Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ CHÍN

Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh

PHẨM ẢO NHƠN THÍNH PHÁP THỨ HAI MƯƠI TÁM

           Bấy giờ chư Thiên Tử nghĩ rằng phải dùng người thế nào để nghe đại đức Tu Bồ Ðề thuyết pháp?
           Biết tâm niệm của chư Thiên Tử, ngài Tu Bồ Ðề nói: "Này các ngài! Như người ảo hóa nghe pháp, tôi phải dùng người như vậy. Vì người như vậy không có nghe không có biết không có chứng.
           Chư Thiên Tử hỏi: "Bạch đại đức! Chúng sanh như ảo, người nghe pháp cũng như ảo chăng? Chúng sanh như hóa, người nghe pháp cũng như hóa chăng?
           Ngài Tu Bồ Ðề nói: "Ðúng như vậy. Này các ngài! Chúng sanh như ảo, người nghe pháp cũng như ảo. Chúng sanh như hóa, người nghe pháp cũng như hóa.
           Này các ngài! Ngã như ảo như mộng, chúng sanh đến tri giả kiến giả cũng như ảo như mộng.
          Sắc đến thức, nhãn đến ý, sắc đến pháp, nhãn thức đến ý thức, nhãn xúc đến ý xúc, nhãn xúc nhơn duyên sanh thọ đến ý xúc nhơn duyên sanh thọ cũng như ảo như mộng.
           Nội không đến vô pháp hữu pháp không, đàn na ba la mật đến Bát-Nhã ba la mật, tứ niệm xứ đến bất cộng pháp cũng đều như ảo như mộng.
           Tu Ðà Hoàn quả đến Phật đạo cũng như ảo như mộng.
           Chư Thiên Tử hỏi: "Ðại đức nói Phật đạo như ảo mộng.
           Niết-Bàn đại đức cũng nói như ảo như mộng chăng?
           Ngài Tu Bồ Ðề nói: "Tôi nói Phật đạo như ảo như mộng. Tôi nói Niết-Bàn cũng như ảo như mộng. Nếu còn có pháp nào hơn Niết-Bàn tôi cũng nói như ảo như mộng. Tại sao vậy? Vì ảo mộng và Niết-Bàn không hai khôn gkhác.
           Bấy giờ các ngài Xá Lợi Phất, Ðại Mục Kiền Liên, Ma Ha Câu Si La, Ma Ha Câu Chiên Diên, Phú Lâu Na Di Ða La Ni Tử, Ma Ha Ca Diếp và vô số Bồ-Tát hỏi ngài Tu Bồ Ðề: "Bát-Nhã ba la mật như vậy rất là sâu xa khó thấy khó hiểu khó biết tịch diệt vi diệu. Ai sẽ là người lãnh thọ được?
           Ngài A Nan nói với chư đại đệ tử và chư Bồ-Tát: "Chư đại Bồ-Tát bất thối chuyển có thể lãnh thọ Bát-Nhã ba la mật rất sâu khó thấy khó hiểu khó biết tịch diệt vi diệu này.
           Những người thành tựu chánh kiến, những bực lậu tận A La Hán sở nguyện đã mãn cũng có thể tín thọ.
           Lại những thiện nam tử thiện nữ nhơn đã thấy nhiều Phật, ở chỗ chư Phật đã nhiều cúng dường trồng căn lành, thường gần thiện tri thức, có căn tánh lanh lợi, những người này có thể lãnh thọ chẳng nói là phải hay chẳng phải.
           Ngài Tu Bồ Ðề nói: "Chẳng dùng không để phân biệt sắc, chẳng dùng sắc để phân biệt không, chẳng dùng vô tướng vô tác để phân biệt sắc, chẳng dùng sắc để phân biệt vô tướng vô tác, chẳng dùng vô sanh vô diệt tịch diệt và ly để phân biệt sắc, chẳng dùng sắc để phân biệt vô sanh vô diệt tịch diệt và ly. Như sắc, thọ tưởng hành thức cũng vậy, nhãn đế ný xúc nhơn duyên sanh thọ cũng vậy, đàn na ba la mật đến nhứt thiết chủng trí cũng vậy. Chẳng dùng không đến ly để phân biệt nhứt thiết chủng trí, chẳng dùng nhứt thiết chủng trí để phân biệt không.
           Ngài Tu Bồ Ðề lại nói với chư Thiên-Tử: "Bát-Nhã ba la mật rất sâu này ai có othể lãnh thọ ư?
           Này các ngài! Trong Bát-Nhã ba la mật này không có pháp chỉ bày được, không có pháp nói luận được.
           Nếu đã không có pháp chỉ được không có pháp nói được, thời người lãnh thọ cũng là bất khả đắc.
           Ngài Xá Lợi Phất nói với ngài Tu Bồ Ðề: "Trong Bát-Nhã ba la mật nói rộng giáo pháp tam thừa và giáo pháp nhiếp thủ Bồ-Tát, từ bực sơ phát ý đến bực thập địa, từ đàn na ba la mật đến Bát-Nhã ba la mật, từ tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng.
           Ðại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật như vậy, thường hóa sanh chẳng mất thần thông đầy đủ thiện căn đi đến các cõi Phật, muốn có phẩm vật để cúng dường thời liền được như nguyện. Ở chỗ chư Phật nghe lãnh giáo pháp mãi đến nhứt thiết trí không đoạn tuyệt, chưa từng rời chánh định, sẽ được biện tài mau chóng biện tài lanh lẹ, biện tài bất tận, biện tài bất đoạn, biện tài đúng cơ, biện tài đúng nghĩa, biện tài hơn tất cả thế gian.
           Ngài Tu Bồ Ðề nói: "Ðúng như vậy. Như lời Xá Lợi Phất nói Bát-Nhã ba la mật nói rộng giáo pháp tam thừa và giáo pháp hộ trì Bồ-Tát, nhẫn đến đại Bồ-Tát được tối thượng biện tài của tất cả thế gian, vì bất khả đắc vậy.
           Ngã nhẫn đến tri giả kiến giả bất khả đắc. Sắc thọ tưởng hành thức, đàn na ba la mật đến Bát-Nhã ba la mật bất khả đắc. Tứ niệm xứ đeến nhứt thiết chủng trí bất khả đắc.
           Ngài Xá Lợi Phất hỏi: "Nhơn duyên gì mà trong Bát-Nhã ba la mật nói rộng về giáo pháp tam thừa vì bất khả đắc?
           Nhơn duyên gì mà đại Bồ-Tát được biện tài mau lẹ đến tối thượng biện tài trong tất cả thế gian vì bất khả đắc?
           Ngài Tu Bồ Ðề nói: "Vì nội không đến Bát-Nhã ba la mật nói rộng giáo pháp tam thừa bất khả đắc. Vì ngoại không đến vô pháp hữu pháp không nên nói rộng giáo pháp tam thừa bất khả đắc vậy.
           Vì nội không nên hộ trì Bồ-Tát đến được tối thượng biện tài trong tất cả thế gian bất khả đắc. Vì ngoại không đến vô opháp hữu pháp không nên Bát-Nhã ba la mật hộ trì Bồ-Tát đến được tối thượng biện tài trong tất cả thế gian bất khả đắc vậy.