|
Kinh Trung Bộ
HT. Thích Minh Châu dịch
- KINH RATTHAPALA
-
- Như vầy tôi
nghe.
- Một thời Thế
Tôn du hành ở giữa dân chúng Kuru, cùng với đại chúng Tỷ-kheo,
và đi đến một thị trấn của dân chúng Kuru tên là Thullakotthita.
Các Bà-la-môn, gia chủ ở Thullakotthita được nghe như sau:
"Sa-môn Gotama là Thích tử, Tôn giả xuất gia từ dòng họ Sakya,
du hành giữa dân chúng Kuru nay đã đến Thullakotthita với đại
chúng Tỷ-kheo. Tiếng đồn tốt đẹp sau đây được nói lên về Tôn giả
Gotama: "Đây là đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh
Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự
Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn. Ngài với thắng trí tự
thân chứng ngộ thế giới này cùng với Thiên giới, Ma giới, Phạm
thiên giới, cùng với chúng Sa-môn, Bà-la-môn, các loài Trời và
Người. Khi đã chứng ngộ, Ngài còn tuyên bố sự chứng ngộ ấy cho
người khác. Ngài thuyết pháp, sơ thiện, trung thiện, hậu thiện,
văn nghĩa đầy đủ, và giới thiệu đời sống Phạm hạnh hoàn toàn đầy
đủ trong sạch". Tốt đẹp thay, sự chiêm ngưỡng một vị A-la-hán
như vậy".
- Rồi các
Bà-la-môn, gia chủ ở Thullakotthita đi đến chỗ Thế Tôn ở, sau
khi đến, một số người đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Một số người nói lên những lời chào đón hỏi thăm với Thế Tôn, và
sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu rồi ngồi
xuống một bên. Một số người chấp tay vái chào Thế Tôn rồi ngồi
xuống một bên. Một số người xưng tên và dòng họ rồi ngồi xuống
một bên. Một số người yên lặng ngồi xuống một bên.
- Rồi Thế Tôn
với pháp thoại khích lệ, làm cho thích thú, làm cho phấn khởi,
làm cho hoan hỷ các vị Bà-la-môn, gia chủ ở Thullakotthita đang
ngồi một bên.
- Lúc bấy giờ,
một Thiện nam tử tên là Ratthapala, con trai một gia đình thượng
tộc ở chính tại Thullakotthita ấy, đang ngồi trong hội chúng
này. Rồi Thiện nam tử Ratthapala suy nghĩ như sau: "Như ta được
hiểu lời Thế Tôn thuyết pháp, thời sống tại gia đình thật không
dễ gì thực hành Phạm hạnh hoàn toàn viên mãn, hoàn toàn trong
sạch, trắng bạch như vỏ ốc. Vậy ta hãy cạo bỏ râu tóc, đắp áo
cà-sa xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình". Rồi các
Bà-la-môn, gia chủ ở Thullakotthita, sau khi được Thế Tôn với
pháp thoại khích lệ, làm cho thích thú, làm cho phấn khởi, làm
cho hoan hỷ, sau khi hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy, từ chỗ
ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân bên hữu hướng về Ngài rồi
ra đi. Thiện nam tử Ratthapala sau khi các Bà-la-môn, gia chủ ra
đi không bao lâu, liền đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế
Tôn rồi ngồi xuống một bên. Sau khi ngồi xuống một bên, Thiện
nam tử Ratthapala bạch Thế Tôn:
- – Bạch Thế
Tôn, như con được hiểu lời Thế Tôn thuyết pháp, thời sống tại
gia đình thật không dễ gì thực hành Phạm hạnh, hoàn toàn viên
mãn, hoàn toàn trong sạch, trắng bạch như vỏ ốc. Con muốn, bạch
Thế Tôn, cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình,
sống không gia đình. Bạch Thế Tôn, mong Thế Tôn cho con xuất gia
dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn, cho con thọ đại giới.
- – Nhưng này
Ratthapala, Ông có được cha mẹ bằng lòng cho Ông xuất gia chưa ?
- – Bạch Thế
Tôn, con chưa được cha mẹ bằng lòng cho con xuất gia.
- – Này
Ratthapala, Như Lai không có cho ai xuất gia nếu không được cha
mẹ người ấy bằng lòng.
- – Như vậy,
bạch Thế Tôn, con sẽ làm những gì cần thiết để cha mẹ bằng lòng
cho con được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
- Rồi Thiện nam
tử Ratthapala từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân phía
hữu hướng về Ngài, rồi ra đi, đi đến cha mẹ, sau khi đến liền
thưa với cha mẹ:
- – Thưa Mẹ và
Cha, như con được hiểu lời Thế Tôn thuyết pháp, thời sống tại
gia đình thật không dễ gì thực hành Phạm hạnh hoàn toàn viên
mãn, hoàn toàn trong sạch, trắng bạch như vỏ ốc. Con muốn cạo bỏ
râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia
đình. Hãy bằng lòng cho con được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống
không gia đình.
- Khi được nghe
nói vậy, cha mẹ Thiên nam tử Ratthapala nói với Thiện nam tử
Ratthapala:
- – Này con
thân yêu Ratthapala, Con là đứa con độc nhất của mẹ cha, khả ái,
dễ thương, được sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc.
Này con thân yêu Ratthapala, Con không biết gì về đau khổ. Này
con thân yêu Ratthapala hãy đến ăn, hãy uống và hãy ăn chơi. Ăn,
uống, ăn chơi, Con có thể thụ hưởng các ái dục và sung sướng làm
các phước đức. Chúng ta không bằng lòng cho Con được xuất gia,
từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Nếu Con có chết, chúng ta
còn không muốn không có mặt Con, huống nay Con còn sống, chúng
ta lại bằng lòng cho Con được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống
không gia đình !
- Lần thứ
hai... (như trên)... Lần thứ ba, Thiện nam tử Ratthapala thưa
với mẹ cha:
- – Thưa Mẹ và
Cha, như con được hiểu lời Thế Tôn thuyết pháp, thời sống tại
gia thật không dễ gì thực hành Phạm hạnh, hoàn toàn viên mãn,
hoàn toàn thanh tịnh, trắng bạch như vỏ ốc. Con muốn cạo bỏ râu
tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
Hãy bằng lòng cho con được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không
gia đình.
- Lần thứ ba,
cha mẹ Thiện nam tử Ratthapala nói với Thiện nam tử Ratthapala:
- – Này con
thân yêu Ratthapala, Con là đứa con độc nhất của mẹ cha, khả ái,
dễ thương, được sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc.
Này con thân yêu Ratthapala, Con không biết gì về đau khổ. Này
con thân yêu Ratthapala, hãy đến ăn, hãy sống và hãy vui chơi.
Ăn, uống, vui chơi, Con có thể thụ hưởng các ái dục và sung
sướng làm các phước đức. Chúng ta không bằng lòng cho Con được
xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Nếu Con có chết,
chúng ta còn không muốn không có mặt Con, huống nay Con còn
sống, chúng ta lại bằng lòng cho Con được xuất gia, từ bỏ gia
đình, sống không gia đình !
- Rồi Thiện nam
tử Ratthapala không được cha mẹ cho xuất gia, liền ngay tại chỗ
ấy nằm xuống trên đất trần và nói:
- – Ta sẽ chết
ở đây, hay được xuất gia.
- Rồi cha mẹ
Thiện nam tử Ratthapala nói với Thiện nam tử Ratthapala:
- – Này con
thân yêu Ratthapala, Con là đứa con độc nhất của cha mẹ, khả ái,
dễ thương, được sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc.
Này con thân yêu Ratthapala, Con không biết gì về đau khổ. Hãy
đứng dậy, này con thân yêu Ratthapala, hãy ăn, hãy uống, hãy vui
chơi. Ăn, uống, vui chơi, Con có thể thụ hưởng các ái dục và
sung sướng làm các phước đức. Chúng ta không bằng lòng cho Con
được xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Nếu Con có
chết, chúng ta còn không muốn không có mặt Con, huống nay Con
còn sống, chúng ta lại bằng lòng cho Con được xuất gia, từ bỏ
gia đình, sống không gia đình !
- Khi được nghe
nói vậy, Thiện nam tử Ratthapala giữ im lặng. Lần thứ hai...
(như trên)... Lần thứ ba, cha mẹ Thiện nam tử Ratthapala nói với
Thiện nam tử Ratthapala:
- – Này con
thân yêu Ratthapala, Con là đứa con độc nhất của cha mẹ, khả ái,
dễ thương, sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc. Này
con thân yêu Ratthapala, Con không biết gì về đau khổ. Hãy đứng
dậy, này con thân yêu Ratthapala, hãy ăn, hãy uống, hãy vui
chơi. Ăn, uống, vui chơi, Con có thể thụ hưởng cái ái dục và
sung sướng làm các phước đức. Chúng ta không bằng lòng cho Con
được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Nếu Con có
chết, chúng ta còn không muốn không có mặt Con, huống nay Con
còn sống, chúng Ta lại bằng lòng cho Con được xuất gia, từ bỏ
gia đình, sống không gia đình !
- Lần thứ ba,
Thiện nam tử Ratthapala giữ im lặng.
- Rồi cha mẹ
Thiện nam tử Ratthapala liền đi đến các thân hữu của Thiện nam
tử Ratthapala, và nói:
- – Này các
Thân hữu, Thiện nam tử Ratthapala nằm trên đất trần và nói: "Ở
đây, ta sẽ chết, hay được xuất gia". Này các Con thân mến, hãy
đi đến Thiện nam tử Ratthapala, sau khi đến hãy nói với Thiện
nam tử Ratthapala: "Này bạn Ratthapala, Bạn là con độc nhất của
cha mẹ, khả ái, dễ thương, được sống trong an lạc, được nuôi
dưỡng trong an lạc. Này bạn Ratthapala, Bạn không biết gì về đau
khổ. Hãy đứng dậy bạn Ratthapala, hãy ăn, hãy uống, hãy vui
chơi. Ăn, uống, vui chơi, Bạn có thể thụ hưởng các ái dục và
sung sướng làm phước đức, cha mẹ không bằng lòng cho Bạn được
xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Nếu Bạn có chết
đi, cha mẹ còn không muốn không có mặt Bạn, huống nay Bạn còn
sống, cha mẹ Bạn lại bằng lòng cho Bạn được xuất gia, từ bỏ gia
đình, sống không gia đình ! "
- Rồi những người bạn của Thiện
nam tử Ratthapala vâng theo lời cha mẹ của Thiện nam tử
Ratthapala, đi đến chỗ Thiện nam tử Ratthapala, sau khi đến liền
nói:
- – Này bạn
Ratthapala, Bạn là con độc nhất của cha mẹ, khả ái, dễ thương,
được sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc. Này bạn
Ratthapala, Bạn không biết gì về đau khổ. Hãy đứng dậy, bạn
Ratthapala, hãy ăn, hãy uống, hãy vui chơi. Ăn, uống, vui chơi,
Bạn có thể thụ hưởng các ái dục và sung sướng làm các phước đức.
Cha mẹ không bằng lòng cho phép Bạn được xuất gia, từ bỏ gia
đình, sống không gia đình. Nếu Bạn có chết đi, cha mẹ còn không
muốn không có mặt Bạn, huống nay Bạn còn sống, cha mẹ Bạn lại
bằng lòng cho Bạn được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia
đình !
- Khi được nghe
nói vậy, Thiện nam tử Ratthapala giữ im lặng. Lần thứ hai...
(như trên)... Lần thứ ba, những người bạn của Thiện nam tử
Ratthapala, nói với Thiện nam tử Ratthapala:
- – Này bạn
Ratthapala, Bạn là con độc nhất của cha mẹ, khả ái, dễ thương,
được sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc. Này bạn
Ratthapala, Bạn không biết gì về đau khổ. Hãy đứng dậy, bạn
Ratthapala, hãy ăn, hãy uống, hãy vui chơi. Ăn uống, vui chơi,
Bạn có thể thụ hưởng các ái dục, và sung sướng làm các phước
đức. Cha mẹ không bằng lòng cho phép Bạn được xuất gia, từ bỏ
gia đình, sống không gia đình. Nếu Bạn chết đi, cha mẹ còn không
muốn không có mặt Bạn, huống nay Bạn còn sống, cha mẹ Bạn lại
bằng lòng cho phép Bạn được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không
gia đình !
- Lần thứ ba,
Thiện nam tử Ratthapala giữ im lặng.
- Rồi các thân
hữu của Thiện nam tử Ratthapala đi đến cha mẹ Thiện nam tử
Ratthapala, sau khi đến liền thưa:
- – Thưa Mẹ và
Cha, Thiện nam tử Ratthapala đang nằm xuống trên đất trần kia và
nói: "Ở đây, ta sẽ chết, hay được xuất gia". Nếu Cha Mẹ không
bằng lòng cho Thiện nam tử Ratthapala xuất gia, từ bỏ gia đình,
sống không gia đình, thời Ratthapala sẽ chết ở tại chỗ ấy. Còn
nếu Cha Mẹ bằng lòng cho Thiện nam tử Ratthapala xuất gia, từ bỏ
gia đình, sống không gia đình, thời Cha Mẹ có thể thấy
Ratthapala sau khi xuất gia. Nếu Thiện nam tử Ratthapala không
cảm thấy hoan hỷ trong khi xuất gia tử bỏ gia đình, sống không
gia đình, thời Ratthapala không còn con đường nào đi khác hơn.
Ratthapala sẽ trở lại ở đây. Hãy bằng lòng cho phép Thiện nam tử
Ratthapala xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
- – Này các con
thân mến, chúng ta bằng lòng cho phép Thiện nam tử Ratthapala
xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình, nhưng sau khi
xuất gia, cần phải về thăm cha mẹ.
- Rồi những
thân hữu của Thiện nam tử Ratthapala, đi đến Thiện nam tử
Ratthapala, sau khi đến, liền nói:
- – Này bạn
Ratthapala, Bạn là con độc nhất của cha mẹ, khả ái, dễ thương,
sống trong an lạc, được nuôi dưỡng trong an lạc. Này bạn
Ratthapala, Bạn không biết gì về đau khổ. Hãy đứng dậy, ăn,
uống, và vui chơi. Ăn, uống, vui chơi, Bạn có thể thụ hưởng các
ái dục, và sung sướng làm các phước đức. Cha mẹ Bạn đã bằng lòng
cho phép được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình, và
sau khi xuất gia, cần phải về thăm cha mẹ.
- Rồi thiện nam
tử Ratthapala, sau khi đứng dậy, sau khi lấy lại sức lực, liền
đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một
bên. Ngồi xuống một bên, Thiện nam tử Ratthapala bạch Thế Tôn:
- – Bạch Thế
Tôn, con đã được mẹ cha bằng lòng cho phép con được xuất gia, từ
bỏ gia đình, sống không gia đình. Thế Tôn hãy xuất gia cho con.
- Và Thiện nam
tử Ratthapala được xuất gia dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn và được
thọ đại giới.
- Rồi Thế Tôn,
sau khi Tôn giả Ratthapala thọ đại giới không bao lâu, nửa tháng
sau khi thọ đại giới, sau khi ở tại Thullakotthita cho đến khi
thỏa mãn, liền khởi hành đi đến Savatthi, tuần tự du hành và đến
Savatthi. Ở đấy, Thế Tôn trú tại Savatthi, Jetavana, tu viện của
Anathapindika. Rồi Tôn giả Ratthapala sống một mình, viễn ly,
không phóng dật, nhiệt tâm, tinh tấn, không bao lâu đạt được mục
đích mà các Thiện nam tử chơn chánh xuất gia từ bỏ gia đình,
sống không gia đình hướng đến, tức là tự chứng ngộ với thắng
trí, chứng đạt và an trú ngay trong hiện tại vô thượng cứu cánh
Phạm hạnh. Vị ấy biết: "Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, những
việc nên làm đã làm, không còn phải trở lui ở đời này nữa". Tôn
giả Ratthapala trở thành một vị A-la-hán nữa.
- Rồi Tôn giả
Ratthapala đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi
xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ratthapala bạch Thế
Tôn:
- – Bạch Thế
Tôn, con muốn đi thăm cha mẹ, nếu Thế Tôn cho phép con.
- Thế Tôn với
tâm của mình tìm hiểu tâm tư Tôn giả Ratthapala. Khi Thế Tôn
được biết Thiện nam tử Ratthapala không thể từ bỏ tu học, trở
lại hoàn tục, liền nói với Tôn giả Ratthapala:
- – Này
Ratthapala, nay Ông hãy làm những gì Ông nghĩ là hợp thời.
- Rồi Tôn giả
Ratthapala từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân hữu hướng
về Thế Tôn, sau khi thâu xếp chỗ ở, cầm y bát và khởi hành đi
đến Thullakotthita, tuần tự du hành và đến Thullakotthita. Ở
đấy, Tôn giả Ratthapala trú tại vườn Lộc Uyển của vua Koravya.
Rồi tôn giả Ratthapala vào buổi sáng đắp y, cầm bát, đi vào
Thullakotthita để khất thực. Tôn giả đi khất thực từng nhà một ở
Thullakotthita và đến tại nhà người cha mình. Lúc bấy giờ người
cha của Tôn giả Ratthapala đang chải tóc ở giữa gian phòng có
cửa. Người cha của Tôn giả Ratthapala thấy Tôn giả Ratthapala từ
xa đi đến, và nói.
- – Chính vì
những Sa-môn đầu trọc này mà đứa con độc nhất của chúng ta, khả
ái, dễ thương đã xuất gia.
- Và Tôn giả
Ratthapala từ ngôi nhà của cha mình, không được bố thí, không
nhận được lời từ chối chỉ nhận được lời sĩ nhục.
- Lúc bấy giờ,
người nữ tỳ thân gia của Tôn giả Ratthapala muốn quăng đổ cháo
ngày hôm qua. Tôn giả Ratthapala nói với người nữ tỳ ấy:
- – Này Chị,
nếu cần phải quăng đổ cháo này, hãy đổ vào bát của tôi ở đây.
- Rồi người nữ tỳ, trong khi đổ
cháo ngày hôm qua ấy vào bát của Tôn giả Ratthapala, nhận diện
được tướng tay, chân và giọng nói của Tôn giả. Người nữ tỳ liền
đi đến người mẹ của Tôn giả Ratthapala, sau khi đến nói với
người mẹ của Tôn giả Ratthapala:
- – Thưa tôn
mẫu, tôn mẫu có biết chăng, cậu ấm (ayyaputta) Ratthapala đã trở
về.
- – Nếu Ngươi
nói đúng sự thật, Ngươi sẽ được thoát khỏi phận nô tỳ.
- Rồi mẹ Tôn giả Ratthapala đi đến
cha Tôn giả Ratthapala và nói:
- – Thưa Gia
chủ, Gia chủ có biết chăng, Thiện nam tử Ratthapala đã trở về.
- Lúc bấy giờ,
Tôn giả Ratthapala đang ăn cháo ngày hôm qua ấy, ngồi dựa vào
một bức tường. Rồi người cha đến tại chỗ của Tôn giả Ratthapala,
sau khi đến liền nói với Tôn giả Ratthapala:
- – Này con
thân yêu Ratthapala, có phải Con đang ăn cháo ngày hôm qua ? Này
con thân yêu Ratthapala, Con phải vào nhà của Con.
- – Thưa Gia
chủ, chỗ nào là nhà của chúng tôi, những người xuất gia từ bỏ
gia đình, sống không gia đình ? Chúng tôi là những người không
gia đình, thưa Gia chủ ! Chúng tôi có đến nhà của Gia chủ, thưa
Gia chủ, nhưng tại đấy, chúng tôi không nhận được bố thí, không
nhận được lời từ chối, chỉ nhận được lời sỉ nhục.
- – Hãy đi vào
nhà, này con thân yêu Ratthapala.
- – Thưa Gia
chủ, thôi vừa rồi ! Hôm nay tôi đã ăn xong.
- – Vậy này con
thân yêu Ratthapala, hãy nhận lời mời ngày mai đến dùng cơm.
- Tôn giả
Ratthapala im lặng nhận lời. Rồi người cha của Tôn giả
Ratthapala, sau khi được biết Tôn giả Ratthapala đã nhận lời
liền về đến nhà của mình, cho chất vàng nén và tiền vàng thành
một đống lớn, lấy màn che lại, và cho gọi các người vợ cũ của
Tôn giả Ratthapala:
- – Này các Con
dâu, hãy tự trang điểm với những trang điểm mà xưa kia các Con
được Thiện nam tử Ratthapala ái lạc và ưa thích.
- Rồi người cha
của Tôn giả Ratthapala, sau khi đêm ấy đã mãn, sau khi cho sửa
soạn trong nhà của mình, các món ăn thượng vị loại cứng và loại
mềm, liền báo giờ cho Tôn giả Ratthapala:
- – Đã đến giờ,
này con thân yêu Ratthapala, cơm đã sẵn sàng.
- Rồi Tôn giả
Ratthapala vào buổi sáng đắp y, cầm bát đi đến ngồi nhà của
người cha mình, sau khi đến ngồi xuống trên chỗ đã soạn sẵn. Rồi
người cha của Tôn giả Ratthapala cho trình bày ra đống vàng nén
và tiền vàng và nói với Tôn giả Ratthapala:
- – Này con
thân yêu Ratthapala, đây là tiền tài của mẹ, kia là tiền tài của
cha, kia là tiền tài của tổ tiên. Này con thân yêu Ratthapala,
Con có thể thụ hưởng tài vật và làm các phước đức. Này con thân
yêu Ratthapala, hãy từ bỏ tu học, hoàn tục thụ hưởng các tài vật
và làm các phước đức.
- – Thưa Gia
chủ, nếu Gia chủ làm theo lời nói của tôi, sau khi chồng chất
đống vàng nén và tiền vàng này vào trong các xe, sau khi cho chở
và hạ xuống giữa sông Hằng, hãy đổ đống vàng này vào giữa dòng
sông. Vì sao vậy ? Này Gia chủ, vì do nhân duyên này, mà sầu,
bi, khổ, ưu, não sẽ khởi lên cho Gia chủ.
- Rồi những người vợ cũ của Tôn
giả Ratthapala ôm mỗi chân (Tôn Giả) và nói:
- – Thưa Phu
quân (ayyaputtaka) vì Thiên nữ nào mà Phu quân sống Phạm hạnh ?
- – Các Bà chị,
không phải vì Thiên nữ nào mà chúng tôi sống Phạm hạnh.
- – Phu quân
Ratthapala đối với chúng ta gọi chúng ta là bà chị.
- Nói lên như
vậy, (các người vợ cũ) liền ngã xuống đất, bất tỉnh.
- Rồi Tôn giả
Ratthapala nói với phụ thân:
- – Thưa Gia
chủ, nếu Gia chủ muốn bố thí đồ ăn thời hãy bố thí đi, chớ có
phiền nhiễu chúng tôi.
- – Hãy ăn, này
con thân yêu Ratthapala, cơm đã sẵn sàng.
- Rồi người cha
của Tôn giả Ratthapala tự tay thân mời và làm cho thỏa mãn Tôn
giả Ratthapala với các món ăn thượng vị loại cứng và loại mềm.
- Rồi Tôn giả
Ratthapala sau khi ăn xong, tay đã rời khỏi bát, đứng dậy và nói
bài kệ sau đây:
- Hãy nhìn
hình bóng trang sức này,
- Một nhóm
vết thương được tích tụ,
- Bệnh
nhiều, tham tưởng cũng khá nhiều,
- Nhưng
không gì kiên cố, thường trú.
- Hãy nhìn
dung mạo trang sức này,
- Với các
châu báu, với vòng tai,
- Một bộ
xương được da bao phủ,
- Được y
phục làm cho sáng chói.
- Chân được
sơn với son với sáp,
- Mặt được
thoa với phấn, với bột,
- Vừa đủ làm
mê hoặc kẻ ngu,
- Nhưng vô
phương kẻ cầu bờ giác.
- Tóc được
uốn bảy vòng, bảy lớp,
- Mắt được
xoa với thuốc, với son,
- Vừa đủ làm
mê hoặc kẻ ngu,
- Nhưng vô
phương kẻ cầu bờ giác.
- Như hộp
thuốc trang hoàng mới mẻ,
- Là uế thân
được điểm thời trang,
- Vừa đủ làm
mê hoặc kẻ ngu,
- Nhưng vô
phương kẻ cầu bờ giác.
- Người thợ
săn đặt bày lưới sập,
- Loài nai
(khôn) chẳng chạm bén chân,
- Ăn lúa
xong, chúng ta lên đường,
- Mặc cho kẻ
bắt nai than khóc.
- Tôn giả
Ratthapala đọc bài kệ xong đứng dậy, liền đi đến vườn Lộc Uyển
của vua Koravya, sau khi đến liền ngồi xuống nghỉ trưa dưới một
gốc cây.
- Rồi vua
Koravya nói với người thợ săn:
- – Này Thợ
Săn, hãy dọn dẹp đất vườn ở Lộc Uyển, ta muốn đi thăm viếng cảnh
đẹp.
- – Thưa vâng,
Đại vương.
- Người thợ săn
vâng đáp vua Koravya, trong khi dọn dẹp vườn Nai, thấy Tôn giả
Ratthapala đang ngồi dưới gốc cây để nghỉ trưa. Sau khi thấy
vậy, người ấy liền đến vua Koravya, sau khi đến liền tâu vua
Koravya:
- – Tâu Đại
vương, vườn Nai đã được dọn dẹp. Và ở đấy có Thiện nam tử tên là
Ratthapala là con một thế gia ở Thullakotthita mà Đại vương
thường hay tán thán, vị ấy đang ngồi dưới một gốc cây để nghỉ
trưa.
- – Này Thợ
săn, hôm nay thế là vừa đủ về vườn cảnh. Nay chúng ta muốn cung
kính cúng dường Tôn giả Ratthapala.
- Rồi vua
Koravya, sau khi nói: "Ở đây, hãy đem bố thí tất cả món ăn đã
soạn sẵn, loại cứng và loại mềm", ra lệnh cho thắng nhiều cỗ xe
thù thắng, leo lên một cỗ xe thù thắng, liền cùng với các cỗ xe
đi ra khỏi Thullakotthita để yết kiến Tôn giả Ratthapala với đại
uy phong của bậc đế vương. Sau khi cỡi xe cho đến chỗ đất còn có
thể cỡi xe được, Ngài xuống xe, đi bộ, cùng với hàng tùy tùng
vương hầu, đến chỗ của Tôn giả Ratthapala, sau khi đến, nói lên
những lời chào đón hỏi thăm với Tôn giả Ratthapala, sau khi nói
lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, liền đứng một bên.
Đứng một bên, vua Koravya bạch Tôn giả Ratthapala:
- – Ở đây xin
mời Tôn giả Ratthapala ngồi xuống trên nệm voi.
- – Thôi vừa
rồi, Đại vương ! Đại vương hãy ngồi. Tôi đã ngồi trên chỗ ngồi
của tôi.
- Rồi vua
Koravya ngồi trên chỗ ngồi đã soạn sẵn. Sau khi ngồi, vua
Koravya bạch Tôn giả Ratthapala:
- – Bạch Tôn
giả Ratthapala, có bốn sự suy vong này. Chính do thành tựu bốn
sự suy vong này mà ở đây, có người cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa,
xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Thế nào là bốn ?
Lão suy vong, bệnh suy vong, tài sản suy vong, thân tộc suy
vong. Này Tôn giả Ratthapala, thế nào là lão suy vong ? Ở đây,
thưa Tôn giả Ratthapala có người niên cao, lạp lớn, đã đến tuổi
trưởng thượng, đã sống mãn kỳ, đã gần mệnh chung. Vị ấy suy tư
như sau: "Nay ta đã già, niên cao lạp lớn, đã đến tuổi trưởng
thượng, đã sống mãn kỳ, đã gần mệnh chung. Thật không dễ gì cho
ta thâu được các tài vật chưa thâu hoạch được, hay làm tăng
trưởng các tài vật đã thâu hoạch. Vậy ta hãy cạo bỏ râu tóc, đắp
áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình". Vị này,
do thành tựu lão suy vong nên cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất
gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Như vậy, thưa Tôn giả
Ratthapala được gọi là lão suy vong. Nhưng Tôn giả Ratthapala
nay còn trẻ, niên thiếu, còn thanh niên, tóc đen nhánh, trong
tuổi thanh xuân, trong sơ kỳ tuổi đời; Tôn giả Ratthapala đâu có
lão suy vong ? Vậy Tôn giả Ratthapala đã biết gì, đã thấy gì,
hay đã nghe gì mà xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình
?
- Và thưa Tôn
giả Ratthapala, thế nào là bệnh suy vong ? Ở đây, thưa Tôn giả
Ratthapala, có người bị bệnh, khổ đau, mang trọng bệnh. Vị ấy
suy nghĩ như sau: "Ta bị bệnh, khổ đau, mang trọng bệnh, thật
không dễ gì cho ta thâu được các tài vật chưa thâu hoạch được,
hay làm tăng trưởng các tài vật đã thâu hoạch được. Vậy ta hãy
cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống
không gia đình". Vị này do thành tựu bệnh suy vong nên cạo bỏ
râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia
đình. Như vậy, thưa Tôn giả Ratthapala, được gọi là bệnh suy
vong. Nhưng Tôn giả Ratthapala nay ít bệnh, ít não, tiêu hóa
được điều hòa, không quá lạnh, không quá nóng; Tôn giả
Ratthapala đâu có bệnh suy vong ? Tôn giả Ratthapala đã biết gì,
đã thấy gì hay đã nghe gì mà xuất gia từ bỏ gia đình, sống không
gia đình ?
- Và thưa Tôn
giả Ratthapala, thế nào là tài sản suy vong ? Ở đây, thưa Tôn
giả Ratthapala có người giàu sang, tiền của nhiều, tài vật
nhiều, và những tài vật của vị ấy dần dần đi đến chỗ suy vong.
Vị ấy suy nghĩ như sau: "Ta trước đây giàu sang, tiền của nhiều,
tài sản nhiều. Những tài vật ấy của ta dần dần đã đi đến suy
vong. Thật không dễ gì cho ta thâu được những tài vật chưa thâu
hoạch được, hay làm cho tăng trưởng những tài vật đã thâu hoạch
được. Vậy ta hãy cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ
gia đình, sống không gia đình". Vị này do thành tựu tài suy vong
nên cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống
không gia đình. Như vậy, thưa Tôn giả Ratthapala được gọi là tài
suy vong. Nhưng Tôn giả Ratthapala chính tại Thullakotthita này,
là con của một lương gia đệ nhất; Tôn giả Ratthapala đâu có tài
sản suy vong ? Tôn giả Ratthapala đã biết gì, đã thấy gì, hay đã
nghe gì mà xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình ?
- Và này Tôn
giả Ratthapala, thế nào là thân tộc suy vong ? Ở đây, thưa Tôn
giả Ratthapala có người có nhiều thân hữu quen biết, bà con
huyết thống, những thân hữu quyến thuộc của người ấy dần dần đi
đến chỗ suy vong. Người ấy suy tư như sau: "Trước kia, ta có
nhiều người thân hữu quen biết, bà con huyết thống. Những thân
hữu quyến thuộc ấy của ta dần dần đi đến chỗ suy vong. Thật
không dễ gì cho ta thâu được những tài vật chưa thâu hoạch được,
hay làm cho tăng trưởng những tài vật đã thâu hoạch được. Vậy ta
hãy cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống
không gia đình". Vị này do thành tựu thân tộc suy vong nên cạo
bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống không
gia đình. Như vậy, thưa Tôn giả Ratthapala, được gọi là thân tộc
suy vong. Nhưng Tôn giả Ratthapala ở chính tại Thullakotthita
này, có nhiều thân hữu quen biết, bà con huyết thống, Tôn giả
Ratthapala đâu có thân tộc suy vong ? Vậy Tôn giả Ratthapala đã
biết gì, đã thấy gì hay đã nghe gì mà xuất gia từ bỏ gia đình,
sống không gia đình ?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, đây là bốn loại suy vong, do thành tựu bốn loại
suy vong này mà ở đây, có người cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà-sa,
xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình; Tôn giả Ratthapala
đâu có những loại ấy ? Vậy Tôn giả đã biết gì, đã thấy gì, hay
đã nghe gì mà xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình ?
- – Thưa Đại
vương, có bốn sự thuyết giáo Chánh pháp, được Thế Tôn, bậc Tri
Giả, Kiến giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác giảng dạy. Do tôi
biết, tôi thấy và tôi nghe thuyết giáo ấy, mà tôi xuất gia từ bỏ
gia đình, sống không gia đình. Thế nào là bốn ?
- "Thế giới là
vô thường, đi đến hủy diệt", thưa Đại vương, đó là thuyết giáo
Chánh pháp thứ nhất, do Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc
A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, thuyết giảng. Do tôi biết, tôi thấy
và tôi nghe thuyết giáo ấy, mà tôi xuất gia, từ bỏ gia đình,
sống không gia đình. "Thế giới là vô hộ, vô chủ", thưa Đại
vương, đó là thuyết giáo Chánh pháp thứ hai, do Thế Tôn, bậc Tri
Giả. Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác thuyết giảng. Do
tôi biết, tôi thấy và tôi nghe thuyết giáo ấy, mà tôi xuất gia
từ bỏ gia đình, sống không gia đình. "Thế giới là vô sở hữu, ra
đi cần phải từ bỏ tất cả", thưa Đại vương đó là thuyết giáo
Chánh pháp thứ ba, do Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc
A-la-hán, Chánh Đẳng Giác thuyết giảng. Do tôi biết, tôi thấy,
tôi nghe thuyết giáo ấy, mà tôi xuất gia từ bỏ gia đình, sống
không gia đình. "Thế giới là thiếu thốn, khao khát, nô lệ cho
tham ái", thưa Đại vương, đó là thuyết giáo Chánh pháp thứ tư,
do Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác
thuyết giảng. Do tôi biết, tôi thấy, tôi nghe thuyết giáo ấy, mà
tôi xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Thưa Đại
vương, đây là bốn sự thuyết giáo Chánh pháp, được Thế Tôn, bậc
Tri Giả, Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác giảng dạy. Do
tôi biết, tôi thấy và tôi nghe thuyết giáo ấy, mà tôi xuất gia
từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
- – Tôn giả
Ratthapala đã nói: "Thế giới là vô thường đi đến hủy diệt, " ý
nghĩa của lời nói này cần phải được hiểu như thế nào, thưa Tôn
giả Ratthapala ?
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Khi Ngài 20 tuổi, hay 25 tuổi,
Ngài có thiện nghệ về voi, thiện nghệ về ngựa, thiện nghệ về xe,
thiện nghệ về cung, thiện nghệ về kiếm, bắp vế mạnh và cánh tay
mạnh, có khả năng và thiện nghệ trong nghề đánh giặc?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, khi tôi được 20 hay 25 tuổi, tôi thiện nghệ về
voi, tôi thiện nghệ về ngựa, thiện nghệ về xe, thiện nghệ về
cung, thiện nghệ về kiếm, bắp vế mạnh, và cánh tay mạnh, có khả
năng và thiện nghệ trong nghề đánh giặc. Có đôi lúc, thưa Tôn
giả Ratthapala, tôi cảm thấy có thần lực và xem không ai có thể
bằng tôi về sức mạnh.
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Nay Đại vương vẫn còn bắp vế
mạnh, cánh tay mạnh, có khả năng và thiện nghệ đánh giặc như vậy
không ?
- – Không như
vậy, thưa Tôn giả Ratthapala, nay tôi đã già, niên cao, lạp lớn,
đã đến tuổi trưởng thượng, đã sống mãn kỳ, đã gần mệnh chung,
gần 80 tuổi thọ. Có đôi lúc, thưa Tôn giả Ratthapala, tôi nghĩ:
"Ở đây, ta sẽ bước chân", nhưng tôi lại bước chân tại chỗ khác.
- – Chính liên
hệ với nghĩa này, này Đại vương mà Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến
Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã nói: "Thế giới là vô
thường, đi đến hủy diệt", và tôi sau khi biết, sau khi thấy và
sau khi nghe như vậy đã xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia
đình.
- – Thật vi
diệu thay, Tôn Giả Ratthapala ! Thật hy hữu thay, Tôn giả
Ratthapala ! Ý nghĩa này được Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả,
Bậc A la hán, Chánh Đẳng Giác đã khéo nói: "Thế giới là vô
thường, đi đến hủy diệt". Thật vậy, thưa Tôn giả Ratthapala, thế
giới là vô thường, đi đến hủy diệt. Nhưng thưa Tôn giả
Ratthapala, ở vương quốc này, có đội quân voi, cũng có đội quân
ngựa, cũng có đội quân xa, cũng có đội quân bộ, nếu chúng tôi
gặp nguy khốn thời các đội quân bảo vệ chúng tôi. Tôn giả
Ratthapala đã nói: "Thế giới là vô hộ, vô chủ", ý nghĩa của lời
nói này, cần phải được hiểu như thế nào, thưa Tôn giả Ratthapala
?
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Đại vương có mắc chứng bệnh kinh
niên nào không ?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, tôi có bệnh phong kinh niên. Nhiều khi, thân hữu
quen biết, bà con huyết thống đứng xung quanh tôi và nói: "Nay
vua Koravya sẽ mệnh chung, nay vua Koravya sẽ mệnh chung".
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Đại vương có thể nói chăng, với
các thân hữu quen biết, bà con huyết thống của Đại vương: "Mong
rằng Tôn giả thân hữu quen biết, bà con huyết thống làm vơi nhẹ
sự đau khổ của tôi ! Mong tất cả hãy san sẻ cảm thọ này, để tôi
có thể có một cảm thọ nhẹ nhàng hơn"; hay là Đại vương chỉ có
thể thọ lãnh cảm thọ ấy một mình ?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, tôi không có thể nói với các thân hữu quen biết,
bà con huyết thống của tôi: "Mong rằng các Tôn giả thân hữu quen
biết, bà con huyết thống làm vơi nhẹ sự đau khổ của tôi. Mong
tất cả hãy san sẻ cảm thọ này để có thể có một cảm thọ nhẹ nhàng
hơn"; và tôi chỉ có thể thọ lãnh cảm thọ ấy một mình".
- – Chính liên
hệ với nghĩa này, này Đại vương mà Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến
Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã nói: "Thế giới là vô hộ,
vô chủ", và tôi sau khi biết, sau khi thấy và sau khi nghe như
vậy đã xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
- – Thật vi
diệu thay, Tôn giả Ratthapala ! Thật hy hữu thay, Tôn giả
Ratthapala ! Ý nghĩa này được Thế Tôn bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc
A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã khéo nói: "Thế giới là vô hộ, vô
chủ". Thật vậy, thưa Tôn giả Ratthapala, thế giới là vô hộ, vô
chủ. Nhưng thưa Tôn giả Ratthapala, ở vương quốc này có rất
nhiều vàng nén và tiền vàng dưới đất và trên mặt đất". Tôn giả
Ratthapala đã nói: "Thế giới là vô sở hữu, ra đi cần phải từ bỏ
tất cả". Ý nghĩa của lời nói này cần phải được hiểu như thế nào,
thưa Tôn giả Ratthapala ?
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Dầu cho nay Đại vương sống thụ
hưởng mãn túc, cụ túc năm món dục trưởng dưỡng, Đại vương có thể
nói được như sau: "Chính như vậy, tôi thọ hưởng mãn túc, cụ túc
năm món dục trưởng dưỡng này"; hay là người khác sẽ thọ hưởng
tài sản này, còn Đại vương sẽ phải đi theo nghiệp của mình ?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, dầu cho nay tôi sống thụ hưởng mãn túc, cụ túc
năm món dục trưởng dưỡng. Tôi không có thể nói được như sau:
"Chính như vậy tôi thọ hưởng mãn túc, cụ túc năm món dục trưởng
này". Chính người khác sẽ thọ hưởng tài sản này, còn tôi phải đi
theo nghiệp của tôi.
- – Chính liên
hệ với nghĩa này, này Đại vương, mà Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến
Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã nói: "Thế giới là vô sở
hữu, cần phải ra đi, từ bỏ tất cả". Và tôi sau khi biết, sau khi
thấy và sau khi nghe như vậy, đã xuất gia từ bỏ gia đình, sống
không gia đình.
- – Thật vi
diệu thay, Tôn giả Ratthapala ! Thật hy hữu thay, Tôn giả
Ratthapala ! Ý nghĩa này được Thế Tôn bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc
A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã khéo nói: "Thế giới là vô sở hữu,
cần phải ra đi, từ bỏ tất cả". Thật vậy thưa Tôn giả Ratthapala
thế giới là vô sở hữu, cần phải ra đi, từ bỏ tất cả. Tôn giả
Ratthapala đã nói: "Thế giới là thiếu thốn, khao khát, nô lệ cho
tham ái". Ý nghĩa của lời nói này cần phải được hiểu như thế
nào, thưa Tôn giả Ratthapala ?
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Có phải Đại vương trị vì ở Kuru,
một nước phồn thịnh ?
- – Thưa vâng,
Tôn giả Ratthapala. Tôi trị vì ở Kuru, một nước phồn thịnh.
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Nếu có người đáng tin cậy, chánh
trực đến với Đại vương từ phương Đông, và sau khi đến tâu với
Đại Vương: "Tâu Đại vương, Đại vương có biết chăng ? Tôi từ
phương Đông lại. Ở đấy, tôi có thấy một quốc độ lớn, phú cường,
phồn thịnh, dân cư trù mật. Tại đấy có nhiều đội voi, đội ngựa,
đội xe, bộ đội. Tại đấy có nhiều ngà voi, tại đấy có nhiều vàng
nén, tiền vàng chưa làm và đã làm, có nhiều phụ nữ. Và có thể
chinh phục quốc độ ấy với vũ lực như thế ấy. Tâu Đại vương, hãy
đi chinh phục !" Đại vương sẽ hành động như thế nào ?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, sau khi chinh phục, quốc độ ấy tôi sẽ trị vì.
- – Thưa Đại
vương, Đại vương nghĩ thế nào? Ở đây có người đến với Đại vương
từ phương Tây ... (như trên) ... từ phương Bắc ... (như trên)
... từ phương Nam ... (như trên) ... từ bờ biển bên kia, người
ấy đáng tin cậy, chánh trực, tâu với Đại vương: "Tâu Đại vương,
Đại vương có biết chăng? Tôi từ bờ biển bên kia lại. Ở đây, tôi
thấy có một quốc độ lớn, phú cường, phồn thịnh, dân cư trù mật.
Tại đấy có nhiều đội voi, đội ngựa, đội xe, bộ đội. Tại đấy có
nhiều ngà voi. Tại đấy có nhiều vàng nén, tiền vàng chưa làm và
đã làm, có nhiều phụ nữ. Và có thể chinh phục quốc độ ấy với vũ
lực như thế ấy. Tâu Đại vương , hãy đi chinh phục". Đại vương sẽ
hành động như thế nào?
- – Thưa Tôn
giả Ratthapala, sau khi chinh phục, tôi sẽ trị vì.
- – Chính liên
hệ với nghĩa này, này Đại vương mà Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến
Giả, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã nói: "Thế giới là thiếu
thốn, khao khát, nô lệ cho tham ái, " và tôi sau khi biết, sau
khi thấy, sau khi nghe như vậy, đã xuất gia từ bỏ gia đình, sống
không gia đình.
- – Thật vi
diệu thay, Tôn giả Ratthapala ! Thật hy hữu thay, Tôn giả
Ratthapala ! Ý nghĩa này được Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả,
bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đã khéo nói: "Thế giới là thiếu
thốn, khao khát, nô lệ cho tham ái". Thật vậy, thưa Tôn giả
Ratthapala, thế giới là thiếu thốn, khao khát, nô lệ cho tham
ái.
- Tôn giả
Ratthapala đã giảng như vậy, sau khi giảng như vậy xong, lại nói
thêm như sau:
- Ta thấy
người giàu sang ở đời,
- Có của vì
si không bố thí.
- Vì tham,
họ tích tụ tài vật,
- Và chạy
theo dục vọng càng nhiều.
- Dùng bạo
lực, chinh phục quả đất,
- Vua trị vì
cho đến hải biên,
- Không thỏa
mãn bờ biển bên này,
- Và chạy
theo bờ biển bên kia.
- Vua cùng
rất nhiều loại người khác,
- Ái chưa
ly, mạng chung đã đến,
- Bị thiếu
thốn, không bỏ thân họ,
- Không thỏa
mãn lòng dục ở đời.
- Quyến
thuộc tán loạn, khóc người ấy:
- "Than ôi,
người ấy không bất tử ! ".
- Mạng thân
người ấy vải bao phủ,
- Họ đốt lửa
làm lễ hỏa thiêu.
- Bị thọc
với cây, người ấy cháy,
- Độc mảnh
vải, bỏ tiền của lại.
- Ở đây,
quyến thuộc cùng thân hữu,
- Không nơi
nương tựa cho kẻ chết.
- Kẻ thừa
tự, nhận mang tài sản,
- Riêng con
người, theo nghiệp phải đi,
- Tiền của
đâu có theo người chết,
- Cả vợ con,
tài sản, quốc độ.
- Tài sản
không mua được trường thọ,
- Phú quý
không tránh được già suy,
- Kẻ trí nói
đời này thật ngắn,
- Thật vô
thường, biến đổi luôn luôn.
- Kẻ giàu,
kẻ nghèo đều cảm xúc,
- Người ngu,
kẻ trí đồng cảm thọ,
- Kẻ ngu bị
ngu đánh nằm ngã,
- Bậc trí
cảm xúc, không run sợ.
- Do vậy,
trí tuệ thắng tài vật,
- Nhờ trí, ở
đây được viên thành.
- Không
thành mãn trong hữu, phi hữu,
- Kẻ ngu tạo
tác các ác nghiệp.
- Nhập thai
thác sanh thế giới khác,
- Người ấy
luân hồi, tiếp tục sanh,
- Kẻ thiểu
trí chắc hẳn phải là
- Nhập thai
và sanh thế giới khác.
- Như kẻ
trộm bị bắt khi trộm,
- Ác tánh
hại mình do tự nghiệp,
- Chúng sanh
cũng vậy chết đời khác,
- Ác tánh
hại mình, do tự lực.
- Dục vọng
nhiều loại, ngọt, khả ái,
- Nhiễu loạn
tâm dưới nhiều hình thức,
- Thấy hoạn
nạn trong dục trưởng dưỡng,
- Nên tôi
xuất gia, tâu Đại vương !
- Như quả từ
đây, người bị rụng,
- Cả già lẫn
trẻ, khi thân hoại,
- Do thấy
chính vậy, tôi xuất gia,
- Hạnh
Sa-môn phải là tối thắng,
- Thưa Đại
vương !
- --o0o--
|
|