|
- Thư Viện Chùa Dược Sư
- KINH TẠNG
-
- KINH
TĂNG NHẤT A HÀM
- Việt Dịch: Hòa Thượng
Thích Thanh Từ
Hiệu Đính: Hòa Thượng Thích Thiện Siêu
- Viện Nghiên Cứu Phật
Học Việt Nam
PL 2541 - TL 1997
-
- TẬP
MỘT
- 1
-
- IX. Phẩm Một
Đứa Con
- 1. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ví
như người mẹ hết lòng tin tưởng đứa con trai duy nhất,
thường nghĩ rằng: 'Làm sao để dạy dỗ cho nó thành người?'
- Bấy giờ các Tỳ-kheo bạch
Thế Tôn:
- - Bạch
Thế Tôn, chúng con không hiểu nghĩa này. Ðức Thế Tôn là
căn bản của các pháp. Như Lai chỉ bày điều gì, không ai
không nhận lãnh. Cúi mong Thế Tôn nói pháp sâu xa này cho
các Tỳ-kheo, chúng con nghe xong xin vâng làm.
- Bấy giờ
Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Hãy
lắng nghe, lắng nghe và khéo suy nghĩ! Ta sẽ vì các Thầy
mà phân biệt nghĩa này.
- Các
Tỳ-kheo đáp:
- - Xin
vâng, Thế Tôn.
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo vâng lời dạy rồi, Thế Tôn bảo rằng:
- - Như
Ư-bà-di kia hết lòng tin tưởng sẽ dạy dỗ các con thế này:
- 'Nay
Con nếu ở tại gia nên như Trưởng giả Chất-đa và đồng tử
Tượng. Vì sao thế? Vì đây là mẫu mực, đây là hạn lượng. Ðệ
tử được ấn chứng của Thế Tôn và Trưởng giả Chất-đa và đồng
tử Tượng. Nếu ý con trẻ muốn cạo bỏ râu tóc, mặc ba pháp
y, xuất gia học đạo thì nên như Tỳ-kheo Xá-lợi-phất,
Mục-kiền-liên'. Vì sao thế? Vì đây là mẫu mực, đây là hạn
lượng. Nghĩa là Tỳ-kheo Xá-lợi-phất, Mục-kiền-liên thích
học chánh pháp, chẳng làm nghiệp tà, dấy khởi phi pháp.
Nếu các Thầy sanh tưởng nhiễm trước, liền sẽ đọa vào ba
đường ác. Phảo khéo nhớ chuyên tâm, người chưa đắc cố gắng
chứng đắc, người chưa đạt hãy đạt, người chưa chứng nay
nên thọ chứng. Sở dĩ như thế, vì này các Tỳ-kheo, sức nặng
của tín thí thực chẳng thể tiêu, khiến cho người ta không
đến được đạo. Thế nên, các Tỳ-kheo, chớ sanh ý nhiễm
trước, nếu đã sanh thì nên diệt ngay. Như vậy, các Tỳ-kheo
hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 2. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- -
Ưu-bà-di lòng tin thuần thành chỉ có một con gái. Bà ta sẽ
dạy dỗ thành tựu con thế nào?
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo bạch Thế Tôn:
- - Bạch
Thế Tôn, chúng con không hiểu nghĩa này. Thế Tôn là căn
bản của các pháp, Như Lai chỉ bày điều gì, không ai không
nhận lãnh. Cúi mong Thế Tôn thuyết pháp sâu xa này cho các
Tỳ-kheo, chúng con nghe xong xin vâng làm.
- Bấy giờ
Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Hãy
lắng nghe, hãy lắng nghe và khéo suy nghĩ! Ta sẽ vì các
Thầy phân biệt nghĩa này.
- Các
Tỳ-kheo đáp:
- - Xin
vâng, Thế Tôn.
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo vâng lời rồi, Thế Tôn bảo rằng:
- - Như
Ưu-bà-di thành tín kia dạy dỗ con gái rằng:
- 'Nay
Con ở tại gia nên như Ưu-bà-di Câu-thù-Ða-la và mẹ của
Nan-đà. Nếu con gái muốn cạo tóc, mặc ba pháp y, xuất gia
học đạo nên như Tỳ-kheo-ni Sám-ma và Tỳ-kheo-ni Ưu-bá-hoa
Sắc'. Sở dĩ như thế, vì đây là mẫu mực, đây là hạn lượng.
Nghĩa là Tỳ-kheo-ni Sám-ma, Tỳ-kheo-ni Ưu-bá- hoa Sắc
thích học Chánh pháp, chẳng làm nghiệp tà, dấy khởi phi
pháp. Nếu còn sanh ý nghiễm trước, tự nhiên sẽ đọa ba
đường ác. Khéo nhớ chuyên tâm, người chưa đắc quả hãy gắng
đắc quả, người chưa đạt hãy cố đạt, người chưa chứng hãy
nên thọ chứng. Sở dĩ như thế là vì, này các Tỳ-kheo, sức
nặng của tín thí thực khó thể tiêu, khiến người không đến
được đạo. Thế nên các Tỳ-kheo, chớ sanh ý tưởng nhiễm
trước, nếu đã sanh hãy diệt ngay. Như thế, các Tỳ-kheo,
hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 3. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta
không thấy một pháp nào mau lẹ như tâm, không thể ví dụ,
giống như khỉ vượn, một tay buông, một tay bắt, tâm không
chuyên định. Tâm cũng như thế, tư tưởng trước với tư tưởng
sau chẳng đồng, dùng phương pháp cũng không thể mô phỏng,
tâm xoay chuyển mau lẹ. Thế nên, này các Tỳ-kheo, người
phàm phu không thể quán sát tâm ý. Thế nên, này các
Tỳ-kheo, thường nên hàng phục tâm ý khiến noi theo đường
lành và nên học điều này.
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 4. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta
không thấy một pháp nào mau lẹ hơn tâm, không thể ví dụ
được, giống như khỉ vượn, buông một vật lại nắm một vật
khác, lòng không chuyên định. Tâm cũng như thế, tư tưởng
trước, tự tưởng sau, suy nghĩ chẳng đồng. Thế nên, này các
Tỳ-kheo, người phàm phu không thể quan sát căn do của tâm
ý. Thế nên, này các Tỳ-kheo, thường nên hàng phục tâm ý
khiến noi theo đường lành. Như vậy, này các Tỳ-kheo, hãy
học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 5. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta
hằng xem thấy việc nghĩ nhớ trong tâm một người. Người này
như trong khoảng cánh tay co duỗi, đọa vào địa ngục. Vì
sao? Do tâm ác vậy, Tâm họ sanh bịnh, đọa xuống địa ngục.
- Bấy giờ
Thế Tôn liền nói kệ:
- Ví
như có một người,
- Tâm
ôm tưởng sân hận,
- Nay
bảo các Tỳ-kheo,
- Diễn
rộng nghĩa thú này,
- Nay
chính là phải lúc,
- Nếu
có người mạng chung,
- Ví
khiến vào địa ngục,
- Là
do tâm hạnh nhơ.
- Thế
nên, các Tỳ-kheo, phải hàng phục tâm, chớ sanh các hạnh uế
nhiễm. Như vậy, này các Tỳ-kheo, hãy học điều này.
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 6. Tôi nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta
hằng xem thấy việc nghĩ nhớ trong tâm một người, như trong
khoảng cánh tay co duỗi mà sanh lên trời. Sở dĩ như thế là
do tâm lành vậy. Ðã sanh tâm lành, sẽ sanh lên trời.
- Bấy giờ
Thế Tôn liền nói kệ:
- Nếu
lại có một người,
- Mà
sanh tâm thiện diệu,
- Nay
bảo các Tỳ-kheo,
- Diễn
rộng nghĩa thú này,
- Nay
chính là phải lúc,
- Nếu
có người mạng chung,
- Liền
được sanh lên trời,
- Do
tâm lành như vậy.
- Thế
nên, này các Tỳ-kheo, nên phát ý trong sạch, chớ sanh các
hạnh uế nhiễm. Như vậy, này các Tỳ-kheo, hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 7. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta ở
trong chúng này, không thấy một pháp nào tối thắng, tối
diệu, mê hoặc người đời, không đến được chỗ tĩnh lặng, cột
trói vào lao ngục, không giải thoát được, như là đàn ông
trông thấy sắc của đàn bà. Thấy rồi họ liền khởi tưởng để
ý, rất yêu kính, khiến người không được tĩnh lặng, trói
buộc lao ngục, không cởi bỏ ra được, ý không xa lìa, xoay
vần qua lại đời này đến đời sau, luân chuyển năm đường,
trải bao số kiếp.
- Bấy giờ
Thế Tôn liền nói kệ:
-
Tiếng Phạm âm nhu nhuyến,
- Như
lời Như Lai khó thấy,
- Hoặc
lại có lúc thấy,
- Buộc
niệm ở trước mắt,
- Cũng
chớ cùng nữ nhân,
- Qua
lại và nói năng,
- Hằng
bủa lưới bắt người,
-
Chẳng đến được vô vi.
- Thế
nên, này các Tỳ-kheo, nên trừ các sắc khởi tưởng đắm
trước. Như vậy, này các Tỳ-kheo, hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 8. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta ở
trong chúng này, chẳng thấy một pháp nào tối thắng, tối
diệu, mê hoặc người đời, khiến chẳng được tĩnh lặng, buộc
ràng giam giữ, không có lúc giải thoát, như là đàn bà
trông thấy sắc của đàn ông. Thấy rồi, họ liền khởi tưởng
để ý, rất yêu kính, khiến người không đến được tĩnh lặng,
ràng buộc giam giữ, không có lúc giải thoát, ý không xa
lìa, xoay vần qua lại đời này đến đời khác, luân chuyển
trong năm đường, trải qua bao số kiếp.
- Bấy giờ
Thế Tôn liền nói kệ:
- Nếu
sanh tưởng điên đảo,
- Dấy
niệm tâm ân ái,
- Trừ
niệm ý nhiễm trước,
- Liền
không các nhơ này.
- Thế
nên, này các Tỳ-kheo, nên trừ các sắc, chớ khởi tưởng dính
mắc. Như vậy, các Tỳ-kheo, hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 9. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta ở
trong chúng này, chẳng thấy một pháp nào không có dục
tưởng, liền khởi dục tưởng, dục tưởng đã khởi liền làm
tăng thêm; không sân hận tưởng liền khởi sân hận, sân hận
đã khởi liền làm tăng thêm; không thùy miên tưởng liền
khởi thùy miên, thùy miên đã khởi liền làm tăng thêm;
không có tưởng trạo cử liền khởi trạo cử, trạo cử đã khởi
liền làm tăng thêm; không có như là tưởng nghi liền khởi
tưởng nghi, tưởng nghi đã khởi liền liền làm tăng thêm,
như là quán tưởng bất tịnh nhơ bẩn. Nếu loạn tưởng thì
không tưởng dục liền có tưởng dục, đã có tưởng dục liền
tăng thêm; sân hận, thùy miên... vốn không có tưởng nghi,
liền khởi tưởng nghi, tưởng nghi đã khởi liền tăng nhiều
thêm. Thế nên, này các Tỳ-kheo, chớ có loạn tưởng thường
nên chuyên ý. Như vậy, các Tỳ-kheo, hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- *****
- 10. Tôi
nghe như vầy:
- Một
thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc. Bấy
giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- - Ta ở
trong chúng này, không thấy một pháp nào mà chưa có dục
tưởng liền chẳng dục tưởng, dục tưởng đã sanh liền có thể
diệt; tưởng sân giận chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng sân
giận sanh rồi liền có thể tiêu diệt, tưởng thùy miên chưa
sanh liền chẳng sanh, tưởng thùy miên đã sanh liền có thể
tiêu diệt, tưởng trạo hối đã sanh liền có thể tiêu diệt,
tưởng nghi chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng nghi đã sanh
liền có thể tiêu diệt, như là quán sát nhơ bẩn bất tịnh.
Ðã quán nhơ bẩn bất tịnh thì tưởng dục chưa sanh liền
chẳng sanh, đã sanh liền có thể tiêu diệt; sân giận chưa
sanh liền chẳng sanh, sân giận đã sanh liền có thể tiêu
trừ, cho đến tưởng nghi chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng
nghi đã sanh liền có thể tiêu diệt. Thế nên, này các
Tỳ-kheo, thường nên chuyên ý quán tưởng bất tịnh. Như thế,
này các Tỳ-kheo, hãy học điều này!
- Bấy giờ
các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.
- Hai
Di và hai tâm,
- Một
đọa, một sanh thiên,
- Nam
nữ tưởng thọ vui,
- Hai
dục tưởng sau cùng.
- --o0o--
|
|