t tứ thiền, nhập diệt tận định, xuất diệt tận
định nhập không xứ định nhẫn đến phi phi tưởng xứ định, xuất phi phi
tưởng xứ định nhập diệt tận định. Ðó là đại Bồ-Tát dùng sức phương
tiện, lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, nhập siêu việt định.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật ành Bát-Nhã ba la mật tu tứ niệm xứ đến mười
tám pháp bất cộng mà chẳng trụ lấy những quả Tu Ðà Hoàn Tư Ðà Hàm A
Na Hàm A La Hán Bích Chi Phật. Bồ-Tát này dùng sức phương tiện để độ
chúng sanh nên phát khởi bát thánh đạo phần, đem bát thánh đạo phần
này làm cho chúng sanh được quả Tu Ðà Hoàn đến quả Bích Chi Phật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Tất cả những quả A La Hán Bích Chi Phật và trí của các bực này đều
là vô sanh pháp nhẫn của đại Bồ-Tát đây.
Này Xá-Lợi-Phất!
Phải biết rằng đại Bồ-Tát như đây thật hành Bát-Nhã ba la mật như
vậy, an trụ trong bực bất thối chuyển như vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát an trụ sáu ba la mật mà trang nghiêm cung trời Ðâu
Suất. Nên biết đây là Bồ-Tát trong Hiền kiếp.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát tu tứ thiền đến mười tám pháp bất cộng mà chưa chứng
tứ đế. Nên biết đây là bực Bồ-Tát Nhứt-sanh-bổ-xứ.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát tu hành đạo vô tượng bồ đề trong vô lượng a-tăng kỳ
kiếp.
Có đại Bồ-Tát an
trụ sáu ba la mật thường siêng tinh tấn lợi ích chúng sanh chẳng
nói bàn đến sự vô ích.
Có đại Bồ-Tát an
trụ sáu ba la mật thường siêng tinh tấn lợi ích chúng sanh, từ một
Phật độ đến một Phật độ để dứt diệt ba ác đạo của chúng sanh.
Có đại Bồ-Tát an
trụ sáu ba la mật lấy đàn na làm đầu để đem sự an lạc cho tất cả
chúng sanh, ban cho họ những thứ ăn uống y phục giường phòng hương
hoa đèn đuốc châu ngọc, tùy theo chỗ đáng cần dùng mà cung cấp cho
chúng sanh.
Có đại Bồ-Tát
lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật biến thân hình như Phật để vì chúng
sanh trong địa ngục trong súc sanh trong ngạ quỷ mà thuyết pháp.
Có đại Bồ-Tát
lúc thật hành sáu ba la mật biến thân hình như Phật đến khắp mười
phương hằng sa thế giới để thuyết pháp cho chúng sanh, cũng để cúng
dường cư Phật và nghe Phật pháp, cũng để xem xét lựa lấy những tướng
dạng thanh tịnh tốt đẹp của các cõi nưóc hầu phát khởi quốc độ của
mình cho được siêu thắng hàng đại Bồ-Tát trụ trong quốc độ, đây đều
là bực nhứt sanh bổ xứ.
Có đại Bồ-Tát
lúc thật hành sáu ba la mật thành tựu ba mươi hai tướng tốt, sáu căn
tịnh lợi. Vì sáu căn của Bồ-Tát đây tịnh lợi nên được chúng sanh mến
kính, Bồ-Tát này bèn lần lần đem pháp tam thừa cứu độ họ.
Này Xá-Lợi-Phất!
Vì cớ trên đây, lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát phải học
thân thanh tịnh và khẩu thanh tịnh.
Có đại Bồ-Tát
lúc thật hành sáu ba la mật được các căn thanh tịnh vẫn không tự cao
cũng chẳng khinh người.
Có đại Bồ-Tát
lúc sơ phát tâm an trụ đàn na ba la mật nhẫn đến bực bất thối chuyển
trọn chẳng sa vào ba ác đạo.
Có đại Bồ-Tát
lúc sơ phát tâm nhẫn đến bực bất thối chuyển thường chẳng bỏ rời
hạnh thập thiện.
Có đại Bồ-Tát an
trụ trong đàn na và thi la ba la mật mà làm chuyển luân thánh vương
đặt chúng sanh nơi thập thiện đạo và cũng đem tài vật bố thí cho
chúng sanh.
Có đại Bồ-Tát an
trụ trong đàn na và thi la ba la mật, trong vô lượng ngàn muôn đời
làm chuyển luân thánh vương gặp vô lượng trăm ngàn đức Phật và đều
cung kính cúng dường tôn trọng tán thán tất cả.
Có đại Bồ-Tát
thường đem chánh pháp để soi sáng cho chúng sanh cũng được lợi ích
tự soi sáng, nhẫn đến lúc thành vô thượng bồ đề trọn chẳng rời sự
soi sáng đó.
Này Xá-Lợi-Phất!
Ðại Bồ-Tát như vậy đã được tôn trọng ở trong Phật pháp. Thế nên đại
Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, thân khẩu ý đều thanh tịnh
chẳng để vọng khởi.
Ngài Xá-Lợi-Phất
thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là Bồ-Tát thân nghiệp bất tịnh,
khẩu nghiệp bất tịnh, ý nghiệp bất tịnh?
Ðức Phật nói:
"Này Xá-Lợi-Phất! Nếu đại Bồ-Tat nghĩ rằng đây là thân là khẩu là ý.
Thấy có tướng dạng như vậy thời gọi là thân khẩu ý bất tịnh.
Này Xá-Lợi-Phất!
Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bôò-Tát chẳng thấy có thân,
chẳng thấy có khẩu, chẳng thấy có ý.
Nếu thấy có thân
khẩu ý, thời do vì thấy có, nên thân khẩu ý có thể sanh những tâm
niệm xan-tham, phạmgiới, sân khuể, giãi đãi, tán loạn, ngu si. Phải
biết Bồ-Tát như đây, lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, chẳng có thể
trừ được thô nghiệp của thân khẩu ý.
Ngài Xá-Lợi-Phất
thưa: "Bạch Ðức Thế-Tôn! Thế nào là Bồ-Tát dứt trừ thô nghiệp của
thân khẩu và ý?
Ðức Phật nnói:
"Nếu chẳng thấy có thân khẩu và ý, đại Bồ-Tát này có thể dứt trừ thô
nghiệp của thân khẩu và ý.
Này Xá-Lợi-Phất!
Nếu đại Bồ-Tát từ lúc phát sơ tâm thật hành thập thiện đạo, chẳng
móng tâm Thanh-Văn, chẳng móng tâm Bích Chi Phật, thời có thể dứt
trừ thô nghiệp của thân khẩu và ý.
Có đại Bồ-Tát
lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật thanh tịnh Phật đạo, mà thật hành
đàn na, thi la, sằn đề, tỳ lê gia và thiền na ba la mật Bồ-Tát này
trừ được thô nghiệp của thân khẩu và ý.
Ngài Xá-Lợi-Phất
thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Thế nào là Phật đạo của đại Bồ-Tát?
Ðức Phật nói:
"Này Xá-Lợi-Phất! Nếu chẳng thấy có thân khẩu và ý, chẳng thấy có
đàn na,thi la, sằn đề, tỳ lê gia, thiền na và Bát-Nhã ba la mật,
chẳng thấy có Thanh-Văn Bich Chi Phật, Bồ-Tát và Phật, đây gọi là
Phật đạo của đại Bồ-Tát. Chính đó có nghĩa là vì tất cả pháp đều bất
khả đắc.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành sáu ba la mật không ai có thể phá hoại
được.
Ngài Xá-Lợi-Phất
thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Thế nào là đại Bồ-Tát lúc thật hành sáu ba
la mật không ai phá hoại được?
Ðức Phật nói:
"Này Xá-Lợi-Phất! Nếu lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát
chẳng nghĩ rằng có sắc,thọ, tưởng, hành và tức,chẳng nghĩ rằng có
nhãn, tĩ, thiệt, thân và ý, chẳng nghĩ rằng có sắc, thanh, hương,
vị, xúc, và pháp, chẳng nghĩ rằng có nhãn giới, nhĩ giới, tĩ giới,
thiệt giới, thân giới, ý giới, sắc giới, thanh giới, hương giới, vị
giới, xúc giới, pháp giới, nhãn thức giới, nhĩ thức giới, tĩ thức
giới, thiệt thức giới, thân thức giới, và ý thức giới,chẳng nghĩ
rằng có tứ niệm xứ, tứ chánh cần, tứ như ý túc, ngũ căn, ngũ lực,
thất bồ đề phần, bát thánh đạo phần, chẳng nghĩ rằng có đàn na ba la
mật, thi la ba la mật, sằn đề ba la mật, tỳ lê gia ba la mật, thiền
na ba la mật, Bát-Nhã ba la mật, chẳng nghĩ rằng có thập lực, tứ vô
úy, tứ vô ngại trí, thập bát bất cộng pháp, chẳng nghĩ rằng có những
quả Tu-Ðà-Hoàn nhẫn đến quả vô thượng bồ đề, thật hành tăng ích sáu
ba la mật như vậy thời không ai phá hoại được.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát an trụ trong Bát-Nhã ba la mật đầy đủ tríÕ huệ, nhờ
trí huệ này mà không sa vào ác đạo cũng chẳng sanh vào trong loài
người tệ ác nghèo cùng. Thân thể của Bồ-Tát này cảm thọ chẳng bị
hàng thiên nhơn và a-tu-la chê ghét.
Ngài Xá-Lợi-Phất
thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Những gì là trí huệ của đại Bồ-Tát?
Ðức Phật nói:
"Nhờ trí huệ ấy mà đại Bồ-Tát thấy hằng sa chư Phật ở mười phương và
cũng nghe Phật thuyết pháp cùng thấy tăng chúng và thấy Phật độ
nghiêm tịnh.
Do trí huệ ấy mà
đại Bồ-Tát chẳng có cảm tưởng Phật Bồ-Tát Bích Chi Phật Thanh Văn,
cũng chẳng có cảm tưởng ngã và quốc độ.
Nhờ trí huệ ấy
mà đại Bồ-Tát thật hành đàn na đến Bát-Nhã ba la mật mà chẳng thấy
có đàn na đến Bát-Nhã ba la mật, thật hành tứ niệm xứ đến mười tám
pháp bất cộng mà chẳng thấy có tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất
cộng.
Trên đây gọi là
trí huệ của đại Bồ-Tát. Nhờ trí huệ ấy mà đại Bôò-Tát có thể đầy đủ
tất cả pháp mà vẫn không thấy có tất cả pháp.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật thanh tịnh được nhục
nhãn, thiên nhãn, huệ nhãn, pháp nhãn và Phật nhãn. Ðây cũng gọi là
ngũ nhãnÕ thanh tịnh.
Ngài Xá-Lợi-Phất
thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là nhục nhãn thanh tịnh của đại
Bồ-Tát?
Ðức Phật nói:
"Này Xá-Lợi-Phất! Có đại Bồ-Tát nhục nhãn thấy xa trăm do tuần, có
vị t hấy hai trăm do tuần, có vị thấy toàn cõi Diêm-Phù-Ðề, có vị
thấy hai thiên hạ hoặc ba bốn thiên hạ, có vị thấy khắp tiểu thiên
thế giới hoặc thấy trung thiên thế giới, có Bồ-Tát nhục nhãn thấy
suốt đại thiên thế giới. Ðây là nhục nhãn thanh tịnh của đại Bồ-Tát.
- Bạch đức
Thế-Tôn! Thế nào là thiên nhãn thanh tịnh của đại Bồ-Tát?
- Này
Xá-Lợi-Phất! Có đại Bồ-Tát thiên nhãn thấy như Tứ-Thiên-Vương đã
thấy, hoặc như Ðao-Lợi-Thiên, như Dạ-Ma-Thiên, như Ðâu-Suất-Thiên,
như Hóa-Lạc-Thiên, như Tha-Hóa-Thiên, như Phạm-Thiên-Vương nhẫn đếnÕ
như Sắc-Cứu-Cánh-Thiên đã thấy.
Thiên nhãn của
đại Bồ-Tát lại thấy chúng sanh trong hằng sa thế giới chết nơi đây
sanh nơi kia. Chỗ thấy này chư thiên từ Tứ-Vương đến
Sắc-Cứu-Cánh-Thiên chẳng biết, chẳng thấy được và cũng chính là
thiên nhãn thanh tịnh của đại Bồ-Tát.
- Bạch đức
Thế-Tôn! Thế nào là huệ nhãn thanh tịnh của đại Bồ-Tát?
- Này
Xá-Lợi-Phất! Huệ nhãn của Bồ-Tát chẳng nghĩ rằng có những pháp là
hữu vi, là vô vi, là thế gian, là xuất thế gian là hữu lậu, là vô
lậu, mà không pháp nào chẳng thấy, không pháp nào chẳng nghe, không
pháp nào chẳng hay, không pháp nào chẳng biết. Ðây là huệ nhãn thanh
tịnh của đại Bồ-Tát.
- Bạch đức
Thế-Tôn! Thế nào là pháp nhãn thanh tịnh của đại Bồ-Tát?
- Này
Xá-Lợi-Phất! Do nơi pháp nhãn đại Bồ-Tát biết người này là
tùy-tín-hành, người này là tùy-pháp-hành, người này là
vô-tướng-hành, cũng biết người này tu môn không-giải-thoát, người
này tu môn vô-tướng giải-thoát, người này tu môn vô-tác giải-thoát,
người này được ngũ căn, do được ngũ căn mà được vô gián tam muội, do
được vô-gián tam muội mà được trí-giải-thoát, do được trí giải thoát
mà dứt trừ tam-kiết, là thấy có ngã nghi ngờ và giới thủ, người này
gọi là được quả Tu-Ðà-Hoàn. Bồ-Tát cũng biết người này được
tư-duy-đạo, làm mỏng bớt tham sân si được quả Tư-Ðà-Hàm, người này
tăng tấn tư duy đạo, dứt tham sân si dục giới được quả A-Na-Hàm,
người này tăng tấn tư duy đạo, dứt tham si mạng sắc giới và vô sắc
giới được quả A-La-Hán. Bồ-Tát cũng biết người này tu môn giải thoát
không vô tướng, vô tác, được ngũ căn, được vô gián tam muội, do vô
gián tam muội mà được trí giải thoát, do trí giải thoát rõ biết bao
nhiêu phiền não, nghiệp nhơn tích tập đều là pháp tịch diệt được quả
Bích Chi Phật. Pháp nhãn thanh tịnh của Bồ-Tát thấy biết như vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Do nơi pháp nhãn, đại Bồ-Tát biết người này sơ phát tâm bồ đề thật
hành sáu ba la mật thành tựu tín căn và tinh tấn căn, người này
thiện căn thuần hậu, vì dùng sức phưong tiện mà thọ thân để lợi ích
chúng sanh: hoặc sanh dòng sát-đế-lợi, hoặc sanh dòng bà-la-môn,
hoặc sanh dòng cư sĩ, hoặc sanh cõi trời Tứ-Vương, trời Ðao-Lợi,
trời Dạ-Ma, trời Ðâu-Suất, trời Hóa-Lạc, trời Tha-Hóa, luôn giáo hóa
thành tựu chúng sanh và cấp thí cho họ đủ mọi thứ cần dùng, đồng
thời thanh tịnh Phật độ cung kính cúng dường chư Phật mãi đến đạo vô
thượng bồ đề chẳng sa vào bực Thanh-Văn Bích Chi Phật. Pháp nhãn của
Bồ-Tát thấy biết như vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Do nơi pháp nhãn, đại Bồ-Tát biết vị Bồ-Tát này thối chuyển nơi đạo
vô thượng bồ đề, vị Bồ-Tát này không thối chuyển, vị Bồ-Tát này đã
được thọ ký làm Phật, vị Bồ-Tát này chưa được thọ ký, vị Bồ-Tát này
đã đến bực bất thối chuyển, vị Bồ-Tát này chưa đến bực bất thối
chuyển, cũng biết vị Bồ-Tát này đã đầy đủ thần thông, cũng biết vị
đầy đủ thần thông bay đến mười phương hằng sa thế giới cung kính
cúng dường chư Phật, cũng biết vị này chưa được thần thông rồi sẽ
được thần thông, cũng biết vị này thanh tịnh Phật độ, vị này chưa
thanh tịnh Phật độ, vị này thành tựu chúng sanh, vị này chưa thành
tựu chúng sanh, vị này được chư Phật khen ngợi, vị này hầu gần chư
Phật, vị này không hầu gần chư Phật, vị này thọ mạng vô lượng, vị
này thọ mạng hữu lượng, vị Bồ-Tát này lúc
thành Phật chúng Tỳ-kheo hữu lượng, vị này chúng Tỳ-kheo vô lượng,
vị này lúc thành Phật dùng Bồ-Tát làm Tăng, vị này không dùng Bồ-Tát
làm Tăng, vị này tu khổ hạnh khó làm, vị này không tu khổ
hạnh khó làm, vị này là nhứt sanh bổ xứ, vị này chưa nhứt sanh bổ
xứ, vị này thọ thân tối hậu, vị này chưa thọ thân tối hậu, vị này có
thể ngồi đạo tràng, vị này không thể ngồi đạo tràng, vị này có phá
ma, vị này không có phá ma. Những sự thấy biết này là pháp nhãn
thanh tịnh của đại Bồ-Tát.
- Bạch đức
Thế-Tôn! Thế nào là Phật nhãn thanh tịnh của đại Bồ-Tát?
- Này
Xá-Lợi-Phất! Có đại Bồ-Tát từ nơi tâm cầu Phật đạo tuần tự nhập
Kim-Cang tam muội được nhứt thiết chủng trí, bấy giờ thành tựu thập
lực, tứ-vô-sở-úy, tứ-vô-ngại-trí, thập bát bất cộng pháp, đại từ,
đại bi. Dùng nhứt thiết chủng trí, trong tất cả pháp không pháp nào
cẳng thấy, chẳng nghe, chẳng hay, chẳng biết. Nên biết đây là Phật
nhãn thanh tịnh lúc đại Bồ-Tát được vô thượng bồ-đề.
Này Xá-Lợi-Phất!
Muốn được ngũ nhãn thời phải học sáu ba la mật.
Tại sao vậy? Vì
trong sáu ba la mật nhiếp tất cả thiện pháp, những là Thanh-Văn
pháp, Bích Chi Phật pháp, Bồ-Tát pháp và Phật pháp.
Này Xá-Lợi-Phất!
Nếu có thiệt ngữ có thể nhiếp tất cả thiện pháp thời chính đó là
Bát-Nhã ba la mật.
Này Xá-Lợi-Phất!
Bát-Nhã ba la mật hay phát sanh ngũ nhãn. Bồ-Tát học ngũ nhãn thời
được vô thượng bồ-đề.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật tu thần thông ba la
mật, do đây được những sự như ý. Như là chấn động đại địa, biến một
thân làm vô số thân, vô số thân hoàn lại một thân, hoặc ẩn hoặc hiện
tự tại đi qua núi vách cây đá không chướng ngại như đi trong hư
không, đi trên mặt nước như đi trên đất bằng, đi trong không gian
như chim bay, vào trong đất đá như trồi hụp trong nước, trong thân
tuôn lửa tuôn nước như đống lửa to như nguồn suối trên núi tuyết, có
thể lấy tay rờ mặt nhựt, mặt nguyệt, có thể rờ đến Phạm Thiên thân
thể luôn được tự tại. Dầu hiện những thần thông như ý mà đại Bồ-Tát
này chẳng thấy có thần thông, chẳng thấy có sự thần thông cũng chẳng
thấy có thân, tất cả đều bất khả đắc, vì là tự tánh không, tự tánh
ly-tự-tánh vô sanh. Thế nên đại Bồ-Tát này chẳng nghĩ rằng ta được
như ý thần thông,trừ khi vì tâm nhứt-thiết-trí.
Lúc thật hành
Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát được như ý thần thông trí chứng như
vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Vì thiên nhĩ thanh tịnh hơn nhơn nhĩ, Bồ-Tát này nghe hai thứ tiếng:
tiếng của cõi trời và tiếng của loài người. Dầu như vậy nhưng Bồ-Tát
này cũng chẳng thấy có thiên nhĩ thần thông. Thiên nhĩ cùng âm thanh
và thân mình đều bất khả đắc. Vì là tự-tánh-không, tự-tánh-ly, tự
tánh vô-sanh nên Bồ-Tát này chẳng nghĩ rằng ta có thiên nhĩ, trừ khi
vì tâm nhứt-thiết-trí.
Lúc thật hành
Bát-Nhã ba la mật, Bồ-Tát này được thiên nhĩ thần thông trí chứng
như vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Ðại Bồ-Tát này biết đúng như thiệt, tâm của chúng sanh khác. Nếu là
dục-tâm, sân-tâm, si-tâm, khát-ái-tâm, thọ-tâm, tán-tâm, loạn-tâm,
tiểu-tâm, bất-giải-thoát tâm, hữu-thượng tâm thời Bồ-Tát này biết
đúng là dục-tâm nhẫn đến biết đúng là hữu-thượng tâm. Nếu là ly-dục
tâm, ly-sân-tâm, ly-si-tâm, vô khát-ái-tâm, vô-thọ-tâm, nhiếp-tâm,
định-tâm, đại-tâm, giải thoát tâm, vô thượng tâm thời Bồ-Tát này
biết đúng là tâm ly-dục nhẫn đến biết đúng là tâ m vô-thượng. Dầu
biết đúng như thiệt nhưng Bồ-Tát này chẳng thấy có những tâm ấy. Tại
sao vậy? Vì tâm ấy chẳng phải có thiệt tâm tướng, vốn là chẳng thể
nghĩ bàn. Vì là tự-tánh-không, tự-tánh-ly, tự-tánh vô-sanh, nên
Bồ-Tát này chẳng nghĩ rằng ta được tha tâm trí chứng, trừ khi vì tâm
nhứt thiết trí.
Lúc thật hành
Bát-Nhã ba la mật, Bồ-Tát này được tha tâm thần thông trí chứng như
vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Ðại Bồ-Tát dùng túc-mạng trí chứng thần thông nhớ một ngày, một
tháng, một năm, một kiếp, nhẫn đến nhớ vô số trăm ngàn muôn ức kiếp
ta ở chỗ đó, tên họ đó, sanh hoạt ăn uống như vậy, sốngÕ bao lâu, bị
khổ hưởng vui như vậy, từ chỗ đó chết sanh đến chỗ kia, từ chỗ kia
chết sanh đến chỗ đó, có tướng dạng có nhơn duyên như vậy. Dầu nhớ
rõ như vậy nhưng Bồ-Tát này chẳng thấy co túc mạng thần thông, chẳng
thấy có sự túc mạng thần thông và thân mình. Tất cả đều bất khả đắc.
Vì là tự tánh không, tự tánh ly, tự tánh vô sanh nên Bồ-Tát này
chẳng nghĩ rằng ta có túc mạng thần thông, trừ lúc vì tâm nhứt thiết
trí.
Lúc thật hành
Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát này được túc mạng thần thông trí chứng
như vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Ðại Bồ-Tát này dùng thiên nhãn thấy những chúng sanh lúc sanh, lúc
tử, thân đẹp hay xấu, chỗ ở tốt hay xấu, hoặc thân lớn hoặc thân
nhỏ, cũng thấy chúng sanh theo nhơn duyên của nghiệp, có những chúng
sanh vì thân khẩu ý ác nghiệp thành tựu nên hủy báng hiền thánh, do
nhơn duyên tà kiến mà khi chết phải đọa ác đạo sanh trong địa ngục,
có những chúng sanh thân khẩu ý thiện nghiệp mà kính tin hiền thánh
do nhơn duyên chánh kiến mà khi chết được vào thiện đạo sanh lên cõi
trời. Dầu thấy biết như vậy mà Bồ-Tát này chẳng thấy có thiên nhãn
thần thông cùng sự thiên nhãn thần thông và thân mình. Tất cả đều
bất khả đắc. Vì là tự tánh không, tự tánh ly, tự tánh vô sanh nên
Bồ-Tát này chẳng nghĩ rằng ta có thiên nhãn thần thông, trừ lúc vì
tâm nhứt thiết trí.
Lúc thật hành
Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát này được thiên nhãn thần thông trí
chứng như vậy.
Bồ-Tát này cũng
thấy rõ chúng sanh trong hằng sa thế giới ở mười phương chết đây
sanh kia nhẫn đến sanh lên các cõi trời, tất cả bốn thần thông đều
có công năng thấu suốt như vậy. Ðây là lậu-tận thần thông của
Bồ-Tát. Dầu được lậu tận thần thông mà Bồ-Tát này chẳng sa vào hàng
Thanh-Văn Bích Chi Phật, mãi đến quả vô thượng bồ-đề vẫn chẳng y cứ
pháp nào khác ngoài Bát-Nhã ba la mật. Bồ-Tát này cũng chẳng thấy có
lậu tận thần thông cùng sự lậu tận thần thông và thân mình. Tất cả
đều bất khả đắc. Vì là tự tánh không, tự tánh ly, tự tánh vô sanh
nên Bồ-Tát này chẳng nghĩ rằng ta được lậu tận thần thông, trừ lúc
vì nhứt thiết trí.
Lúc thật hành
Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát được lậu tận thần thông trí chứng như
vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát đầy đủ thần thông ba la
mật, do đây mà quả vô thượng bồ đề được tăng ích.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong đàn na ba
la mật để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo, rổng không,
chẳng sanh tâm xan-lẫn vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong thi-la ba
la mật để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo rổng không,
chẳng dính mắc nơi có tội cùng chẳng tội vậy.
ÕNày Xá-Lợi-Phất! Có đại
Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong sằn-đề ba la mật
để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo rổng không chẳng sân
hận vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong tỳ-lê-gia
ba la mật để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo rổng không,
thân tâm luôn tinh tấn chẳng trễ lười thôi nghỉ vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong thiền na
ba la mật để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo rổng không
chẳng laọn động chẳng say sưa thiền vị vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Có đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong Bát-Nhã
ba la mật để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo rổng không
chẳng sanh tâm ngu si vậy.
Này Xá-Lợi-Phất!
Ðại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật an trụ trong sáu ba la
mật như vậy để thanh tịnh nhứt thiết chủng trí, vì rốt ráo không, vì
chẳng đến, chẳng đi, vì chẳng thí, chẳng thọ, vì chẳng phải giới
cấm, chẳng phải phạm tội, vì chẳng phải nhẫn, chẳng phải sân, vì
chẳng phải siêng, chẳng phải lười, vì chẳng định, chẳng loạn, vì
chẳng trí, chẳng ngu vậy. Bấy giờ đại Bồ-Tát chẳng phân biệt bố thí
cùng chẳng bố thí, chẳng phân biệt trì giới cùng phạm giới, chẳng
phân biệt nhẫn nhục cùng sân khuể, chẳng phân biệt tinh tấn cùng
giải đãi, chẳng phân biệt định tâm cùng loạn tâm, chẳng phân biệt
tríÕ huệ cùng ngu si, chẳng phân biệt hủy hại khinh mạng cùng cung
kính tôn trọng.
Tại sao vậy? Vì
trong pháp vô sanh chẳng có ai lãnh thọ sự hủy hại, không có ai
lãnh thọ sự khinh mạng hay cung kính.
Này Xá-Lợi-Phất!
Thật hành Bát-Nhã ba la mật đại Bồ-Tát được những công đức như vậy.
Hàng Thanh-Văn và Bích-Chi Phật không có được những công đức này. Do
đây đại Bồ-Tát đầy đủ thành tựu chúng sanh thanh tịnh Phật độ được
nhứt thiết chủng trí.
Này Xá-Lợi-Phất!
Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, ở trong tất cả chúng sanh đại
Bồ-Tát sanh tâm bình đẳng. Ðã sanh tâm bình đẳng đối vơí tất cả
chúng sanh, Bồ-Tát được tất cả pháp bình đẳng, Bồ-Tát đặt để tất cả
trong chúng sanh trong pháp bình đẳng đó.
Ðại Bồ-Tát này
hiện đời được chư Phật mười phương yêu mến, cũng được tất cả Bồ-Tát
Bích Chi Phật Thanh Văn kính mến.
Bất luận thọ
sanh ở chỗ nào, đại Bồ-Tát này, trong nhãn căn chẳng thấy có sắc
cũng chẳng ái sắc, nhẫn đến trong ý căn chẳng biết có pháp cũng
chẳng ái pháp.
Này Xá-Lợi-Phất!
Ðại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật như vậy chẳng tổn g iảm vô
thượng chánh đẳng chánh giác.
Lúc đức Phật
giảng thuyết phẩm Bát-Nhã ba la mật, trong pháp hội có ba trăm
Tỳ-kheo đứng dậy dâng y cúng dường đức Phật và phát tâm vô thượng bồ
đề.
Ðức Phật mỉm cười, từ miệng Phật chiếu ra những ánh sáng nhiều màu.
Ngài A-Nan liền
đứng dậy sửa y phục quỳ gối chắp tay bạch đức Phật hỏi duyên cớ mà
đức Phật mỉm cười.
Ðức Phật nói:
"Này A-Nan! Sáu mươi mốt kiếp sau, ba trăm Tỳ kheo này sẽ thành Phật
hiệu là Ðại-Tướng. Sau khi bỏ thân này ba trăm Tỳ-kheo đây sẽ sanh
về cõi nước của đức Phật A-Súc, cùng với sáu vạn Thiên tử dục giới
đồng phát tâm vô thượng bồ đề, sẽ xuất gia tu hành Phật đạo trong
chánh pháp của đức Phật Di-Lặc.
Bấy giờ do oai
thần của Phật mà hàng tứ chúng trong pháp hội thấy ngàn đức Phật ở
mỗi phương trong mười phương, quốc độ trong mười phương ấy đều
nghiêm tịnh hơn cõi Ta-Bà này. Có mười ngàn người phát nguyện tu
tịnh hạnh để sanh về thế giới của chư Phật đó.
Ðức Phật biết
tâm nguyện của chúng Thiện nam tử này nên lại mỉm cười, từ miệng
Phật phóng ra những ánh sáng.
Ngài A-Nan bạch
đức Phật hỏi duyên cớ. Ðức Phật nói mười ngàn người ấy sẽ sanh về
thế giới mười phương mãi không rời chư Phật. Sau đây sẽ đều thành
Phật đồng hiệu là Trang-Nghiêm-Vương Như-Lai
|
|