TẬP SAN DƯỢC SƯ

Mãi Mãi Có Nhau
Nhất Quán
--o0o--
 
 (tiếp theo kỳ trước Số 029)
Tương tự trong cuộc sống tu học của chúng ta cũng vậy. Có những đạo tràng hưng thịnh, mà cũng có những đạo tràng không hưng thịnh. Đạo tràng này hưng thịnh tại vì đạo tràng kia không hưng thịnh, đạo tràng kia không hưng thịnh tại vì đạo tràng này hưng thịnh. Sở dĩ đạo tràng này hưng thịnh là do vì trên là các Thầy các Cô thương mến lẫn nhau, dưới là các phật tử đồng một lòng tu học, khuyến khích nâng đỡ lẫn nhau không chạy rong long bong hết nơi này sang nơi khác. Khi mà trên các Thầy cô thương mến lẫn nhau, dưới các Phật tử đồng một dạ thệ nguyện theo Phật, thì đạo tràng đó hưng thịnh. Chúng ta đã không làm được như vậy mà còn đứng ngoài la lối phê phán, thì muôn đời chỉ có tạo thêm đổ vỡ chứ không làm nên tích sự gì cả. Nếu chúng ta có tinh thần không trách nhiệm như vậy thì dầu cho chúng ta có mang nhiều cái nhãn hiệu:
- Phật tử tốt phật tử xuất sắc đi nữa
Vẫn trở thành là kẻ phá hoại như thường, bởi vì theo nguyên lý:
- Cái này có thì cái kia có.
Sỡ dĩ phật tử nơi đó có được hạnh phúc êm ấm, là do có một đạo tràng tươi mát. Huynh đệ thương mến lẫn nhau thì cá nhân của mỗi người phải biết cách chế tác tình thân. Nếu với thái độ đứng ngoài phê phán hay là chỉ trích, thì tinh thần này chư tôn đức thường gọi là:
- Tiêu nha bại chủng.
Tức là:
- Tuy là hạt giống có đó, nhưng mầm sống đã bị thúi, không mọc được.
Nếu trong tâm tư chúng ta không có tinh thần phục vụ, chỉ biết đứng ngoài la lối chỉ trích, phê phán ... Nếu một người có những tâm tư như vậy, có lẽ nên đổi, phải đổi, để đời sống của chính mình được thăng hoa hơn. Còn nếu nói về tổ chức, thì mỗi cá nhân phải tập dấn thân phục vụ để tổ chức của mình càng ngày càng tươi mát hưng thịnh thêm.
Từ khuynh hướng này, nếu chúng ta có duyên nơi nào, thì xin đừng vô tình quyên lãng, xin đừng quay lưng bằng kiểu cách đứng ngoài chỉ trích mà chúng ta phải vào cuộc. Vào cuộc bằng cách nếu đạo tràng đó tươi mát hưng thịnh thì chúng ta chỉ làm cho đạo tràng đó càng ngày càng hưng thịnh thêm. Nếu đạo tràng đó chưa tươi mát, chưa được hưng thịnh thì phải ý thức, chúng ta là một phần tử không thế thiếu trong công cuộc làm cho đạo tràng đó tươi mát hưng thịnh. Đừng có một thái độ thấy cái đạo tràng đó èo uộc, chúng ta đạp cho nó dẹp luôn, hay là thấy cái đạo tràng đó chưa hưng thịnh, mình đứng ngoài mình chỉ trích:
- Đạo tràng đó như thế đó, như thế kia ...
Chúng ta càng la lối um xùm, càng chỉ trích thì càng trở thành người vô tích sự và tạo thêm đổ vỡ. Đó là sự thật. Đó là quy luật của xã hội của vũ trụ vạn hữu. Đó là quy luật tất cả là một, hay một là tất cả, hoặc là mãi mãi bên nhau là như vậy. Nhưng dầu cho quy luật nào đi nữa thì cũng giống y như khi nhìn vào chiếc lá. Cho nên chúng ta phải cẩn thận, đừng tự làm khổ bản thân, cũng đừng để bị giam hãm trong ý niệm, đừng để tự cô lập rồi đến một lúc nào đó chúng ta giật mình. Lúc đó mới biết tại sao người ta lại xa lánh tôi. Lúc nào đó chúng ta thấy mình là một người sống cô độc. Chúng ta phải thấu triệt lý tương quan tương duyên, mọi thứ có mặt và mãi mãi trong nhau. Cho nên chúng ta phải chịu trách nhiệm về mọi việc xảy ra chung quanh chúng ta. Nếu tất cả mọi người ai cũng thấy mình có một trách nhiệm thì chúng tôi bảo đảm với quý vị, không ai chỉ trích ai cả, không ai lên án ai cả, không ai chỉ trích người này độc tài người kia ganh tỵ, người kia xấu kẻ nọ tốt ... Mà thấy trách nhiệm là trách nhiệm chung. Theo tinh thần này, người Việt Nam chúng ta có một câu rất hay đó là:
- Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách.
Nghĩa là:
Trong lúc nước nhà ly loạn, một người hữu dõng vô mưu cũng phải có trách nhiệm. Phải biết kề vai gánh vác.
Hay nói một cách thực tế hơn nữa:
- Giặc tới nhà đàn bà cũng đánh.
Phải có trách nhiệm như vậy thì quốc gia mới hưng thịnh được, còn nếu chúng ta còn tự đặt mình ngoài vòng kiểm soát, ngoài vòng trách nhiệm thì chúng ta thấy muôn đời chỉ thích chỉ trích hơn là làm việc, còn nếu không chỉ trích nhưng với tinh thần thụ động thì cũng chẳng ra sao cả. Trong một xã hội nào đó mà đầy dẫy những thành phần này, thì xã hội này chắc chắn mất nước. Nếu trong một tổ chức đầy dẫy những thành phần này thì tổ chức đó có nguy cơ không phát triển. Cho nên chúng ta phải chịu trách nhiệm, phải nhận một phần trách nhiệm. Nếu chúng ta đã thấy được trách nhiệm này, thì chúng ta là con người xứng đáng là con người, mạnh dạn sống trong trời đất không sợ ai cả.
Đây là những đau nhức của cả thế gian chứ không phải chỉ của riêng những người nghèo đói hoạn nạn. Nếu một khi mà chúng ta thông được cái lý này rồi, trong khi đó chúng ta thấy những thành phần cứ đứng ngoài chỉ trích thì đau nhức thật. Cho nên phải làm thế nào đó, nếu trong tâm tư chúng ta chưa ý thức được tinh thần trách nhiệm, thì chúng ta nên học nhận lấy một trách nhiệm lớn nhỏ gì đó cho cộng đồng cho quốc gia, cho tổ chức cũng được. Chúng ta phải thấy tự thân có trách nhiệm. Và khi muốn giúp thật sự, chúng ta phải thấy được chính ta trong hoàn cảnh của mọi người, và mọi người có trong chúng ta. Lúc đó chúng ta mới có thể chia sớt với mọi người tất cả gian truân của cuộc đời này, chúng ta có thể làm được việc đó khi đã có tinh thần trách nhiệm.
Lối suy tư này tuy đơn giản thật, nhưng nếu hằng ngày chúng ta không biết sống đời sống có chánh niệm, thì chúng ta cũng sẽ khó nuôi dưỡng được sự vững chãi đó. Như vậy chúng ta phải thực tập thiền quán trong mọi sinh hoạt của đời sống để giúp chúng ta có đủ sáng suốt, ý chí và kiên nhẫn để đối diện với mọi thăng trầm. Làm được như vậy thì chúng ta là những nhân tố trung kiên cho việc xây dựng hòa bình an lạc. Lúc đó đi tới đâu chúng ta cũng gieo trồng và tưới tẩm những hạt giống hiểu biết và thương yêu đến đó, thay vì gieo tưới những sự hiểu lầm, hận thù, nghi kỵ, và chửi bới lẫn nhau.
Để thực hành việc này, trước và trên hết khi muốn hiểu một điều gì, chúng ta không thể đứng ngoài và quan sát nó. Chúng ta phải đi sâu và hòa nhập làm một với nó, thì chúng ta mới có thể hiểu được. Chẳng hạn như khi muốn hiểu một người, thì chúng ta phải ở trong da thịt họ, đau nỗi đau của họ, có cái oan ức như cái oan ức của họ, và vui niềm vui của họ thì chúng ta mới hiểu họ trọn vẹn. Như vậy, muốn thấy rõ mọi việc, chúng ta cần phải nhìn sâu vào lòng sự vật.Như khi chúng ta bơi lội trong dòng sông trong mát, chúng ta muốn cuộc bơi lội đó đẹp tươi mát thoải mái, thì chúng ta phải có khả năng nhìn thấy mình và dòng sông. Nếu chúng ta muốn tắm gội trong dòng sông, uống nước dòng sông hay đi dạo chơi ven sông thì chúng ta phải biết nhìn dòng sông như nhìn chính chúng ta để cảm được những vui buồn, thất vọng hay thiếu sinh lực của dòng sông. Nếu chúng ta không cảm được những gì sông núi cảm, thì những cỏ cây hay chim muông cầm thú dần dần sẽ chết và lúc đó chúng ta sẽ mất an lạc.
Cũng vậy sống và tu học trong một đạo tràng mà không hiểu được Thầy dạy đạo, không thấy thân thiện với những bạn đạo của mình, trái lại nay còn nghe lời người này, mai nghe sự khuyến dụ của người khác, thì trước nhất chính bản thân của mình mất điểm tựa. Bởi vì chúng ta đã không tin ông Thầy dạy đạo rồi thì tin ở ai, mà chúng ta đã không có thể thân cận với những người bạn đạo, thì chúng ta còn sống được với ai? Như thế là không có sự hỗ trợ, nuôi dưỡng sự trưởng thành và phát triển của tổ chức mà trái lại còn bị bào mòn những gì được coi là tươi mát thánh thiện, mà qua đó tình Thầy trò, đạo bạn vốn được coi là cao quý thì rất là khó sống cho an lạc. Nếu không có sự hiểu biết và dấn thân tích cực thì chính chúng ta đã tự tàn phá hoàn cảnh thánh thiện chung quanh. Tự chôn mình trong cái vỏ chật hẹp của mình chỉ vì chúng ta mãi lo trau chuốt cái thiển cận nhỏ bé của mình, để cuối cùng tự chúng ta phá hủy cái đạo lý an lạc giải thoát, điều mà mọi người ưa chuộng.
Đã đến lúc chúng ta phải trở về con người thật của chính mình, một con người hòa đồng trong đại thể, mà qua đó hình hài nhỏ bé nhưng mà hội đủ cả sông núi, rừng cây, ánh mặt trời, bầu khí quyển... Chúng ta phải hành động gấp rút để còn có hy vọng cho ngày mai, đừng chờ đừng hẹn.
Ý thức như vậy thì chúng ta mới thấy tất cả mọi con người trong xã hội, ai cũng là người thân của mình, và thiên nhiên là bà mẹ của chúng ta. Chỉ vì sống xa người thân cho nên chúng ta thấy cô độc, chỉ vì xa thiên nhiên tức là bà mẹ muôn thuở cho nên chúng ta sinh bệnh.Một số chúng ta sống trong những appartement làm bằng xi măng và thép cứng, nên không còn cơ hội tiếp xúc với trời đất, không có cơ hội tiếp xúc với cây cối, núi rừng thiên nhiên. Và như vậy màu xanh tức là diệp lục tố, nó thiếu trong cuộc sống của chúng ta, cho nên cả thành phố ảm đạm. Nếu mà thành phố đó không có cây xanh tươi. Kể cả con người của chúng ta cũng thấy héo mòn khi thiếu những cây cảnh. Tuy nhiên điều đáng mừng, chúng ta có phước duyên sống ở tại tiểu bang Washington State đặc biệt là thành phố Seattle nơi được mệnh danh là cao nguyên tình xanh. Ở nơi đây cây cối luôn luôn xanh tươi quanh năm suốt tháng. Mọi người ai cũng đẹp, ai cũng tươi tại vì cây cảnh tốt đẹp tươi mát quá. Như vậy đối với thành phố mà không có cây cối màu xanh thì thành phố đó trở nên ảm đạm thê lương. Con người không có màu xanh con người cũng trở nên khô cằn.
 Trong tinh thần mãi mãi có nhau, chúng ta phải ý thức rằng, trong cuộc sống của chúng ta phải có sự hài hòa giữa con người và con người, giữa con người và những sinh loại khác, cũng như giữa con người và thiên nhiên theo nguyên tắc tương quan tương duyên để tồn tại. Nếu không hiểu được lý lẽ này thì chẳng bao lâu chúng ta cũng sẽ lâm vào tình huống bi thảm cô độc. Cho nên chúng ta phải thấy rõ từng hành động của chúng ta làm để bảo vệ môi trường chung quanh, để bảo vệ người thân của chúng ta.
Quả thật như vậy, xin xác định một lần nữa, khi nhìn vào thùng rác, chúng ta phải thấy được hoa, xà lách, cà chua, dưa chuột sẽ mọc lên từ đó. Cho nên khi vứt một cái vỏ chuối vào thùng rác, chúng ta biết là vỏ chuối ấy sẽ được biến thành hoa và rau cải ngay sau đó không lâu. Còn khi ta vứt một cái bao ny lông vào thùng rác, chúng ta thấy nó rất khó tiêu. Nếu cần tiêu để biến chế thành hoa trái thì cũng phải đợi cho tới mấy chục năm sau rồi mới biến thành rác và thành hoa. Cho nên cái hay nhất nếu chúng ta có vứt vào thùng rác thì vứt cái gì đó để nó dễ tiêu hóa. Điều đó muốn nói rằng con người chúng ta không nên cứng đầu, khó chịu ... Trái lại phải tập hài hòa với mọi người. Đừng có những luận điệu xuyên tạc, ương ngạnh không chấp nhận hài hòa với những người chung quanh chúng ta, thì như vậy chúng ta là loại sản phẩm khó tiêu hóa. Mà khó tiêu thì đương nhiên chúng ta không thể nào chế tác tình thân để làm chất liệu sống đẹp với mọi người. Hành động này chính là sự thực tập thiền quán. Chỉ bằng sự thực tập chánh niệm, thì chúng ta mới có thể giữ gìn và bảo vệ sự tương quan với mọi người, để cùng nhau thể hiện chân lý một là tất cả, tất cả là một hoặc mãi mãi có nhau.
Có chánh niệm trong từng hành động, trong từng giây phút là chúng ta đã và đang xây dựng hòa bình hạnh phúc cho hiện tại và tương lai. Cho nên đừng lên án người khác:
- Tại sao không ai kiến tạo hòa bình!
Không cần phải lên án bất cứ một ai cả. Nếu không có ai kiến tạo hòa bình thì chúng ta là người có trách nhiệm kiến tạo hòa bình, mà muốn tạo hòa bình là chúng ta phải có chánh niệm từng giây từng phút. Có chánh niệm soi sáng, chúng ta trở nên dè dặt hơn trong việc dùng những sản phẩm để bảo vệ môi trường sống chung quanh, và dè dặt không nên lên án bất cứ một người nào một cách bừa bải, vì đó là bước cơ bản đưa đến an lạc và hạnh phúc thật sự.Có được như vậy là chúng ta phải luôn luôn nuôi dưỡng chánh niệm. Chính vì vậy mà người phật tử chúng ta luôn luôn thực tập chánh niệm, điều đó quý phật tử không lạ lùng gì khi mà mỗi khóa tu tất cả mọi người chúng ta luôn luôn thực tập ăn cơm, uống nước chánh niệm:
- Phật dạy trong bát nước
Có rất nhiều chúng sanh
Nên phải luôn chánh niệm
Cầu tất cả siêu thăng.
Có nước uống, có cơm ăn chúng ta biết mùi vị của gạo thơm ngon, nhưng mà chúng ta đừng quên rằng ai là người chịu sương gió, đắng cay để chúng ta có được thức ăn thơm ngon này. Cho nên ngồi vào trong bàn ăn sạch sẽ sang trọng, chúng ta phải nhớ tới những giây phút đắng cay của những bác nông phu đã tạo ra những thức ăn này. Chúng ta là người may mắn có đủ cơm ăn áo mặt, trong khi mỗi ngày ở các nước Phi Châu nghèo có rất nhiều trẻ em chết vì đói hay thiếu dinh dưỡng. Cho nên khi nhìn kỹ vào các dĩa thức ăn, chúng ta thấy có Mẹ, có Cha, trái đất của ta, thấy những người nông dân cần cù, thấy cả những người không có cơm ăn áo mặc, đang sống lây lất nơi đầu đường xó chợ, và thấy tất cả.
Ở các nước văn minh giàu có, văn minh như ở Hoa Kỳ, thực sự chúng ta có ít người biết được cuộc sống lam lũ ở miền quê, tại vì bao quanh chúng ta là đô thị. Nhưng mà chúng ta biết nước Mỹ hay là Âu Châu thường thường quen ăn nhưng lúa gạo và những thực phẩm khác nhập cảng từ các nước nghèo khổ chẳng hạn như:
- Cà phê từ Columbia,
- Gạo thơm từ Thái Lan,
Gần đây và có lẽ những ngày sắp tới thì tôm cá được nhập từ cảng Việt Nam. Theo như một số dữ kiện cho hay rằng trẻ em kể cả người lớn các nước đó rất có thể chưa bao giờ nếm những thứ bổ béo như vậy. Tại vì những nước xuất cảng đó đa số họ xuất cảng những gì thơm ngon béo bổ để lấy ngoại tệ, thành ra nhiều khi người dân ở xứ đó họ không được ăn. Quả thật như vậy, chúng tôi có dịp nói chuyện với những đạo hữu đi định cư ở Mỹ theo diện HO. Các vị nói rất là dễ thương:
- Bạch Thầy, qua được bên Mỹ con mới được ăn con tôm chứ còn ở Việt Nam con chỉ ăn đầu tôm thôi.
Lý do là vì họ cắt cái đầu họ đem đi bán tại các chợ địa phương, còn mình tôm họ đem xuất cảng. Lẽ tất nhiên đối với những người ở Việt Nam hay ở các nước trên thế giới họ có thể ăn được nhưng đối với những người này giàu có sang trọng mới đủ khả năng, đủ điều kiện mà mua những thức ăn béo bổ như vậy. Còn đại đa số dân nghèo không có điều kiện. Những người nhà giàu họ ăn những thức ăn hạng sang. Những người nhà nghèo chỉ được ăn những thứ hạng bét, còn đồ tốt thì để dành để xuất cảng để nhà nước thu ngoại tệ. Có nhiều gia đình phải cho con cái đi ở đợ cho những nhà giàu để chúng được ăn uống đầy đủ.Thực trạng này, nếu quý vị xuất thân ở tại Việt Nam, thì không ai là không biết. Có nhiều khi làm chỉ để được ăn no chứ không có tiền, nhiều hoàn cảnh bi đát như vậy.
Nghĩ đến các em thiếu may mắn đó, nghĩ tới những người nghèo đói đó mỗi khi chúng ta ngồi ăn cơm, và sống trong chánh niệm chúng ta chắp tay lại trong mỗi bữa ăn:
- Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay trăm phần.
Chúng ta ý thức được sự may mắn của mình, và một ngày kia nếu có thể, chúng ta sẽ tìm được giải pháp để xóa bỏ nạn bất công đang xảy ra khắp nơi.Nếu chúng ta có điều kiện chúng ta cũng nên giúp những người thiếu may mắn đó.
 Nhân tiện đây một lần nữa để kiên định khuynh hướng sống trong chánh niệm. Xin nhắc lại cho đại chúng mỗi lần ăn cơm mọi người phật tử phải thực hành năm quán:
- Thức ăn này là tặng phẩm của đất trời và công phu lao tác cho mọi người.
Chúng ta nhớ như vậy để tưởng nhớ đến giữa chúng ta và những người lao tác cực khổ.
- Xin nguyện sống xứng đáng để thọ nhận thức ăn này.
Có nghĩa là chúng ta phải sống một cuộc sống cho đàng hoàng, đừng rong ruổi, đừng làm con người vô tích sự trong xã hội, có như vậy mới xứng đáng ăn để sống.
- Chỉ ăn và xin ngăn ngừa những tật, nhất là tật ăn uống không có điều độ.
Chúng ta phải tập ăn uống có điều độ, một phần chúng ta giữ để có chánh niệm, một phần là để chúng ta giữ cho cơ thể khỏe mạnh.
- Chỉ xin ăn những thức ăn có tác dụng nuôi dưỡng bản thân và ngăn ngừa những tật bệnh.
Nghĩa là chúng ta ăn không cần cầu kỳ mà chỉ ăn để mà sống, không quá sang. Có nhiều người ăn buổi cơm như vậy năm mười ngàn đồng, năm mười ngàn đồng đó để chúng ta làm rất nhiều việc. Ăn một bữa cơm hai ba đồng đủ sống thì cũng được rồi.
- Vì muốn thành tựu sự nghiệp hiểu biết và thương yêu nên thọ nhận thức ăn này.
Năm quán này mặc dầu nó đơn giản, nhưng chúng ta áp dụng trong cuộc sống thì chúng ta thấy trong đó có một cái gì đó hay, siêu tuyệt vượt ngoài sự suy nghĩ thông thường, mà những ai có thực tập chúng ta mới thấy được. Trong cuộc sống gia đình, là người phật tử hay không phải phật tử, trong chiều hướng này nếu có thể được chúng ta nên thực tập trước mỗi bữa ăn, nếu quý vị không thuộc năm quán thì mỗi gia đình nên cử một người đại diện, người đại diện đó chỉ cần nâng chén cơm lên và nói.
- Hôm nay trên bàn có nhiều món ăn rất ngon. Con rất biết ơn mọi người mọi loài đã cho con và gia đình con những món ngon này. Con biết rằng có rất nhiều người đang đói khổ. Nhưng mà con và gia đình được may mắn có được thức ăn này.
Phải biết rằng, chúng ta là những người may mắn đến được bến bờ tự do, và đang ăn những hạt gạo thơm mọc từ đất Thái, trong khi đó có thể nhiều người Thái chưa bao giờ được ăn thứ gạo này. Chúng ta đang ăn những tôm cá thật tươi, trong khi đó có thể có nhiều người ở tại Việt Nam chưa bao giờ được ăn những thứ này. Tương tự những nhu yếu phẩm khác nhập cảng từ các nước trên thế giới vào Hoa Kỳ cũng vậy. Có thể nói đối với những nước chậm tiến có nhiều người trên thế giới chưa bao giờ được ăn những món ăn ngon và bổ như chúng ta đã và đang thọ dụng. Cho nên trong lúc ăn chúng ta thực hành năm quán để nhớ ơn những người đã tạo tác ra thức ăn này, đồng thời cũng cầu nguyện cho tất cả chúng sanh được no ấm là điều hợp lý. Vì ý thức như vậy cho nên đối với bản thân, trong đời sống hằng ngày, cách thức ăn uống và tiêu thụ phải biết là có ảnh hưởng lớn đến người thân của chúng ta. Quả thật, nếu trong túi tiền của người thân có chừng đó tiền, mà chúng ta tiêu xài phung phí nhiều hơn thì đương nhiên làm cho người thân chúng ta khổ. Là người phật tử có tu học, hàng ngày chúng ta làm điều gì cũng phải biết là có quan hệ mật thiết đến tình trạng an bình hạnh phúc của những người chung quanh. Ý thức được như vậy, chúng ta sẽ có an lạc ngay trong giây phút ta đang sống.
Như vậy thực tập giáo lý giải thoát giúp chúng ta nhìn sâu vào sự vật, nhìn sâu vào chính con người chúng ta để thấy rõ chúng ta cần phải chuyển hóa ta như thế nào, và làm thế nào để thay đổi tình trạng bi đát của người thân và những người chung quanh. Chư tôn đức dạy:
- Thay đổi cách nhìn là chúng ta thay đổi hoàn cảnh bên ngoài.
Quả thật hoàn cảnh bên ngoài đều do tâm thức chúng ta tạo ra, hoàn cảnh bên ngoài phản ảnh từ nơi tâm thức của chúng ta. Cho nên thay đổi cách nhìn là chúng ta thay đổi hoàn cảnh. Từ đó chúng ta thấy  sống có chánh niệm, chúng ta sẽ thấy rằng bản chất lên án, phê phán, chỉ trích là tệ hại. Là người học Phật chúng ta phải trách nhiệm đừng để tệ hại nó xuất hiện, mà phải đem an lạc đến cho mọi người. Khi chúng ta bắt đầu thấy được trách nhiệm của mình, thì chúng ta cũng phải khuyến khích mọi người cùng giữ gìn bảo vệ sinh môi và giữ gìn bảo vệ tâm thức cộng đồng, và bảo vệ tâm thức của mỗi thành viên ở trong gia đình. Chúng ta phải tìm nơi nương tựa tu học với những người có đời sống tâm linh vững chãi mà chúng ta có thể tin cậy và nương tựa. Vì thế chúng ta phải thật lòng, sáng suốt lắng nghe vị Thầy dạy đạo hướng dẫn. Sự lắng nghe này không phải vì sự tử tế lễ phép, và vẻ hào hoa phong nhã, rộng lượng bề ngoài mà là vì vị Thầy đang đi cùng đường với chúng ta, đó là con đường chân thiện mỹ. Bằng vào sự hài hòa dễ dãi, nhưng không đi cùng đường thì không thể chấp nhận được.
Nói tóm lại, chúng ta ai cũng cần hòa bình, cần an lạc.Trong khi trạng thái hòa bình và an lạc tất cả đều đặt trên nền tảng ở sự tôn trọng sự sống của mọi người và mọi loài. Do vậy mà chúng ta cũng phải nhận thức rằng, là con người ai cũng biết vui, biết buồn, ai cũng biết đau khổ, và ai cũng biết cần hạnh phúc. Mà không phải chỉ có con người biết vui, biết buồn, biết đau khổ, biết cần hạnh phúc mà kể cả cây cối, đất đá cũng biết vui, biết buồn, biết đau, biết hạnh phúc và cũng cần sự sống.Vậy thì khi mà chúng ta làm ô nhiễm không khí và nước, môi trường sống chung quanh thì không những chúng ta làm hại sức khoẻ của chính mình, mà còn làm hại các loài khác. Cũng vậy, khi mà chúng ta lên án, gieo rắc những hận thù có tính cách chia rẽ trong cộng đồng nơi mà chúng ta đang tu học hay là trong gia đình nơi mà chúng ta đang sống, thì chính chúng ta đã tàn phá cuộc đời của chính mình, làm hại sức khỏe của mình, và còn làm hại đời sống trong sạch của người khác. Với sự suy tư đó chúng ta phải nên sử dụng phương pháp làm vườn, cách chúng ta trồng trọt, cách chúng ta sử dụng phân rác, nó tương tự như cách đối đãi với nhau trong cuộc sống hiện tại, tất cả đều có tác dụng hỗ tương lẫn nhau. Do vì chúng ta không hiểu cho nên chúng ta không làm, hay hiểu nhưng với tâm tư cố chấp cho nên chúng ta cũng không làm. Vậy thì bây giờ chúng ta hãy gạt bỏ hết những thành kiến, mọi cố chấp mọi sai lầm, để chúng ta thực hiện một cuộc chuyển hóa. Nếu có lúc người làm vườn phải chuyển hóa những phân rác để có những đóa hoa tươi đẹp, thì chúng ta phải biết chuyển hóa những hành động xấu của chúng ta trở thành một con người thánh thiện. Khi chúng ta biết chuyển hóa, biết bảo vệ thân tâm là chúng ta đã biết giữ gìn sinh môi một cách sâu sắc và rộng lớn. Biết bảo vệ thân tâm là chúng ta đã đặt sự quan hệ tương quan tương duyên giữa chúng ta và người thân, giữa chúng ta với cây cỏ, giữa chúng ta và những sinh vật khác kể cả hữu tình hay vô tình trong vũ trụ vạn hữu. Chúng ta phải biết bảo vệ và giữ gìn thân tâm, không để cho những chất độc của sân, hận, tật đố ... lan tràn khắp nơi, mà qua đó gần nhất là đừng để đụng chạm đến người thân của chúng ta. Làm được như vậy là chúng ta đã biết bảo vệ và giữ gìn an lạc cho gia đình, cho cộng đồng nhân loại, cho tổ chức nơi mà chúng ta tu học cần phải có vị Thầy, có bạn đạo để chúng ta nương tựa trong cuộc sống tâm linh. Đây là nguyên tắc: Một là tất cả, tất cả là một, hay là Mãi mãi có nhau.
--o0o--