Kinh Trung Bộ
H. T. Thích Minh Châu Dịch
KINH TÂM HOANG VU
(Cetokhilasuttam)
- Như vầy tôi
nghe.
Một thời, Thế Tôn ở Savatthi (Xá-vệ), tại Jetavana
(Kỳ-đà Lâm), vườn ông Anathapindika (Cấp Cô Độc). Ở đây, Thế Tôn
gọi các Tỷ-kheo: "Này chư Tỷ-kheo".
-
– "Thưa vâng, bạch Thế Tôn", các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn.
Thế Tôn thuyết giảng như sau:
– Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào chưa diệt trừ năm tâm
hoang vu, chưa đoạn tận năm tâm triền phược, vị ấy có thể lớn
mạnh, trưởng thành, hưng thịnh trong pháp luật này, sự kiện này
không xảy ra. Thế nào là năm tâm hoang vu chưa được đoạn trừ?
Chư Tỷ-kheo, ở đây, Tỷ-kheo nghi ngờ bậc Đạo Sư, do dự, không
quyết đoán, không có tịnh tín. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào nghi ngờ
bậc Đạo Sư, do dự, không quyết đoán, không có tịnh tín, thời tâm
vị này không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn.
Nếu tâm của ai không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh
tấn, như vậy là tâm hoang vu thứ nhất chưa được diệt trừ. Và lại
nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào nghi ngờ Pháp... không có tịnh
tín... (như trên)... nghi ngờ Tăng... không có tịnh tín... nghi
ngờ các học pháp, do dự, không quyết đoán, không có tịnh tín.
Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào nghi ngờ các học pháp... không có tịnh
tín, tâm của vị này không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì,
tinh tấn. Nếu tâm của ai không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên
trì; tinh tấn, như vậy là tâm hoang vu thứ tư chưa được diệt
trừ. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo phẫn nộ đối với các đồng
phạm hạnh, không có hoan hỷ, tâm tư chống đối, cứng rắn. Chư
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào phẫn nộ đối với các vị đồng phạm hạnh,
không có hoan hỷ, tâm tư chống đối, cứng rắn, thời tâm của vị
này không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn. Nếu
tâm của ai không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh
tấn, như vậy là tâm hoang vu thứ năm chưa được diệt trừ. Như vậy
là năm tâm hoang vu chưa được diệt trừ.
Thế nào là năm tâm triền phược chưa được đoạn tận?
Chư Tỷ-kheo, ở đây, Tỷ-kheo, đối với những dục, không phải không
tham ái, không phải không dục cầu, không phải không ái luyến,
không phải không khao khát, không phải không nhiệt tình, không
phải không khát ái. Chư Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo nào đối với những
dục, không phải không tham ái... không phải không khát ái, tâm
của vị ấy không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn.
Nếu tâm của ai không hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh
tấn, như vậy là tâm triền phược thứ nhất chưa được đoạn tận. Và
lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đối với tự thân không phải
không tham ái... (như trên)... như vậy là tâm triền phược thứ
hai chưa được đoạn tận. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đối
với các sắc pháp không phải không tham ái ... (như trên) ... như
vậy là tâm triền phược thứ b hưa được đoạn tận. Và lại nữa, chư
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào ăn cho đến thỏa thê, cho đến bụng chứa đầy,
sống thiên nặng về khoái lạc về sàng tọa, khoái lạc về ngủ nghỉ,
khoái lạc về thụy miên. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào ăn cho đến thỏa
thê cho đến bụng chứa đầy... (như trên)... như vậy là tâm triền
phược thứ tư chưa được đoạn tận. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo nào sống phạm hạnh với mong cầu được sanh thiên giới với
ý nghĩ: "Ta với giới này, với hạnh này, với khổ hạnh này hay với
phạm hạnh này sẽ được sanh làm chư Thiên này hay chư Thiên
khác". Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào sống phạm hạnh... (như trên)...
như vậy là tâm triền phược thứ năm chưa được đoạn tận. Như vậy
là năm tâm triền phược chưa được đoạn tận.
Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào chưa diệt trừ năm tâm hoang
vu này, chưa đoạn tận năm tâm triền phược này, vị ấy có thể lớn
mạnh trưởng thành, hưng thịnh trong pháp luật này, sự kiện này
không xảy ra.
Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đã diệt trừ năm tâm hoang
vu, đã đoạn tận năm tâm triền phược, vị ấy có thể lớn mạnh,
trưởng thành, hưng thịnh trong pháp luật này, sự kiện này có xảy
ra. Thế nào là năm tâm hoang vu đã được diệt trừ? Chư Tỷ-kheo, ở
đây, Tỷ-kheo không nghi ngờ bậc Đạo Sư, không do dự, quyết đoán,
tịnh tín. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào không nghi ngờ bậc Đạo Sư,
không do dự, quyết đoán, tịnh tín, thời tâm vị này hướng về nỗ
lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn. Nếu tâm của ai hướng về nỗ
lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn, như vậy là tâm hoang vu thứ
nhất đã được diệt trừ. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào
không nghi ngờ Pháp... quyết đoán, tịnh tín... (như trên)...
không nghi ngờ Tăng... quyết đoán, tịnh tín... (như trên) không
nghi ngờ học pháp... quyết đoán, tịnh tín. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo
nào không nghi ngờ học pháp, không do dự, quyết đoán, tịnh tín,
thời tâm vị này hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn.
Nếu tâm của ai hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn,
như vậy là tâm hoang vu thứ tư đã được diệt trừ. Và lại nữa, chư
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào không phẫn nộ đối với các vị đồng phạm
hạnh, hoan hỷ, tâm tư không chống đối, cứng rắn. Chư Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo không phẫn nộ đối với các vị đồng phạm hạnh, hoan hỷ,
tâm tư không chống đối, cứng rắn, thời tâm vị này hướng về nỗ
lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn. Nếu tâm của ai hướng về nỗ
lực, chuyên cần kiên trì, tinh tấn, như vậy là tâm hoang vu thứ
năm đã được diệt trừ. Như vậy là năm tâm hoang vu đã được diệt
trừ.
Thế nào là năm tâm triền phược đã được đoạn tận? Chư
Tỷ-kheo, ở đây, Tỷ-kheo đối với những dục không có tham ái,
không có dục cầu, không có ái luyến, không có khao khát, không
có nhiệt tình, không có khát ái. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đối
với những dục không có tham ái, không có dục cầu, không có ái
luyến, không có khao khát, không có nhiệt tình, không có khát
ái, tâm vị ấy hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên trì, tinh tấn,
như vậy là tâm triền phược thứ nhất đã được đoạn tận. Và lại
nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đối với tự thân không có tham
ái... (như trên)... như vậy là tâm triền phược thứ hai đã được
đoạn tận. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đối với các sắc
pháp không có tham ái... (như trên)... như vậy là tâm triền
phược thứ ba đã được đoạn tận. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo
nào không ăn cho đến thỏa thê, cho đến bụng chứa đầy, sống không
thiên nặng về khoái lạc sàng tọa, khoái lạc về ngủ nghĩ, khoái
lạc về thụy miên... (như trên)... như vậy là tâm triền phược thứ
tư đã được đoạn tận. Và lại nữa, chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào sống
phạm hạnh, không mong cầu được sanh thiên giới với ý nghĩ: "Ta
với giới này, với hạnh này, với khổ hạnh này, hay với phạm hạnh
này, sẽ được sanh làm chư Thiên này hay chư Thiên khác". Chư
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào sống phạm hạnh, không mong cầu được sanh
thiên giới với ý nghĩ: "Ta với giới này, với hạnh này, với khổ
hạnh này, hay với phạm hạnh này, sẽ được sanh làm chư Thiên này
hay chư Thiên khác", tâm vị ấy hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên
trì, tinh tấn. Nếu tâm của ai hướng về nỗ lực, chuyên cần, kiên
trì, tinh tấn, như vậy là tâm triền phược thứ năm đã được đoạn
tận. Như vậy là năm tâm triền phược đã được đoạn tận. Chư
Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đã đoạn tận năm tâm triền phược này, thời
vị ấy có thể lớn mạnh, trưởng thành, hưng thịnh trong pháp luật
này, sự kiện này có xảy ra.
Vị này tu tập như ý túc câu hữu với dục Thiền định,
tinh cần hành, tu tập như ý túc câu hữu với tinh tấn Thiền định,
tinh cần hành, tu tập như ý túc câu hữu với tâm Thiền định tinh
cần hành, tu tập như ý túc câu hữu với tư duy Thiền định, tinh
cần hành với nỗ lực là thứ năm. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào đầy đủ
mười lăm pháp kể cả nỗ lực, thời có đủ khả năng để phá vỡ, có đủ
khả năng để chánh giác, có đủ khả năng để đạt thành vô thượng an
ổn, khỏi các ách phược. Chư Tỷ-kheo, như có khoảng tám, mười hay
mười hai cái trứng củ on gà mái, những trứng này được con gà mái
khéo ấp, ngồi lên trên, khéo ấp nóng, khéo ấp dưỡng, thời dầu
cho con gà mái không khởi lên sự mong ước: "Mong rằng những con
gà con của ta, sau khi đâm thủng vỏ trứng với móng chân nhọn củ
húng, hay với mỏ củ húng, có thể thoát ra một cách yên ổn",
những con gà con ấy, sau khi đâm thủng vỏ trứng với móng chân
nhọn củ húng hay với mỏ củ húng, có khả năng thoát ra một cách
yên ổn. Chư Tỷ-kheo, cũng vậy, Tỷ-kheo đầy đủ mười lăm pháp, kể
cả nỗ lực, thời có đủ khả năng để phá vỡ, có đủ khả năng để
chánh giác, có đủ khả năng để đạt thành vô thượng an ổn, khỏi
các ách phược.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Các Tỷ-kheo ấy hoan
hỷ, tín thọ lời dạy Thế Tôn.
- --o0o--
|