Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ MƯỜI TÁM
Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh

PHẨM BẤT THỐI CHUYỂN THỨ NĂM MƯƠI LĂM

          Lúc bấy giờ ngài Tu Bồ Ðề thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Do hạnh gì loại gì tướng mạo gì mà biết là bực đại Bồ-tát bất thối chuyển?
          Ðức Phật dạy:
          - Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-Tát biết được bậc phàm phu bậc Thanh Văn bực Bích Chi Phật và bực Phật. Trong tướng như của các bực ấy không hai không khác, cũng chẳng nghĩ chẳng phân biệt. Vào trong như ấy nghe sự ấy suốt thẳng qua không nghi. Tại sao vậy? Vì trong như ấy không một tướng không hai tướng.
          Ðại Bồ-Tát này cũng chẳng nói lời vô ích, chỉ nói toàn lời lợi ích, chẳng nhìn đến chỗ hay dở của người khác.
          Này Tu Bồ Ðề! Do những hạnh loại tướng mạo như vậy mà biết là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Bạch đức Thế-Tôn! Lại còn do loại tướng mạo nào mà biết là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển?
          Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát có thể xem thấy được tất cả pháp không hạnh không loại không tướng mạo, phải biết đây là bực bất thối chuyển.
          Bạch đức Thế-Tôn! Nếu tất cả pháp không hạnh không loại không thối chuyển, đại Bồ-Tát chuyển những pháp gì mà gọi là bực bất thối chuyển?
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-Tát ở trong sắc mà chuyển nhẫn đến ở trong vô thượng bồ đề mà chuyển thì gọi là đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Tại sao vậy? Vì sắc tánh không, nhẫn đến vô thượng bồ đề tánh không thì Bồ-Tát này sẽ trụ chỗ nào.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát chẳng nhìn xem diện mạo ngôn ngữ của ngoại đạo của sa môn của Bà la môn. Bồ-Tát chẳng bao giờ có sự nghĩ rằng các nhà ngoại đạo hoặc sa môn Bà la môn này thiệt biết thiệt thấy hoặc nói chánh kiến.
          Bồ-Tát này chẳng có tâm nghi ngờ, chẳng mắc giới thủ, chẳng sa tà kiến, cũng chẳng cầu việc tốt thế tục để làm thanh tịnh, chẳng lễ lạy cúng dường chư Thiên.
          Do những hạnh loại tướng mạo này mà biết là bậc đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại nữa, này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát chẳng snah nơi nhà hạ tiện, nhẫn đến chẳng sanh chỗ bát nạn, thường chẳng thọ thân người nữ. Do những hạnh loại tướng mạo này mà biết là bậc bất thối chuyển đại Bồ-Tát
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-tát thường thật hành mười nghiệp đạo lành: tự mình chẳng sát sanh nhẫn đến chẳng tà kiến cũng dạy người chẳng sát sanh nhẫn đến chẳng tà kiến, vui mừng khen ngợi người chẳng sát sanh nhẫn đến chẳng tà kiến. Bồ-tát này dầu trong giấc chiêm bao cũng chẳng phạm mười nghiệp đạo ác. Do những hạnh loại tướng mạo trên đây mà biết là bực đại Bồ-tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Vì lợi ích cho chúng sanh mà đại Bồ-Tát thật hành đàn ba la mật nhẫn đến Bát-Nhã ba la mật. Ðây gọi là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Tất cả mười hai bộ kinh, từ khế kinh đến luận nghị, đại Bồ-tát thọ trì đọc tụng giảng thuyết chánh ức niệm. Lúc ban pháp thí, đại Bồ-Tát nghĩ rằng do pháp thí này mà tâm nguyện của tất cả chúng sanh hoàn mãn, đem công đức pháp thí này cho tất cả chúng sanh cùng hồi hướng vô thượng bồ đề. Ðây gọi là bực đại Bồ-tát  bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Trong pháp rất sâu đại Bồ-Tát chẳng nghi ngờ.
          Tại sao vậy? Vì bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển này đều chẳng thấy có pháp nào sanh được chỗ nghi ngờ. Từ sắc đến nhứt thiết chủng trí, chẳng thấy pháp nào sanh được chỗ nghi ngờ. Do những hạnh loại tướng mạo đây mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Thân khẩu ý ba nghiệp của đại Bồ-Tát đều dịu dàng. Do đức từ mà thân khẩu ý thành tựu. Do đây mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát chẳng chung vùng với ngũ cái: dâm dục, sân khuể, thùy miên điệu hối và nghi. Do hạnh loại tướng mạo này mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Với tất cả chỗ đại Bồ-Tát đều không ái trước . Do đây mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Lúc ra vào đi lại ngồi nằm đi đứng cất chưn hạ chưn, đại Bồ-Tát luôn an ổn tường tự chánh niệm nhứt tâm nhìn đất mà bước. Do những hạnh loại tướng mạo này mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Y phục mền nệm của đại Bồ-Tát mặc dùng không ai gớm nhơ, Bồ-Tát này ưa thích sạch sẽ, ít mang bịnh tật. Do đây mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Thân thể người thường có tám vạn hộ trùng xâm phạm cắn ăn. Thân thể của bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển không có hộ trùng ấy. Vì công đức của Bồ-Tát này vượt ngoài thế gian. Tùy theo công đức xuất thế này tăng ích mà Bồ-Tát được thân thanh tịnh được tâm thanh tịnh. Do những hạnh loại tướng mạo đây mà biết là bực bất thối chuyển đại Bồ-Tát.
          Ngài Tu Bồ Ðề thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát được thân thanh tịnh được tâm thanh tịnh thế nào?
          Ðức Phật phán dạy:
          - Này Tu Bồ Ðề! Tùy thiện căn tăng ích đã được mà diệt trừ tâm vạy vò tâm tà vọng đây gọi là thân thanh tịnh và tâm thanh tịnh. Do thân thanh tịnh và tâm thanh tịnh này mà đại Bồ-Tát vượt hơn bực Thanh Văn bực Bích Chi Phật để vào trong Bồ-tát vị. Ðây gọi là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát chẳng quý lợi dưỡng. Dầu thật hành mười hai hạnh đầu đà mà chẳng quý pháp đầu đà. Do đây mà gọi là bực bất tối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát thường chẳng phát sanh tâm xan tham, tâm tật đố tâm ngu si, thường chẳng  phát sanh tâm phá giới tâm sân động tâm giãi đãi, tâm tán loạn. Do những hạnh loại tướng mạo đây mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề!  Ðại Bồ-tát tâm an trụ chẳng lay động, thâm nhập trí huệ nhứt tâm nghe nhận những pháp theo nghe và sự việc thế gian đều hiệp với Bát-Nhã ba la mật. Chẳng thấy có sự nghiệp nào chẳng vào pháp tánh, thấy tất cả đều hiệp với Bát-Nhã ba la mật. Ðây là tướng mạo bất thối chuyển của bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ở trước đại Bồ-tát, nếu ác ma hóa làm tám đại địa ngục, trong đó có ngàn ức vạn Bồ-Tát đang bị đốt nấu thống khổ. Ác ma bảo đại Bồ-Tát này rằng: Những người trong địa ngục đây toàn là bực bất thối chuyển đại Bồ-Tát được đức Phật thọ ký mà đọa vào đây, nếu ngài được thọ ký bực bất thối chuyển cũng sẽ đọa vào đại địa ngục này. Chi bằng ngài xả bỏ tâm Bồ-Tát thì chẳng bị đọa địa ngục mà sẽ được sanh lên cõi trời.
          Dầu thấy sự trên, dầu nghe lời nói trên, Bồ-Tát này chẳng động tâm, chẳng nghi chẳng sợ mà tự nghĩ rằng không bao giờ có sự ấy.
          Do hạnh loại tướng mạo trên đây mà biết là bực bất thối chuyển đại Bồ-tát.
          Này Tu Bồ Ðề! Ác ma lại hóa làm tỳ kheo đắp y đến bảo Bồ-Tát rằng trước kia ngài nghe bảo phải tu sáu ba la mật nhễn đến bảo phải tịnh tu được vô thượng bồ đề đó ngài nên mau bỏ đi, từ lúc mới phát tâm đến nay có bao nhiêu thiện căn hồi hướng vô thượng bồ đề ngài cũng n ên mau bỏ đi. Nếu ngài bằng lòng bỏ, tôi sẽ dạy ngài Phật pháp chơn thiệt. Chỗ nghe học trước kia của ngài đều chẳng  phải Phật pháp, chẳng phải của Phật dạy, đó đều là văn sức nhóm hiệp làm ra thôi. Chỗ nói của tôi mới thiệt là Phật pháp.
          Nếu Bồ-Tát nghe nói như vậy rồi sanh tâm kinh sợ nghi ngờ, phải biết đây là người chưa được đức Phật thọ ký, chưa vào trong tánh bất thối. Nếu là bực bất thối dầu nghe nói như vậy mà tâm chẳng lay động chẳng sợ chẳng nghi, luôn tùy thuận y chỉ nơi pháp vô tác vô sanh, chẳng tin làm theo lời người khác. Lúc thật hành sáu ba la mật chẳng theo lời người khác, nhẫn đến lúc thật hành vô thượng bồ đề cũng chẳng theo lời người khác, hiện thấy thiệt tướng của các pháp, chẳng tin làm theo lời người khác ví như bực lậu tận A La Hán, ác ma chẳng lay chuyển được.
          Này Tu Bồ Ðề! Với đại Bồ-Tát bất thối chuyển những  hàng cầu Thanh Văn Bích Chi Phật chẳng thể phá hoại được, chẳng thể chiết phục được tâm của Bồ-Tát này.
          Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát này quyết định an trụ trong bực bất thối chuyển chẳng theo lời người khác dầu là  lời của Phật dạy cũng chẳng liền tin lấy ngay huống là lời nói của chững người cầu Thanh Văn cầu BíchChi Phật và của ác ma ngoại đạo phạm chí mà lại tin theo, không bao giờ có việc ấy.
          Tại sao vậy?
          Ðại Bồ-Tát này chẳng thấy có pháp gì có thể tin theo: Chẳng thấy có sắc hoặc thọ tưởng hành thức, hoặc sắc như nhẫn đến thức như, nhẫn đến chẳng thấy vô thượng bồ đề, hoặc vô thượng bồ đề như.
          Do loại hạnh tướng mạo này mà biết là bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ác ma hóa thân tỳ kheo đến bảo Bồ-Tát rằng: Chỗ tu hành của ngài là pháp sanh tử chẳng phải đạo nhứt thiết trí, ngài nên tại thân đời nay chứng quả khổ tận. Khi đó ác ma dùng hạnh thế gian nói pháp trợ đạo, pháp trợ đạo này là hệ phược tam giới, như là tướng xương trắng, hoặc nói về sơ thiền nhẫn đến nói về phi phi tưởng xứ. Ngài dùng đạo này hạnh này sẽ được quả Tu Ðà Hoàn nhẫn đến sẽ được quả A La Hán. Ngài dùng đạo  này đời nay sẽ dứt hết khổ sanh tử, sao ngài lại mãi chịu lấy những khổ não trong sanh tử làm gì. Còn chẳng cần thọ lấy thân tứ đại đời nay huống là sẽ thọ lấy thân đời sau.
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-tát này khi nghe lời nói ấy lòng chẳng kinh sợ nghi ngờ, tự nghĩ rằng vị tỳ kheo này làm lợi cho tôi chẳng ít, vì tôi mà nói pháp trợ đạo thật hành pháp trợ đạo này còn chẳng chứng được quả Tu Ðà Hoàn huống là chứng được quả vô thượng bồ đề. Ðại Bồ-Tát này càng thêm vui mừng mà nghĩ rằng: vị tỳ kheo này làm lợi cho tôi không ít, vì tôi mà nói pháp chướng đạo, tôi biết đó là pháp chướng đạo, chướng học đaọ tam thừa.
          Khi đó ác ma biết Bồ-Tát vui mừng nên bảo rằng: ngài muốn thấy hàng đại Bồ-Tát cúng dường hằng sa chư Phật, cũng ở chỗ hằng sa chư Phật tu hành sáu ba la mật, cũng  hầu cận hằng sa chư Phật thưa hỏi Bồ-Tát đạo: thế nào an trụ Bồ-Tát thừa? thế nào thật hành sáu ba la mật, tứ niệm xứ nhẫn đến đại từ đại bi? Hàng đại  Bồ-Tát ấy theo đúng như lời chư Phật dạy mà an trụ mà thật hành mà tu tập. Hàng đại Bồ-Tát tu học như vậy mà còn chẳng được vô thượng bồ đề chẳng được nhứt thiết chủng trí huống là ngài mà lại sẽ được vô thượng bồ đề!
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-Tát này khi nghe nói như vậy mà lòng chẳng kinh lạ, càng thêm vui  mừng mà nghĩ rằng: tỳ kheo này làm lợi cho tôi chẳng ít, vì tôi mà nói pháp chướng đạo.
          Bấy giờ ác ma biết tâm Bồ-Tát này chẳng kinh nghi nên liền hóa làm đông nhiều tỳ kheo mà bảo Bồ-Tát này rằng: những vị này đều là Bồ-Tát phát tâm cầu Phật đạo, hiện nay đều an trụ bực bất thối chuyển cả. Những vị này còn chẳng thể được vô thượng bồ đề huống là  ngài mà có thể được!
          Nghe thấy sự việc trên đây, đại Bồ-Tát này liền nghĩ rằng dây là ác ma nói pháp tương tợ đạo, đại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật chẳng nên thối chuyển tâm vô thượng bồ đề, cũng chẳng sa vào trong đạo Thanh Văn, đạo Bích Chi Phật. Lại nghĩ rằng: thật hành đàn ba la mật nhẫn đến nhứt thiết chủng trí mà chẳng được vô thượng bồ đề, không bao giờ có sự ấy.
          Này Tu Bồ Ðề! Do những hạnh loại tướng mạo trên đây mà biết là bực bất thối chuyển đại Bồ-Tát.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát có thể theo đúng lời Phật dạy chẳng xa rời Bát-Nhã ba la mật nhẫn đến nhứt thiết chủng trí, Bồ-Tát này trọn chẳng thối chuyển vô thượng bồ đề, nếu Bồ-Tát hay biết ma sự cũng chẳng mất vô thượng bồ đề.
          Do hạnh loại trên đây mà biết là tướng đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Ngài Tu Bồ Ðề thưa:
          - Bạch đức Thế-Tôn! Chuyển nơi pháp gì gọi là bất chuyển?
          Ðức Phật dạy:
          - Chuyển nơi sắc tướng, chuyển nơi thọ tưởng hành thức tướng, nhẫn đến chuyển nơi Phật tướng, do đây mà gọi là tướng đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Tại sao vậy? Vì đại Bồ-Tát này dùng pháp tự tướng không để nhập Bồ-tát vị, được vô sanh pháp nhẫn.
          Cớ sao gọi là vô sanh pháp nhẫn? Vì trong đây không có chút pháp nào có thể được, vì chẳng thể được nên chẳng làm, vì chẳng làm nên chẳng sanh, đây gọi là vô sanh pháp nhẫn.
          Do hành loại tướng mạo này nên gọi là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.

 

--o0o--