Thư Viện Chùa Dược Sư
CÁC BÀI VIẾT VỀ VU LAN
 

Vu Lan Mùa Báo Hiếu
---o0o---
 
Mỗi năm gần đến ngày trăng tròn tháng bảy âm lịch và cũng là cuối mùa hạ, bắt đầu sang thu, lá vàng rụng xuống, cây xanh trồi lên, bông hoa lá bắt đầu chớm nở, sau một mùa oi bức nómng nực của cái nắng mùa hè. Thời tiết thay đổi, lòng người cũng đổi thay để chuẩn bị lễ vu lan, đó là ngày Báo Ân Cha Mẹ. Lễ Vu Lan đã truyền lại từ ngàn xưa mà Đức Mục Kiền liên là tiêu biểu, gương mẫu suốt cả nghìn đời mà Đức Phật đã để lại cho hàng Phật tử để lấy đó làm gương. Nhưng bây giờ ngày Lễ Vu Lan không còn là một di sản đặc thù của riêng người phật tử mà là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi người, không phân biệt tôn giáo hay một tổ chức nào. Từ các đấng thánh hiền đến người thường dân đã là con người ai cũng có cha mẹ sinh ra, chính cha mẹ đã san sẻ một phần máu thịt để tạo nên hình hài của mỗi đứa con, tình thương của cha mẹ đối với con là thứ tình thương tuyệt vời, không bút nào tả xiết, không có bất cứ tình thương nào trên cõi đời nầy có thể so sánh được. Do đó báo hiếu cha mẹ chính là nghĩa vụ cao quý thiêng liêng nhất mà không nghĩa vụ nào bằng. Một việc làm rất cao quý vậy, đó cũng là một sự an ủi cho những cụ đang sống cô đơn nơi đất khách quê người.
Con người đúng nghĩa là một sinh vật ưu việt có một lý trí cao cả mà Trời Phật đã ban cho và đã trải qua các trào lưu văn hóa của một dân tộc, có truyền thống hiếu hạnh từ lâu đời. Không thể quan niệm như chủ thuyết Duy vật biện chứng pháp của Các-Mác và Lênin mà con là vì một chút hoan lạc nào đó mà sinh con chứ nào có ân gì đối với con, hay thủy tổ của con người là loài vượn. Đó là một luận điệu phi nhân tính, đó không thể có trong quan niệm một người phật tử chân chính, hay bất cứ người nào đã có lý trí phán xét, đều không thể chấp nhận được.
Đức Phật đã dạy cho ta rằng: Hiếu tâm tức là Phật tâm . Hiếu đạo vô phi Phật đạo. Vì vậy mà Phật xác định Cùng cực điều thiện không có gì hơn hiếu. Trong nền giáo dục Việt Nam từ bao thế hệ trước đây cũng đã đề cao chữ hiếu mà ta khi còn thiếu thời cắp sách đến trường ta đã được học thuộc lòng bài học:
Công cha như núi thái sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Thế thì một người có chút lương tri làm sao lại không biết đến công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Mọi người chúng ta chỉ có một cha, một mẹ sinh ra. Trong kinh nhà Phật cũng đã truyền lại rằng: Từ vô lượng kiếp đến nay, chúng ta lang thang trong nẻo luân hồi, bỏ thân này, nhận thân khác, sinh đi sinh lại bao lần, sữa mẹ mà ta uống còn nhiều hơn nước biển của đại dương. Điều này nhắc nhở ta cho ta thấy công ơn cha mẹ to biết chừng nào. Do đó, ca dao trong nhân gian đã truyền lại từ ngàn xưa, đã vì công ơn cha mẹ thăm thẳm như trời cao, dằng dặc như sông dài, rực rỡ như mặt trời, tỏ rõ như ánh trăng rằm. Lúc thiếu thời tôi đã được nghe các câu ca dao truyền bá trong nhân gian như sau:
Ơn cha cao như núi thái sơn
Đức mẹ hiền sâu tợ biển khơi
Dù cho dâng cả một đời
Cũng không trả được ơn trời sinh ra .
Và còn có những câu ru con như:
Ru hời, ru hỡi, ru hơi
Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Làm con trước phải đền công sinh thành .
Hay là:
Đố ai đếm được lá rừng
Đố ai đếm được mấy tầng trời cao
Đố ai đếm được những vì sao
Đố ai đếm được công lao mẹ hiền.
Trong mùa Vu Lan còn có những câu như:
Đêm Vu Lan trăng tròn vằng vặc
Nhớ mẹ cha canh cánh bên lòng
Cha còn như ngọn đèn trong
Mẹ còn như ánh trăng rằm trung thu.
Dân tộc Việt Nam có mùa Vu Lan, mùa Vu Lan năm nay cúng ta sống trên đất khách quê người, trong hoàn cảnh xa quê hương, nhưng không vì vậy mà ta xao lãng bổn phận làm con, ta phải cùng nhau cầu nguyện cho người quá cố được siêu sinh tịnh độ và thăm viếng an ủi cha mẹ mình khi còn sống, lúc sống mà không báo hiếu để đến lúc chết mà khóc thương thì thật đáng buồn, cũng trong chiều hướng an ủi nhớ đến công ơn sinh thành khi còn sống. Do đó, cộng đồng Việt Nam năm nay đã có một tổ chức do ông Nam Lộc, ông Lê Bá Chư, nữ ca sĩ Hương Lan và Ý Lan đã mạnh dạn đưng ra tổ chức ngày họp mặt của các cụ cao niên hiện đang sống ở miền Nam California, có dịp gặp nhau trong một bữa tiệc thân mật với sự giúp vui của các văn nghệ sĩ, đó cũng là một việc làm cao quý vậy. Người Mỹ họ có ngày Father s Day và ngày Mother s Day, nhưng Việt Nam có cả một mùa Vu Lan, tuy nhiên ngày Vu Lan chính vẫn là ngày trăng tròn rằm tháng bảy âm lịch.
Về công đức cúng dường Đức Phật đã dạy khá rõ ràng tronh kinh Vu Lan mà chúng ta đều biết. Còn cách thức cúng dường Đức Phật huấn thị cho Vua Ba Tư Nặc khi Vua bạch với Ngài: Bạch Thế Tôn, từ nay con cấm người ngoại đạo vào lãnh thổ của con, con xin cúng dường chúng Tăng tất cả những thứ cần dùng. Phật dạy: Đại vương đừng nói như vậy, cho súc vật còn được phước huống chi là cho người ngoại đạo. Hãy cho đúng lúc, cho với tâm thanh tịnh, cho một cách giải thoát chứ không cầu được phước báo, cho để được niết bàn chứ không cầu sinh cõi trời.. cho rồiđem cái công đức ấy hồi hướng cho tất cả mọi loài, chứ không cầu riêng cho bản thân mình.
Ngoài ra Đức Phật còn dạy cho Sư Tử Trưởng Giả về phước báo của hạnh bố thí bình đẳng khi ông đến bạch với Ngài: Bạch Thế Tôn con nghe Thế Tôn dạy hãy bố thí bình đẳng, do đó khi bố thí con không có lòng lựa chọn phải trái cao thấp, con cúng dường và bố thí tất cả, h- ai giữ được giới thì phước báo vô cùng, ai phạm giới thì tự chịu tai họa, con chỉ nghĩ ai cũng phải ăn mới sống. Đức Phật dạy: Đó là cái nguyện rộng rãi, cái tâm bố thí của Bồ Tát Trưởng Giả, hãy nhớ bố thí bình đẳng thì phước đức vô tận.
Một cư sĩ Ưu Ba Ly thưa với Đức Phật: Từ nay con cấm người ngoại đạo vào nhà con, con chỉ mời đệ tử của Phật, xuất gia cũng như tại gia. Phật dạy: Cư sĩ cứ tiếp tục tùy sức cúng dường cho họ. Này cư sĩ, ta không nói nên cúng dường ta, mà không nên cúng dường kẻ khác, cúng dường ta thì phước lớn, còn cúng dường kẻ khác thì phước nhỏ, cúng dường đệ tử của ta thì phước nhiều, cúng dường đệ tử của kẻ khác thì phước ít. Này cư sĩ, Ta nói như thế này: Hãy bố thi" tất cả tuỳ tâm hoan hỷ, có khác chăng là bố thí kẻ tịnh tâm thì phước nhiều hơn là bố thí kẻ biếng nhác mà thôi.
Trên đây tôi dẫn giải mấy đoạncủa đức Phật truyền dạy cho các hàng cư sĩ phật tử liên quan đến ngày lễ Vu Lan. Vậy chúng ta là hàng phật tử phải lấy đó làm kim chỉ nam cho bản ngã đã có tâm đạo, để thực thi cho cuộc đời của mình. Ngày lễ Vu Lan trong gần một thế kỷ nay, không còn là ngày lễ có tính chất đặc thù riêng của người phật tử tại gia cũng như xuất gia, mà đó là ngày báo ân của tất cả mọi người, không phân biệt tôn giáo hay sắc tộc, ai sinh ra cũng phải có cha mẹ, đã có cha mẹ là phải biết ơn sinh thành dưỡng dục. Mỗi người chúng ta dốc lòng cầu nguyện cho Tổ tiên, Ông Bà, Cha Mẹ quá vãng sớm siêu sinh tịnh độ, vĩnh vi-n thoát khỏi cảnh trầm luân. Nguyện cầu cho Ông Bà, Cha Mẹ hiện tiền được an vui khỏe mạnh, thăm viếng, an ủi và săn sóc các vị sinh thành còn sống, đó là làm tròn bổn phận của những người con hiếu hạnh.
********
LÊN CHÙA KHÁNH VÂN
Một cảnh chùa xưa chốn non cao
Xa xa mây sợi dệt đưa vào
Tường cổng rong trêu vùng tịch mịch
Đông mưa lạnh nguyệt úa hoa đào.
Xa đời náo thị ngân vang kinh
Lánh bụi hồng trần khúc nam tình
Lá trúc vi vu nghiêng nghiêng đạo
Mòn lũ tình buồn đá khắc hình
Lâm Xương Yên
-- o0o --