Dung Nhan Mùa Ðông
Từ Uyển
--o0o--
           
Tuyết thân mến,
            Tôi có nhận được cuốn Video phát quà cho người già và tàn tật ở Trại Bến Cát. Vậy là việc làm của vợ chồng Bồ đã kéo dài được ba năm rồi phải không? Không biết nói gì hơn là mừng cho bồ đã biến nghịch cảnh thành phương tiện để thực hành hạnh Từ Bi và Bố Thí. Tôi xin gởi theo đây phần đóng góp khiêm nhường của tôi. Bồ không cần để tên tôi vào sổ làm gì. Chỉ khi nào có nguyện cầu, nếu có nhớ, thì hồi hướng công đức cho ông xã tôi. Anh ấy ra đi như vậy cũng đã mười năm rồi!
            Hai mẹ con tôi vẫn thường. Con bé khá giỏi, có điều đang sắp sửa bước và tuổi teenager nên có hơi chướng chút đỉnh! Mỗi một năm qua tôi lại thấy buồn vui lẫn lộn. Vui vì đã tự mình đi thêm một đoạn đường nữa. Còn buồn, đúng ra nói lo thì phải hơn, vì thêm một tuổi có nghĩa là mọi khả năng sẽ suy kém đi, nên không biết có còn vững vàng tiếp tục nuôi con tới ngày khôn lớn không? À, má tôi sắp ra đây chơi độ một tháng. Bà già sau trận đau hồi mùa Thu năm ngoái đã yếu hẳn đi, không còn đi đây đi đó nhiều như trước nữa. Gần đây có hồi phục lại chút ít nên đòi ra chơi với cháu ngoại. Má tôi bắt đầu quên nhiều, nhưng vẫn còn nhớ Bồ đó. Bà nói, có ai nhắc tới Tuyết Con Rắn là bà già nhớ ngay. Mới nghe ai không biết tưởng đâu bồ tuổi con rắn, đâu dè tụi em trai nghịch ngợm của tôi hồi đó đặt cho Bồ như vậy vì Bồ làm Air Việt Nam. Còn Tuyết kia làm hảng Shell được ưu ái tặng cho cái tên Tuyết Con Sò. Nhớ hồi hai đứa học Gia Long, lâu lâu Má tôi lại đón Bồ về nhà chơi và tụi mình cũng làm Slumber Party giống tụi nhóc bây giờ. Mới đó mà đã hơn 30 năm rồi. Má tôi thỉnh thoảng vẫn nhắc Bồ. Ký ức của những người già thường thưòng rất là đậm nét những chuyện trong quá khứ.
Vậy hôm nào Bồ có việc xuống vùng nầy, rán thu xếp ghé qua nhà tôi cho bà già ngó qua dung nhan của Bồ. Không biết bây giờ dung nhan của tụi mình thuộc mùa gì rồi nhỉ? Chắc là mùa Thu sắp sửa sang mùa Ðông! Bồ đã chuẩn bị đối diện với sự thật phủ phàng chưa? Nói đùa chơi vậy thôi chứ, đã là phật Tử lâu nay ít nhiều gì tụi mình cũng đã hiểu lý Vô Thường rồi! Tuy vậy, tôi cũng muốn chia xẻ với Bồ một đọan văn mà tôi đã đọc của một tác giả người Mỹ viết:
Có một lần nào đó, tôi được ngắm một bà cụ tóc bạc da mồi nhưng phải nói rất là đẹp! Hôm ấy tôi có chuyện ra ngoài, và trông thấy bà ngồi trên chiếc ghế mây giữa bãi cỏ xanh muớt. Một số khác vừa đứng, vừa ngồi vây chung quanh bà. Chiếc áo lụa màu tươi sáng thanh nhã, mái tóc bạc được bới gọn ghẽ phía sau. Bà nói, bà cười đầy vẻ an nhiên tự tại trong cuộc đối thoại với những nguời chung quanh. Nhìn thái độ ung dung của Bà, tôi chợt có một cảm tưởng rất là ngộ nghĩnh: Tôi không thấy bà già nua mà chỉ thấy những người kia còn quá non nớt. Trong nhóm chỉ có bà là người ở lứa tuổi lý tưởng...còn những người kia, may ra một ngày nào đó họ mới đạt tới mức tuổi lý tưởng nầy và được như bà.
Tôi không biết bà là ai, cũng không có dịp nói chuyện với bà. Tôi chỉ ngắm bà vài phút rồi tiếp tục công việc của tôi, nhưng hình ảnh của bà từ đó vẫn ghi khắc trong tâm tôi. Tôi không nhớ rõ bà có đôi mắt đẹp hay có dáng dấp thanh tú. Ðiều đó chẳng có gì quan trọng. Vẻ đẹp của bà xuất phát từ việc bình thản chấp nhận tuổi tác của mình, biết rõ mình là ai. Cả người bà toát ra một vẻ rạng rở bình an.
Khi chúng ta già, có nghĩa là mọi người đều nhìn thấy nét già cỗi của thân thể ta. Ðây là một thảm kịch cho rất nhiều phụ nữ. Ngay cả các cô chỉ chừng 25 tuổi cũng đã khởi sự lo âu cho sắc đẹp của mình. Mỗi ngày nhìn sát vô gương để canh chừng coi có nếp nhăn đáng ghét nào xuất hiện hay chưa. Dí sát mũi vô kiếng, để tự trấn an mình là vẫn còn sắc đẹp, và tuổi trẻ vẫn còn ở nơi mình. Người phụ nữ 30 tuổi đã dùng tới những phương tiện như nội, ngoại khoa như giải phẩu thẩm mỹ, dùng những loại mỹ phẫm  đắt tiền giúp chống nhăn nheo, các biện pháp phòng ngừa túi mỡ..v..v..
Khắp mọi nơi, nhan nhản những hình ảnh tuổi trẻ đập vào mắt chúng ta. Trên màn ảnh, trong truyền hình, ở những bìa báo, tạp chí, những bảng quảng cáo đâu đâu cũng toàn là những khuôn mặt trẻ thuộc đợt sóng mới với làn da mơn mởn, thân thể chắc nịch. Trong khi đó, thành phần khán giả lại là những phụ nữ già nua thuộc lớp sóng cũ. Những người nầy khi ngắm nhìn những sự tươi trẻ toàn hảo phơi bày trước mắt họ, họ có cảm tưởng như đang bị bỏ lại phía sau không còn phù hợp với trào lưu hiện hữu nữa.
Trên truyền hình, tất cả mọi người đều trẻ đẹp. Ngay cả những nhân vật lớn tuổi cũng trẻ đẹp một cách kỳ cục. Hầu hết những sản phẩm bán trên thị trường để giúp phụ nữ trau dồi nhan sắc, đều do những cô kiểu mẫu xinh đẹp trình bày. Trong những quảng cáo thương mại chúng ta thường thấy những hình ảnh của những người đàn bà đẹp tuyệt vời, mặc những chiếc áo đẹp lộng lẫy, đưa bàn tay búp măng vuốt nhẹ, thật nhẹ, lên những làn da mịn màng tuyệt hảo của mình. Quảng cáo cho các dụng cụ thể dục chừng như muốn nói là những thứ nầy chỉ dành riêng cho những ai có sẳn thân hình tuyệt mỹ rồi! Chỉ những gì toàn hảo mới được phô bày, còn khiếm khuyết xấu xí bị che dấu mất rồi! Những thân hình xồ sề, những khuôn mặt già cổi không thấy đâu cả! Người đàn bà già nua bị dấu vết thời gian in hằn trên nét mặt là một điều bối rối, một sự đùa cợt tàn nhẫn giữa những dung nhan tuổi trẻ.
Khi nhìn lại hình ảnh của một cụ già trên bãi cỏ. Tôi học được một điều: Ðó là vẻ đẹp không phải chỉ ở nhan sắc bên ngoài. Ðẹp là khi cảm thấy mình đẹp, khi mình thực sự sống đúng với lứa tuổi của mình. Tâm người đó luôn luôn bằng lòng với dáng vẻ của mình, tôi như thế nầy đây. Tôi không tránh né việc tôi là một bà cụ già, tôi không cần biện minh cho những nét nhăn của tôi. Tôi đã có sống qua một thời gian khá dài, đã làm được vô số việc, đã trải qua biết bao kinh nghiệm tôi mới đạt đến mức nầy, mới có được cái vẻ già nua quý giá nầy. Tôi hãnh diện với nét già dặn nầy. Một ngày nào đó rồi các bạn trẻ cũng có thể sẽ có được những nét già như tôi bây giờ.
Khi chúng ta khổ sở, than van với những làn da nhăn nheo, vì những chân vịt ở đuôi mắt, những nếp xếp trên khuôn mặt, cần cổ chảy xệ, tay nổi gân, đầu hói, bụng phệ... chúng ta đã vô tình làm cho chúng ta không còn đẹp nữa vì đã có những cái nhìn sai lầm. Chính mặc cảm buồn tủi, xấu hổ, chối bỏ, tuyệt vọng đã hủy hoại vẻ đẹp của tuổi tác. Người ngoài nhìn vào chỉ thấy những mặc cảm tiêu cực, chối bỏ nơi chúng ta. Chính những điều nầy làm cho chúng ta thành già nua và xấu xí. Sắc đẹp đòi hỏi một sự thay đổi thái độ, thay đổi cách suy nghĩ chớ không phải chỉ thay đổi làn da, khuôn mặt. Cái đẹp lộ ra ở chỗ vui vẽ sống theo tuổi tác của mình, chấp nhận và yêu thích dáng vẻ của mình, hãnh diện nhận lấy món quà của tuổi tác (Winter Beauty by Dr. Barbara Stanford).
Tuyết thân,
Bồ thấy sao? Ðoạn văn trên nói rất hợp cho tuổi của tụi mình. Tôi nghĩ mình cần đọc để tự nhắc nhở và củng cố thêm tinh thần hầu giúp cho tuổi già của mình sẽ trôi qua một cách êm đẹp. Chúng mình đã tới cái tuổi ngũ thập tri thiên mệnh rồi!
Bồ biết, con gái tôi nói thế nào không? Nó nói:
Mẹ ơi! Nếu bây giờ con có ba điều ước, con sẽ dành một điều để ước sao cho con cũng giống như thế nầy, nhưng mẹ thì trẻ hơn 10 hay 15 tuổi. Tôi bảo nó, nếu như vậy chưa chắc đã tốt cho con. Vì biết đâu nếu mẹ còn trẻ, mẹ sẽ ham chơi, bỏ con cho babysitter giữ. Hay có khi mẹ còn lấy chồng khác, rồi con giống như bạn con có stepfather đó. Nhất là mẹ sẽ không chững chạc, không có nhiều kinh nghiệm, nhiều kiến thức để dạy con. Con phải biết tuổi mẹ lớn là cũng giống như mẹ giàu có để cho con hưởng đó.
Thật vậy, chắc Bồ cũng đồng ý với tôi là tụi mình đã thay đổi quá nhiều so với lúc còn trẻ. Và tôi rất mừng thấy hai đứa cùng đi trên một con đường tu tập, tuy thực hành phương tiện khác nhau.
Tôi còn nhớ ngày Bồ đến từ giã tôi để mạo hiểm vượt biên, Bồ chưa hề biết gì về đạo Phật, nên hỏi tôi xem có kinh kệ, hay thần chú gì để hộ thân. Lúc ấy có lẽ tôi cũng chỉ hơn Bồ có một chút xíu, vì nhờ có được bà già thỉnh thoảng lôi đi chùa. Vậy mà tôi làm như rành rẽ lắm, tặng Bồ cuốn kinh nhỏ, dặn Bồ tụng chú Ðại Bi và giảng về Quán Thế Âm cho Bồ nữa chứ. Cho tới nay mình trải qua một đoạn đường khá dài, kinh nghiệm đau thương hay hạnh phúc ngà ngọc đều có đủ, nghịch cảnh lẫn thuận duyên cũng không thiếu. Thời gian trôi qua, dĩ nhiên thân thể phải già cỗi đi, nhưng đổi lại những bài học quý giá đã gặt hái được giúp cho mình trưởng thành hơn. Nhất là sự thay đổi về phương diện tâm linh, hiểu rỏ lý vô thường, nghiệp quả, chấp nhận sống an trú trong hiện tại, không nuối tiếc quá khứ hay vọng tưởng về tương lai.
Bây giờ ai nói tôi trẻ lại như lúc 20 tuổi chắc là tôi thấy ngán ngẩm lắm. Trở lại với cảm giác vụng dại, non nớt để rồi yêu thương sôi nổi và đau khổ oằn oại ư! Hay hưởng thụ những hạnh phúc phù du mà khi mất lại càng xót xa tiếc nhớ thêm.
Bồ có nhớ hồi tôi còn nhỏ tôi hay giận hờn tối ngày không? Tôi hay chấp hết mọi chuyện vào cái bản ngã của mình, ôm tất cả những phiền não làm của riêng, do đó mới ốm o gầy mòn, và sinh ra đau bao tử kinh niên. Tôi đã vượt qua con đường đau khổ đó rồi, đâu dại gì trở lại lần nữa.
Lắm khi quan sát chung quanh thấy có nhiều người càng lớn tuổi lại càng sân si,cố chấp, cư xử nông cạn, giận hờn vô lý, độc đoán không ai chịu nổi...hơn cả so với chính họ lúc còn trẻ. Tôi cảm thấy tôi có tiến bộ chút đỉnh, so với chính tôi. Tôi vẫn còn tham, sân, si nhưng ở cường độ nhẹ hơn. Vì mỗi khi nổi cơn sân lên một chút thì nhớ lại để xả ngay chớ không ghim trong lòng nữa. Còn tham thì chỉ còn gom lại ở chỗ tham đủ sức khỏe để nuôi con thôi. Nghề nghiệp, danh vọng, nhà cửa, vợ chồng..v..v..dẹp qua một bên rồi. Bớt tham, bớt sân, tức là bớt si mê lầm lạc rồi đúng không? Phần Bồ cũng vậy, từ chỗ ngày xưa khi có chuyện buồn khổ chỉ biết ngồi đó than thân trách phận rồi rút vô trong cái vỏ riêng của Bồ. Bây giờ Bồ cũng trải qua một nghịch cảnh sinh tử, nhưng từ sự đau khổ đó, Bồ lại hướng tâm về những kẻ cùng trong cảnh khó khăn để chia sẻ với họ.
Khi già, nhìn lại những kết quả gặt hái được mà thấy vui thích, tất sẽ không bao giờ nuối tiếc trở lại quá khứ. Dĩ nhiên tôi cũng trân trọng quá khứ nhưng không mù quáng đến độ đòi sống trở lại với quá khứ. Nếu Bồ cảm thấy có cơ sự tiến bộ về tâm linh thì tự nhiên bồ sẽ vui vẻ chấp nhận hiện tại, chấp nhận hình ảnh lứa tuổi mình đang sống. Những người nuối tiếc thời vàng son xưa cũ, có lẽ là người không gặt hái được gì đáng kể, hay nếu có chỉ là những giá trị vật chất đã tan biến theo với thời gian.
Nói cho bồ nghe một điều: Chính những người hay lo lắng cho nhan sắc lại chính là những người mau già nhất. Khi mình không để ý tới dung nhan của mình nữa, tâm nhẹ nhàng thư thái thì lại là lúc mình trẻ ra. Bồ có để ý thấy mấy ông thầy không? Nhiều vị lớn tuổi mà da mặt thẳng băng, hồng hào...Bồ không đoán được tuổi thật đâu.
Thôi nhé, lải nhải với Bồ cũng nhiều rồi, nhớ viết thư cho tôi. Từ ngày qua xứ nầy rồi đứa nào cũng lười biếng quá. Chúc Bồ tập yêu lần cái Dung Nhan Mùa Ðông của mình.
-- o0o --