|
Kinh Trung Bộ
H. T. Thích Minh Châu dịch
--o0o--
- KINH TIỂU
NGHIỆP PHÂN BIỆT
-
(Culakammavibhangasutttam)
-
- Như vầy tôi
nghe.
- Một thời Thế
Tôn ở Savatthi (Xá-vệ) Jetavana (Kỳ-đà-lâm), tại tinh xá ông
Anathapindika (Cấp Cô Độc). Rồi thanh niên Subha Todeyyaputta đi
đến Thế Tôn; sau khi đến, nói lên với Thế Tôn những lời chào đón
hỏi thăm; sau khi nói lên những lời chào hỏi thăm thân hữu, liền
ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, thanh niên Subha
Todeyyaputta bạch Thế Tôn :
- – Thưa Tôn
giả Gotama, do nhân gì, do duyên gì giữa loài Người với nhau,
khi họ là loài Người, lại thấy có người liệt, có người ưu ?
- Thưa Tôn giả
Gotama, chúng tôi thấy có người đoản thọ, có người trường thọ;
chúng tôi thấy có người nhiều bệnh, có người ít bệnh; chúng tôi
thấy có người xấu sắc, có người đẹp sắc; chúng tôi thấy có người
quyền thế nhỏ, có người quyền thế lớn; chúng tôi thấy có người
tài sản nhỏ, có người tài sản lớn; chúng tôi thấy có người thuộc
gia đình hạ liệt, có người thuộc gia đình cao quý; chúng tôi
thấy có người trí tuệ yếu kém, có người có đầy đủ trí tuệ.
- Thưa Tôn giả
Gotama, do nhân gì, do duyên gì, giữa loài Người với nhau, khi
họ là loài Người, lại thấy có người liệt, có người ưu ?
- – Này Thanh
niên, các loài hữu tình là chủ nhân của nghiệp, là thừa tự của
nghiệp. Nghiệp là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là
điểm tựa, nghiệp phân chia các loài hữu tình; nghĩa là có liệt,
có ưu.
- – Tôi không
hiểu nghĩa một cách rộng rãi điều mà Tôn giả Gotama nói một cách
vắn tắt, không có giải nghĩa rộng rãi. Lành thay nếu Tôn giả
Gotama thuyết pháp cho tôi để tôi có thể hiểu nghĩa một cách
rộng rãi điều mà Tôn giả Gotama nói một cách vắn tắt, không có
giải nghĩa rộng rãi.
- – Vậy này
Thanh niên, hãy nghe và suy nghiệm kỹ, Ta sẽ nói :
- – Thưa vâng,
Tôn giả.
- Thanh niên
Subha Todeyyaputta vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau :
- – Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn ba hay người đàn ông, sát sanh, tàn
nhẫn, tay lấm máu, tâm chuyên sát hại đả thương, tâm không từ bi
đối với các loại chúng sanh. Do nghiệp ấy, thành đạt như vậy,
thành tựu như vậy, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi
dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Nếu sau khi thân hoại mạng chung,
người ấy không sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục, nếu
được đi đến loài Người, chỗ nào người ấy sanh ra, người ấy phải
đoản mạng. Con đường ấy đưa đến đoản mạng, này Thanh niên, tức
là sát sanh, tàn nhẫn, tay lấm máu, tâm chuyên sát hại đả
thương, tâm không từ bi đối với các loài hữu tình.
- Nhưng ở đây,
này Thanh niên, có người đàn bà hay đàn ông, từ bỏ sát sanh,
tránh xa sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý, có lòng từ,
sống thương xót đến hạnh phúc tất cả chúng sanh và loài hữu
tình. Do nghiệp ấy, thành đạt như vậy, thành tựu như vậy, sau
khi thân hoại mạng chung, người ấy được sanh vào thiện thú,
Thiên giới, ở đời. Nếu sau khi thân hoại mạng chung, người ấy
không sanh vào thiện thú, Thiên giới, ở đời, nếu người ấy đi đến
loài Người, chỗ nào người ấy sanh ra, người ấy được trường thọ.
Con đường ấy đưa đến trường thọ, này Thanh niên, tức là từ bỏ
sát sanh, tránh xa sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý,
có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc tất cả chúng sanh và
loài hữu tình.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, tánh hay não hại
các loài hữu tình, với tay, hay với cục đất, hay với cây gậy,
hay với cây đao. Do nghiệp ấy, thành đạt như vậy, thành tựu như
vậy, sau khi thân hoại mạng chung, người ấy sanh vào cõi dữ, ác
thú, đọa xứ, địa ngục. Nếu sau khi thân hoại mạng chung, người
ấy không sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục, nếu người ấy
đi đến loài Người, chỗ nào người ấy sanh ra, người ấy phải bị
nhiều bệnh hoạn. Con đường ấy đưa đến nhiều bệnh hoạn, này Thanh
niên, tức là tánh hay não hại các loài hữu tình với tay, hay với
cục đất, hay với cây gậy, hay với cây đao.
- Nhưng ở đây,
này Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, tánh không
hay não hại các loài hữu tình, với tay, hay với cục đất, hay với
cây gậy, hay với cây đao. Do nghiệp ấy thành đạt như vậy.. thiện
thú... người ấy được ít bệnh hoạn. Con đường ấy đưa đến ít bệnh
hoạn... tánh không não hại... hay với cây đao.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, phẫn nộ, nhiều
phật ý, bị nói đến một chút thời bất bình, phẫn nộ, sân hận,
chống đối, và tỏ lộ phẩn nộ, sân hận, bất mãn. Do nghiệp ấy,
thành đạt như vậy... cõi dữ.. xấu sắc. Con đường ấy đưa đến xấu
sắc, này Thanh niên, tức là phẫn nộ... bất mãn.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, không phẫn nộ,
không nhiều phật ý, dầu cho bị nói đến nhiều, cũng không bất
bình, phẫn nộ, sân hận, chống đối, và không tỏ lộ phẫn nộ, sân
hận, bất mãn. Do nghiệp ấy, thành đạt như vậy.... thiện thú...
đẹp sắc (pasadika: hoan hỷ) Con đường ấy đưa đến đẹp sắc, này
Thanh niên, tức là không phẫn nộ... không bất mãn.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, tật đố, đối với
người khác được quyền lợi, được tôn trọng, cung kính, tôn sùng,
đảnh lễ, cúng dường, sanh tật đố, sanh tâm, ôm ấp tâm tật đố. Do
nghiệp ấy, thành đạt như vậy.. ác thú.. quyền thế nhỏ. Con đường
ấy đưa đến quyền thế nhỏ này thanh niên, tức là tật đố.. ôm ấp
tâm tật đố.
- Nhưng ở đây,
này Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, không có tật
đố, đối với những người khác được quyền lợi, được tôn trọng,
cung kính, tôn sùng, đảnh lễ, cúng dường, không sanh tật đố,
sanh tâm, ôm ấp tâm tật đố. Do nghiệp ấy ... thiện thú ... quyền
thế lớn. Con đường ấy đưa đến quyền thế lớn, này Thanh niên, tức
là không tật đố ... không ôm ấp tật đố.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, không bố thí cho
Sa-môn hay Bà-la-môn, đồ ăn uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương
liệu, phấn sáp, ngọa cụ, nhà cửa, đèn đuốc. Do nghiệp ấy.. đọa
xứ... tài sản nhỏ. Con đường đưa đến tài sản nhỏ. ngọa cụ, nhà
cửa, đèn đuốc.
- Nhưng ở đây,
này Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông có bố thí cho
Sa-môn hay cho Bà-la-môn các đồ ăn uống... ngọa cụ, nhà cửa, đèn
đuốc . Do nghiệp ấy... thiện thú.. nhiều tài sản. Con đường đưa
đến nhiều tài sản ... ngọa cụ, nhà cửa, đèn đuốc.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông ngạo nghễ, kiêu
mạn, không đảnh lễ những người đáng đảnh lễ, không đứng dậy đối
với người đáng đứng dậy, không mời ngồi những người đáng mời
ngồi, không nhường chỗ đi cho những người đáng được nhường chỗ
đi, không tôn trọng những người đáng tôn trọng, không cung kính
những người đáng cung kính, không đảnh lễ những người đáng đảnh
lễ, không cúng dường những người đáng cúng dường. Do nghiệp ấy..
đọa xứ... thuộc gia đình hạ liệt. Con đường đưa đến gia đình hạ
liệt.. không cúng dường những người đáng cúng dường.
- Nhưng ở đây,
này Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, không có ngạo
nghễ quá mạn, đảnh lễ những người đáng đảnh lễ... cúng dường
những người đáng cúng dường. Do nghiệp ấy.. thiện thú... vào gia
đình cao quý. Con đường đưa đến gia đình cao quý.. cúng dường
những người đáng cúng dường.
- Ở đây, này
Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, sau khi đi đến
Sa-môn hay Bà-la-môn, không hỏi : "Thưa Tôn giả, thế nào là
thiện ? Thế nào là bất thiện ? Thế nào là phạm tội ? Thế nào là
không phạm tội ? Thế nào là cần phải thực hành ? Thế nào là
không cần phải thực hành ? Tôi đã làm gì để phải không lợi ích
và đau khổ lâu dài ? Hay tôi đã làm gì để được lợi ích và an lạc
lâu dài ? Do nghiệp ấy... đọa xứ... trí tuệ yếu kém. Con đường
đưa đến trí tuệ yếu kém... lợi ích, hạnh phúc lâu dài ?"
- Nhưng ở đây,
này Thanh niên, có người đàn bà hay người đàn ông, sau khi đến
Sa-môn hay Bà-la-môn, có hỏi : "Thưa Tôn giả, thế nào là thiện ?
Thế nào là bất thiện... lợi ích, an lạc lâu dài ? Do nghiệp
ấy... thiện thú... đầy đủ trí tuệ. Con đường đưa đến đầy đủ trí
tuệ.. lợi ích, an lạc lâu dài".
- Ở đây, này
Thanh niên, con đường đưa đến đoản thọ, dẫn đến đoản thọ, con
đường đưa đến đoản thọ, dẫn đến trường thọ; con đường đưa đến
nhiều bệnh, dẫn đến nhiều bệnh; con đường đưa đến ít bệnh, dẫn
đến ít bệnh; con đường đưa đến xấu sắc, dẫn đến xấu sắc; con
đường đưa đến đẹp sắc dẫn đến đẹp sắc; con đường đưa đến quyền
thế nhỏ, dẫn đến quyền thế nhỏ; con đường đưa đến quyền thế lớn
dẫn đến quyền thế lớn; con đường đưa đến tài sản nhỏ, dẫn đến
tài sản nhỏ; con đường đưa đến tài sản lớn, dẫn đến tài sản lớn;
con đường đưa đến gia đình hạ liệt, dẫn đến gia đình hạ liệt;
con đường đưa đến gia đình cao quý dẫn đến gia đình cao quý, con
đường đưa đến trí tuệ yếu kém, dẫn đến trí tuệ yếu kém; con
đường đưa đến đầy đủ trí tuệ, dẫn đến trí tuệ đầy đủ.
- Này Thanh
niên, các loài hữu tình là chủ nhân của nghiệp, là thừa tự của
nghiệp. Nghiệp là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là
điểm tựa, nghiệp phân chia các loài hữu tình; nghĩa là có liệt,
có ưu.
- Khi nghe nói
vậy, thanh niên Subha Todeyyaputta nói với Thế Tôn :
- – Thật vi
diệu thay, Tôn giả Gotama ! Thật hy hữu thay, Tôn giả Gotama !
Thưa Tôn giả Gotama, ví như có người dựng đứng.. có thể thấy
sắc. Cũng vậy, (Chánh) pháp được Thế Tôn dùng nhiều phương tiện
trình bày. Con nay xin quy y Tôn giả Gotama, quy y Pháp, quy y
chúng Tỷ-kheo. Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử, từ nay
cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.
- --o0o--
|
|