Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ MƯỜI CHÍN
Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh

PHẨM KIÊN CỐ CHUYỂN THỨ NĂM SÁU

          Ðức Phật phán dạy:
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ác ma đến chỗ Bồ-Tát muốn phá hoại tâm của Bồ-Tát mà bảo rằng: Nhứt thiết chủng trí đồng với hư không rỗng không chẳng có tướng, các pháp cũng đồng với hư không rỗng không chẳng có tướng. Ở trong các pháp đồng với hư không rổng không chẳng có tướng ấy, không có ai được vô thượng bồ đề cũng không có ai chẳng được, các pháp ấy đều như hư không chẳng có tướng. Ngài luống chịu khổ siêng tu vô ích. Vô thượng bồ đề của ngài nghe đó đều là ma sự chẳng  phải lời của Phật dạy. Ngài nên buông bỏ tâm niệm ấy đi. Ngài chớ mãi thọ lấy sự khổ lo lắng chẳng an ấy mà phải đọa vào ác đạo.
          Lúc nghe lời trách cứ ấy, Bồ-Tát này nên nghĩ rằng đây là ác ma muốn phá  hoại tâm vô thượng bồ đề của tôi.
          Các pháp dầu như hư không chẳng chỗ có, tự tướng rỗng không, nhưng chúng sanh chẳng biết chẳng thấy chẳng hiểu.
          Tôi cũng do đại thệ trang nghiêm rỗng không chẳng có tự tướng đồng như hư không mà được nhứt thiết chủng trí rồi vì chúng sanh mà thuyết pháp cho họ được giải thoát chứng quả Tu Ðà Hoàn nhẫn đến quả vô thượng bồ đề.
          Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-tát từ lúc sơ phát tâm về sau nếu nghe sự việc trên tự phải vững tâm chẳng động chuyển. Do tâm vững chắc chẳng động chuyển này mà thật hành sáu ba la mật sẽ được vào Bồ-Tát vị.
          Bạch đức Thế-Tôn! Vì bất chuyển mà gọi là bất thối chuyển hay là vì chuyển mà gọi là bất thối chuyển?
          Này Tu Bồ Ðề! Vì bất chuyển mà gọi là bất thối chuyển, vì chuyển cũng gọi là bất thối chuyển.
          Tại sao vậy?
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-tát chẳng bị chuyển nơi bực Thanh Văn, bực Bích Chi Phật thì gọi là bất thối chuyển. Nếu đại Bồ-Tát chuyển bực Thanh Văn bực Bích Chi Phật thì cũng gọi là bất thối cuyển.
          Do những hạnh loại tướng mạo trên đây mà được gọi là đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Bực đại Bồ-tát bất thối chuyển lúc muốn nhập sơ thiền đến diệt tận định liền được nhập. Lúc muốn tu tứ niệm xứ đến ngũ thần thông liền có thể tu. Dầu tu tứ niệm xứ đến ngũ thần thông, nhưng đại Bồ-tát này chẳng thọ lấy quả tứ niệm xứ, dầu tu các thiền mà chẳng thọ lấy quả các thiền, nhẫn đến  chẳng thọ lấy quả A La Hán, quả Bích Chi Phật. Ðại Bồ-tát này vì chúng sanh mà thọ lấy thân để tùy theo chỗ đáng chỗ nên hầu làm lợi ích cho họ.
          Do những hạnh loại tướng mạo này mà được gọi là đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-tát bất thối chuyển thường nghĩ nhớ vô thượng bồ đề trọn chẳng xa lìa tâm nhứt thiết chủng trí.
          Vì chẳng xa lìa tâm nhứt thiết chủng trí nên chẳng quý sắc, chẳng quý tướng, chẳng quý Thanh Văn, Bích Chi Phật,, chẳng qúy sáu độ, chẳng quý tứ thiền tứ vô lượng tâm nhẫn đến ngũ thần thông, chẳng quý tứ niệm xứ đến bát thánh đạo, chẳng quý mười trí lực đến mười tám pháp bất cộng, chẳng quý tịnh Phật quốc độ thành tựu chúng sanh, chẳng quý thấy Phật, chẳng quý chủng thiện căn.
          Tại sao vậy? Vì tất cả pháp tự tướng không, chẳng thấy có pháp quý được và tâm hay quý. Tất cả pháp vô sở hữu tự tướng không đồng như hư không.
          Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-tát bất thối chuyển này thành tựu như trên đây ở trong bốn oai nghi của thân thể: đi đứng nằm ngồi tới lui ra vào luôn nhứt tâm bất loạn.
          Do những hạnh loại tướng mạo này mà gọi là đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-Tát hiện thân tại gia vì lợi ích chúng sanh mà thọ lấy ngũ dục để bố thí cho chúng sanh: người cần ăn cho ăn, cần uống cho uống, cần y phục ngọa cụ thuốc men đều cung cấp cho. Ðại Bồ-tát này tự làm đàn ba la mật và dạy người làm đàn ba la mật, khen ngợi pháp đàn ba la mật cũng vui mừng khen ngợi  người làm đàn ba la mật, nhẫn đến Bát-Nhã ba la mật cũng vậy. Ở tại gia, đại Bồ-Tát này đem trân bửu đầyDiêm Phù Ðề, đầy cõi Ðại Thiên để cấp thí cho mọi loài chúng sanh, chẳng tự vì mình mà thường tu phạm hạnh, chẳng hiếp đáp khinh dễ cướp giựt của kẻ khác cho họ phải sầu lo.
          Do những hạnh loại tướng mạo này mà gọi là bực bất thối chuyển đại Bồ-Tát.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Chấp Kim Cang Thần Vương nhẫn đến Ngũ Tánh Chấp Kim Cang Thần thường theo kề cận thủ hộ đại Bồ-Tát này mà nghĩ rằng: đại Bồ-Tát này sẽ được vô thượng bồ đề. Do đây nên hoặc chư Thiên Tử, hoặc chư ma vương, Phạm Vương, hoặc người thế lực ở nhơn gian đều chẳng phá hoại được tâm nhứt thiết trí của đại Bồ-Tát này, nhẫn đến thành vô thượng bồ đề.
          Ðây gọi là tướng đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát thường đầy đủ ngũ căn của bực Bồ-Tát: tín căn, tinh tấn căn, niệm căn, định căn, huệ căn. Ðây gọi là tướng bất thối chuyển.
          Bạch đức Thế-Tôn! Thế nào là thượng nhơn?
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu đại Bồ-Tát nhứt tâm thật hành vô thượng bồ đề lòng chẳng tán loạn thời gọi là thượng nhơn.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát thường nhứt tâm niệm Phật đạo, vì sanh hoạt thanh tịnh nên chẳng làm những nghề chú thuật hòa hiệp thuốc men, chẳng phù chú quỷ thần sai nhập nam nữ để hỏi sự kiết hung phước lộc sống chết. Tại sao vậy? Vì rõ biết các pháp tự tướng không chẳng thấy các tướng nên chẳng làm việc tà mạng mà làm chánh mạng. Ðây gọi là tướng bất thối chuyển đại Bồ-Tát.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Nay Phật sẽ lại nói hạnh loại tướng mạo của đại Bồ-Tát bất thôi chuyển ngươi nên nhứt tâm lắng nghe.
          Ðại Bồ-tát thật hành Bát-Nhã ba la mật. Vì thường chẳng xa rời vô thượng bồ đề nên chẳng nói sự ngũ ấm, chẳng nói sự thập nhị nhập, chẳng nói sự thập bát giới. Tại sao vậy? Vì thường quan niệm ngũ ấm, thập nhị nhập, thập bát giới tướng không.
          Ðại Bồ-Tát này chẳng thích nói việc quan. tại sao vậy? Vì an trụ trong tướng không của các pháp nên chẳng thấy có sự sang sự hèn.
          Chẳng thích nói việc cướp trộm, vì các pháp tự tướng không nên chẳng thấy hoặc được hoặc mất.
          Chẳng thích nói việc quân trận, vì các pháp tự tướng không nên chẳng thấy hoặc nhiều hoặc ít.
          Chẳng thích nói việc chiến đấu, vì các pháp tự tướng không nên chẳng thấy hoặc thương hoặc ghét.
          Chẳng thích nói việc phụ nữ, trụ trong pháp không nên chẳng thấy hoặc đẹp hoặc xấu.
          Chẳng thích nói việc xóm làng, vì các pháp tự tướng không nên chẳng thấy hoặc hiệp hoặc tan.
          Chẳng thích nói việc thành thị, vì trong thiệt tế chẳng thấy hoặc thắng hoặc thua.
          Chẳng thích nói quốc sự, vì an trụ trong thiệt tế chẳng thấy có pháp thuộc nơi đó hoặc chẳng thuộc nơi đó.
          Chẳng thích nói đến chính mình, vì an trụ trong pháp tánh nên chẳng thấy có pháp nào là ngã hoặc là vô ngã, nhẫn đến chẳng thấy có ai biết, ai thấy.
          Như vậy, đại Bồ-Tát chẳng thích nói các sự việc thế gian, chỉ ưa nói Bát-Nhã ba la mật, chẳng xa rời tâm nhứt thiết trí.
          Lúc làm đàn ba la mật, chẳng làm sự xan tham. Lúc làm thi ba la mật chẳng làm sự phá giới, lúc làm nhẫn ba la mật chẳng làm sự giận tranh, lúc làm tấn ba la mật chẳng làm sự giải đãi, lúc làm thiền ba la mật chẳng làm sự tán loạn, lúc làm huệ ba la mật chẳng làm sự ngu si.
          Ðại Bồ-Tát này dầu thật hành tất cả pháp không, nhưng thích chánh pháp mến chánh pháp. Dầu thật hành pháp tánh nhưng thường tán thán pháp bất hoại mà mến thích thiện tri thức như là chư Phật và chư Bồ-Tát Thanh Văn Bích Chi Phật. Có thể giáo hóa người ưa muốn vô thượng bồ đề.
          Ðại Bồ-Tát này thường muốn thấy chư Phật. Khi nghe nói Phật hiện ở cõi nước nào liền nguyện vãng sanh. Ngày đêm luôn khởi tâm tưởng niệm Phật.
          Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát này nhập sơ thiền đến phi phi tưởng xứ định, vì dùng sức phương tiện nên phát khởi tâm cõi dục thác sanh vào trong hàng chúng sanh hay thật hành thập thiện nghiệp, và trong chỗ hiện tại có Phật ở.
          Do những hạnh loại tướng mạo trên đây phải biết đó là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát an trụ nơi nội không ngoại không nhẫn đến vô pháp hữu pháp không, an trụ nnơi tứ niệm xứ nhẫn đến ba môn giải thoát: Không, vô tướng, vô tác. Với trong địa vị của mình tự biết rất rõ, chẳng còn nghi là phải hay không phải bực bất thối chuyển.
          Tại sao vậy? Vì đại Bồ-Tát này chẳng còn thấy có chút pháp nào ở trong vô thượng bồ đề hoặc chuyển hay bất thối chuyển.
          Này Tu Bồ Ðề! Ví như có người được quả Tu Ðà  Hoàn an trụ trong bực Tu Ðà Hoàn tự biết rõ ràng trọn chẳng nghi ngờ. Cũng vậy, an trụ trong bực bất thối chuyển, đại Bồ-Tát này tự biết rõ ràng trọn chẳng nghi ngờ. An trụ trong bực này, đại Bồ-Tát thanh tịnh Phật độ thành tựu chúng sanh. Lúc các ma sự phát khởi thì liền hay biết, cũng chẳng theo ma sự phá hoại ma sự.
          Này Tu Bồ Ðề! Ví như có người phạm tội ngũ nghịch, tâm tội ngũ nghịch luôn theo dính người đó cho đến chết chẳng rời dầu có nghĩ việc khác cũng vẫn không ngăn cách tâm tội ấy. Cũng vậy, đại Bồ-Tát này tự an trụ trong địa vị của mình tâm thường bất động. Tất cả thiên nhơn A Tu La trong đời không làm động chuyển được tâm Bồ-Tát này. Tại sao vậy? Vì đại Bồ-Tát này vượt hơn tất cả hàng thiên nhơn A Tu La mà vào trong địa vị chánh pháp an trụ nơi bực mình đã chứng, đầy đủ thần thông Bồ-Tát hay tịnh Phật độ thành tựu chúng sanh, từ một Phật độ đến một Phật độ. Ở chỗ chư Phật mười phương gieo trồng những thiện căn hầu gần thưa hỏi chư Phật. Ðại Bồ-tát này an trụ như vậy, lúc có ma sự phát khởi liền hay biết mà chẳng theo, dùng sức phương tiện đặt ma sự vào trong thiệt tế. Với địa vị tự chứng đại Bồ-Tát này chẳng nghi ngờ hối tiếc. Vì trong thiệt tế chẳng có tướng nghi tiếc. Rõ biết thiệt tế này chẳng phải một chẳng phải  hai. Do cớ trên đây mà đại Bồ-Tát này nhẫn đến lúc chuyển thân, trọn chẳng hướng về bực Thanh Văn, Bích Chi Phật.
          Trong các pháp tự tướng không, đại Bồ-Tát này chẳng thấy có pháp nào hoặc sanh hoặc diệt hoặc cấu hoặc tịnh.
          Này Tu Bồ Ðề! Nhẫn đến lúc chuyển thân, đại Bồ-tát này trọn chẳng nghi rằng mình sẽ được hay chẳng được vô thượng bồ đề. Vì các pháp tự tướng không chính đó là vô thượng bồ đề.
          Này Tu Bồ Ðề! Ðại Bồ-Tát này an trụ trong địa vị của mình chứng, chẳng theo lời người khác, không ai phá hoại được. Vì bực này đã thành tựu trí huệ bất động vậy.
          Do những hạnh loại tướng mạo trên đây phải biết đó gọi là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển
          Lại này Tu Bồ Ðề! Nếu có ác ma hiện thân Phật đến bảo đại Bồ-Tát này rằng: nay ngài ở trong đây chứng quả A La Hán, ngài cũng chẳng được thọ ký vô thượng bồ đề, cũng chưa được vô sanh pháp nhẫn, ngài không có hạnh loại tướng mạo của bực bất thối chuyển, cũng không có tướng để được thọ ký vô thượng bồ đề. Lúc nghe lời nói  như trên, đại Bồ-Tát này, trọn không kinh sợ nghi ngờ mà tự biết quyết định sẽ được chư Phật thọ ký vô thượng bồ đề. Tại sao vậy? Vì chư Bồ-Tát do pháp ấy mà được thọ ký, nay tôi cũng có pháp ấy tất được thọ ký.
          Này Tu Bồ Ðề! Nếu ác ma hoặc người bị ma sai hiện hình Phật đến thọ ký quả Thanh Văn, Bích Chi Phật cho đại Bồ-Tát này.
          Ðại Bồ-Tát này liền tự nghĩ rằng đây là ác ma hoặc người bị ác ma sai hiện hình Phật đến làm như vậy. Vì chư Phật chẳng bao giờ bảo Bồ-Tát xa lìa vô thượng bồ đề để an trụ bực Thanh Văn, Bích Chi Phật.
          Do những hạnh loại tướng mạo trên đây mà gọi là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Ác ma hiện thân Phật đến chỗ Bồ-Tát mà bảo rằng kinh sách của ngài học chẳng phải của Phật nnói cũng chẳng phải của Thanh Văn nói, đó là của ma nói.
          Ðại Bồ-Tát này liền tự nghĩ biết là ác ma hiện ra bảo tôi xa rời vô thượng bồ đề.
          Này Tu Bồ Ðề! Phải biết đại Bồ-Tát này đã được chư Phật quá khứ thọ ký cho, đã được bực bất thối chuyển.
          Tại sao vậy? Vì chư đại Bồ-Tát có bao nhiêu hạnh loại tướng mạo bất thối chuyển thì đại Bồ-Tát này cũng có đủ những hạnh loại tướng mạo ấy. Ðây gọi là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật đại Bồ-Tát này vì hộ trì chánh pháp mà chẳng tiếc thân mạng huống là những vật khác. Lúc hộ trì Phật pháp, đại Bồ-Tát nghĩ rằng chẳng phải vì hộ trì chánh pháp của một đức Phật mà vì  hộ trì chánh pháp của thập phương tam thế tất cả chư Phật nên chẳng tiếc thân mạng.
          Này Tu Bồ Ðề! Như lời Phật đã dạy: tất cả pháp chơn không.
          Lúc có kẻ ngu si phá hoại chẳng nhận lời của Phật mà tuyên nói rằng đó là phi pháp, là chẳng lành, chẳng phải lời dạy của Phật.
          Này Tu Bồ-Ðề! Vì hộ trì pháp chơn không như vậy mà đại Bồ-Tát chẳng tiếc thân mạng. 
          Ðại Bồ-Tát cũng phải tự nghĩ rằng tôi cũng ở trong số chư Phật vị lai, đã thọ ký ở trong số đó, pháp chơn không ấy cũng là pháp của tôi. Tôi vì  hộ pháp ấy mà chẳng tiếc thân mạng.
          Này Tu Bồ Ðề! Vì thấy sự lợi ích quan hệ như vậy nên đại Bồ-Tát chẳng tiếc thân mạng để hộ trì.
          Do những hạnh loại tướng mạo ấy mà biết là tướng của bực bất thối chuyển.
          Lại này Tu Bồ Ðề! Nghe đức Phật thuyết pháp, đại Bồ-Tát chẳng nghi hối, nghe xong ghi nhớ thọ trì trọn chẳng quên mất. Tại sao vậy? Vì đại Bồ-Tát đã được đà la ni.
          Bạch đức Thế-Tôn! Ðược đà la ni gì mà khi nghe đức Phật thuyết các kinh pháp lại chẳng quên mất?
          Này Tu Bồ-Ðề! Vì Bồ-Tát được văn trì đà la ni nên chẳng quên mất các kinh Pháp của đức Phật đã dạy và chẳng nghi hối.
          Bạch đức Thế-Tôn! Chỉ chẳng quên chẳng nghi kinh pháp của đức Phật dạy, còn của Thanh Văn Bích Chi Phật Thiên Long Bát Bộ nói có được chẳng quên chẳng nghi chăng?
          Này Tu Bồ Ðề! Tất cả lời nói về các sự việc, Bồ-Tát được đà la ni này đều chẳng quên chẳng nghi.
          Này Tu Bồ Ðề! Những hạnh loại tướng mạo như vậy, phải biết đó là bực đại Bồ-Tát bất thối chuyển.

 

--o0o--