BUÔNG BỎ NHỮNG HOẠT ĐỘNG SANH TỬ
Dilgo Khyentse
An Phong – Đương Đại dịch
---o0o---
Điểm đầu tiên của sự từ bỏ là bỏ lại mọi hoạt
động sinh tử đằng sau để nhất tâm thực hành pháp.
Những hành động
Ích gì mọi việc con làm? Quá bận rộn mà chỉ tạo
thêm sinh tử
Hãy nhìn mọi điều con đã từng làm, vô nghĩa biết
bao nhiêu
Giờ đây tốt hơn con nên ngừng cố gắng làm mọi sự;
Dừng mọi hoạt động, hãy trì tụng thần chú sáu âm.
Chỉ có một vị Phật mới có thể tính đếm được bao
nhiêu lần các bạn đã sinh ra trong sinh tử luân hồi từ vô
thủy, và chỉ một vị Phật mới có thể nói lúc nào sinh tử bắt
đầu. Có nói trong pháp cao cả của sự nhớ lại rõ ràng rằng
nếu các bạn có thể chồng chất tất cả thân thể các bạn đã có
trong những đời quá khứ làm loài côn trùng, đống ấy còn cao
hơn cả núi Tu Di; và nếu các bạn có thể gom góp lại mọi hạt
nước mắt buồn đau các bạn đã đổ ra, chúng sẽ tạo thành một
đại dương lớn hơn bất kỳ đại dương nào trên trái đất. Trải
qua mọi cuộc đời không thể tính đếm hết này, mọi thứ các bạn
đã làm chỉ là kéo dài thêm nỗi khổ của các bạn mà không đem
lại cho các bạn dù chỉ một gang tay tiến gần hơn với giải
thoát. Tại sao? Bởi vì cho đến bây giờ, mọi hành động của
các bạn đều gây tai hại, hay tốt nhất thì cũng là vô ích.
Những chúng sinh hữu tình thì thường trực bận
rộn. Những con người chúng ta luôn luôn bận rộn tranh giành
với người khác, mua, bán, làm ra, hủy hoại. Những con chim
thì luôn luôn bận rộn xây tổ, ấp trứng, nuôi nấng chim con.
Những con ong luôn luôn bận rộn tích tập phấn hoa, làm mật.
Những con thú khác thì luôn luôn bận rộn nuôi nấng, săn bắt,
canh chừng sự nguy hiểm, dạy dỗ con cái. Các bạn càng làm,
các bạn càng phải làm và sự khó khăn của các bạn càng tăng
lên – nhưng kết quả sau cùng của mọi sự quần quật và phiền
phức của các bạn sẽ không tồn tại lâu hơn một hình vẽ bằng
ngón tay trên mặt nước của các bạn. Khi các bạn biết rõ sự
làm nản lòng và phù phiế của bấy nhiêu hoạt động vô nghĩa
thì rõ ràng rằng sự đảm đương thật sự xứng đáng duy nhất là
thực hành pháp.
Nói năng
Ích gì mọi điều con nói? Tất cả chỉ là chuyện
tầm pháp vô định
Hãy nhìn nó đem lại phóng dật không thích đáng
biết bao nhiêu
Giờ đây tốt hơn con nên giữ im lặng;
Hoàn toàn ngưng lại nói năng, hãy trì tụng thần
chú sáu âm.
Khi người ta ở cùng nhau và nói chuyện, hầu hết
điều họ nói là hoàn toàn vụn vặt vô nghĩa. Cuộc nói chuyện
của họ, chủ yếu hứng khởi từ những luyến bám và ác cảm, chỉ
dùng để tăng thêm những thức tình độc hại của họ. Mọi thứ
nói chuyện vô bổ này làm xao động tâm thức, khiến tư tưởng
lất phất như nhiều lá cờ giấy trong gió.
“Miệng là cửa của tội lỗi”, châm ngôn nói thế.
Lắm lời, nói dối, lời thô bạo, và chuyện lê đôi mách, tất cả
gây ra những phóng dật không cùng và loạn động bên trong; và
ngay cả tài năng hùng biện khúc chiết và hấp dẫn cũng chỉ
thường hơn đưa đến sự mất thì giờ và rối rắm. Đây là điều
tại sao có nói trong Mật thừa rằng dùng chỉ một tháng trì
tụng thần chú trong khi vẫ giữ im lặng thì nhiều lợi lặc hơn
để cả một năm trì chú mà có lẫn lộn với những nói chuyện
bình thường. Được làm một cách thích đáng mà không có sự trà
trộn của bất cứ hình thức lới nói nào khác, như trong trường
hợp thứ nhất, sự trì tụng thần chú giữ được năng lực trọn
vẹn của nó và cuối cùng đưa đến một nhìn thấy sáng rõ chân
lý vượt trên mọi lời nói, vì mani là âm vang tự nhiên của
chân lý không thể diễn tả này. Bởi thế sự thực hành của các
bạn sẽ tiến bộ nhanh chóng nếu các bạn trừ bỏ chuyện phiếm
không cùng của đời sống hàng ngày bằng cách giữ một lời thệ
nguyện im lặng, và thốt lên không cái gì khác ngoài thần chú
sáu âm.
Đi đây đó
Ích gì chạy lòng vòng? Đến và đi chỉ là làm con
mệt mỏi
Hãy nhìn sự lang thang của con đã đem con xa
khỏi Pháp biết bao nhiêu.
Giờ đây tốt hơn con nên dừng lại và buông xả tâm
thức con;
Ở lại, vô tư và thoải mái, hãy trì tụng thần chú
sáu âm.
Chạy lòng vòng đây đó, chỉ làm chúng ta mệt mỏi
vô cớ. Chúng ta luôn luôn lao đến để xem cái gì đang xảy ra
đâu đó và dính dấp vào mọi loại biến cố trong thế giới bên
ngoài. Nhưng tất cả thời gian ấy nên để nhìn vào bên trong
hơn, vào sự chuyển động của những tư tưởng của chúng ta và
đủ để chúng ta làm chủ chúng.
Cho đến bây giờ các bạn đã lang thang lòng vòng,
lạc loài trong nhiều cõi khác nhau của sinh tử nơi đó không
có chút gì khác ngoài khổ đau. Gom góp nghiệp và trải nghiệm
sự khổ sở từ kết quả của nó, các bạn đã lạc càng ngày càng
xa khỏi Pháp. Không tốt hơn sao nếu bây giờ ở lại trong một
nơi yên tĩnh tốt cho tham thiền? Thiền định về vị thầy
thiêng liêng và những giáo lý thiêng liêng cho đến khi ý
nghĩa thật sự của pháp hoàn toàn tràn ngập tâm thức các bạn
là cách duy nhất để làm cho cuộc đời người hiếm hoi và quý
giá này thực sự xứng đáng. Nếu các bạn có thể làm điều ấy,
dù chỉ trong một thời gian ngắn, đó là một ân sủng lớn lao.
Ăn
Ích gì mọi thứ con đã ăn? Tất cả chúng chỉ trở
thành phẫn giải
Hãy nhìn sự ngon miệng của con không thể thỏa
mãn biết bao nhiêu.
Giờ đây tốt hơn con nên tự nuôi mình bằng thức
ăn của samadhi (định);
Hãy thôi mọi thứ ăn uống, và hãy trì tụng thần
chú sáu âm.
Bất cứ thứ gì chúng ta ăn, dù ngon lành hay vô
vị bao nhiêu, rồi cũng chỉ thành phân thải, thế thì tại sao
khát khao nó đến thế? Tốt hơn là xem thức ăn chúng ta ăn như
một đồ cúng, nhờ đó tích tập công đức thay vì làm mạnh thêm
sự bám luyến của chúng ta.
Khi các bạn ăn, hãy quán tưởng đồ ăn và thức
uống của các bạn như là cam lồ thanh tịnh và trước hết cúng
dường nó cho Tam bảo. Rồi tưởng rằng chư Phật chuyển lại cho
các bạn thực phẩm các bạn đã dâng cúng các Ngài, hãy ăn nó
như một ban phước. Khi hết bữa ăn, hãy quán tưởng các bạn là
Quán Thế Âm và thức ăn các bạn vừa ăn được chuyển hóa thành
cam lồ, nó chảy tràn từ hai tay và từ toàn thân các bạn đến
làm nhẹ bớt sự đói khát của tất cả chúng sinh trong cõi ngạ
quỷ; hành vi ăn bình thường như vậy trở thành một cách để
tích tập công đức. Bằng cách hội nhập pháp vào mọi hành động
của các bạn, mỗi một phương diện của đời sống hàng ngày có
thể được chuyển thành một sự thực hành làm phong phú hiểu
biết của các bạn.
Tại sao mong muốn những bữa ăn thịnh soạn? Cố
gắng thỏa mãn sự khát khao của các bạn thì giống như uống
nước muối: càng uống càng khát thêm. Hãy nhìn bao nhiêu thời
gian, công sức và tiền bạc người ta đã tiêu chỉ cho một bữa
ăn ngon! Thay vì mọi thứ đó, hãy bằng lòng với thức ăn giản
dị và thỏa thích trong cam lồ của samadhi, sự thiền định của
an định và quán chiếu, nó sẽ đem lại thỏa mãn sâu xa và gỡ
những che chướng khỏi các bạn. Nhận biết nguồn gốc của sự
nuôi dưỡng chân thật, hãy trì tụng thần chú sáu âm.
Suy nghĩ
Ích gì mọi tư tưởng của con? Chúng chỉ đem đến
thêm mê lầm
Hãy nhìn mọi mục tiêu con đã trù tính được thành
tựu ít biết bao nhiêu
Giờ đây đối với những quan tâm của đời này, tốt
hơn con chớ nghĩ quá xa;
Dẹp bỏ mọi kế hoạch của con, hãy trì tụng thần
chú sáu âm.
Không kéo dài những tư tưởng quá khứ hay chờ đón
những tư tưởng tương lai, hãy hộ trì một tỉnh giác trong
sáng về khoảnh khắc hiện tại. Khác đi thì không thể có sự
chấm dứt cho sự tiếp nối của những vọng tưởng. Như Gyalse
Thogme minh triết và thánh thiện đã nói, “Mọi cái gọi là
những thứ vui buồn này giống như hình vẽ trên mặt nước; việc
gì phải chạy theo chúng? Nếu các bạn thực sự phải có điều gì
để suy nghĩ, bấy giờ hãy chiêm nghiệm như thế nào mọi sự
được kết tập sẽ mất đi và mọi sự được xây dựng sẽ tan rã”.
Sự phù phiếm của việc hoạch định cho tương lai
không thể dự kiến được minh họa bằng câu chuyện người cha
của Mặt trăng tuyệt vời.
Một đêm nọ một nông dân trước khi đi ngủ, cột
một bao lúa lớn vừa thu hoạch xong và treo nó trên một xà
nhà ngay trên giường mình. Anh ta nằm ngả lưng trên đệm, hai
tay kê sau đầu, nhìn bao lúa. “Chắc chăn ta sẽ có thể bán
lúa này để có một số tiền. Với số tiền đó ta sẽ có cơ hội có
một hôn nhân tốt đẹp với một người đẹp đẽ... Khi làm đám
cưới xong, sẽ không lâu ta sẽ có một đứa con trai xinh xắn...
Ta hãy suy nghĩ, mình sẽ đựat tên cho nó là gì đây?” Thấy
mặt trăng tròn chiếu rực rỡ qua khung cửa sổ anh ta đột
nhiên có một ý tưởng. “Biết rồi! Ta sẽ gọi nó là Mặt trăng
tuyệt vời...”. Nhưng ngay lúc đó một con chuột đã gặm xong
sợi dây treo bao lúa. Cái bao nặng rơi xuống người anh nông
dân, chấm dứt đời anh và những dự định của anh.
Chớ để tâm thức các bạn lạc mất trong suy tính.
Hãy bỏ hoàn toàn mọi kế hoạch cho những quan tâm bình thường
của cuộc đời này, và nhớ mỗi phút giây trôi qua là một cơ
hội để thực hành Pháp nó sẽ đem lại điều gì, hãy hướng mỗi
tư tưởng của các bạn về Quán Thế Âm. Thay vì nhượng bộ cho
sức mạnh của vọng tưởng, hãy lấp đầy tâm thức các bạn với
tình thương và bi mẫn cho tất cả chúng sinh; và thay vì tự
làm mình kiệt sức một cách vô ích khi cố gắng đáp ứng mọi
mục tiêu bình thường của các bạn, hãy an trụ trong tánh bình
đẳng thản nhiên đến từ thiền định sâu xa.
Thực hành như vậy, dù ít ỏi như chỉ một giờ, là
một đối trị hiệu quả với những phiền não che ám và chắc chắn
củng cố sự tiến bộ của các bạn trên con đường. Thế nên, cắt
đứt mọi hy vọng, kế hoạch và mong mỏi, chúng chỉ làm khuấy
động tâm thức, hãy trì tụng thần chú sáu âm.
Những sở hữu
Ích gì mọi thứ của con? Tài sản chỉ là bám chấp
Hãy nhìn con sẽ bỏ lại đằng sau những gì con có
sớm biết bao nhiêu.
Giờ đây tốt hơn con nên chấm dứt sự hữu của mình;
Thôi chiếm hữu và tích trữ sự vật, hãy trì tụng
thần chú sáu âm.
Những sở hữu, như mọi thứ vật chất khác, phải
tan rã không sớm, thì muộn. Thịnh vượng gây ra lo lắng không
cùng và mọi loại tâm thái xấu xa. Có châm ngôn rằng “Giàu có
của bạn càng tăng, khổ não của bạn càng lớn”. Các bạn có thể
tiêu pha toàn bộ cuộc đời mình để tích chứa sở hữu và tiền
bạc cho đến khi các bạn giàu như chính Thần tài – và rồi
thình lình cái chết sẽ cướp các bạn tất cả. Hãy xem số phận
của rất nhiều những nhà cai trị quyền uy và triều đại thịnh
vượng rồi bị sụp đổ bởi mưu đồ, thảm họa, biến động, chiến
tranh và mọi thứ khổ đau khác mà họ hình như hấp dẫn tới.
Không đau đớn sao khi thấy ai đó rẻ rúng trong
chốc lát một hạt ngọc quý báu như thể nó là một hòn đá tầm
thường rồi vứt nó đi? Thế đấy, vậy mà còn khổ sở hơn khi
thấy những người nào có cơ hội quý báu để thực hành pháp mà
lại phung phí đời họ vào sự theo đuổi mê lầm những mục tiêu
vô nghĩa. Sử dụng cuộc đời làm người này cho những cái khác
với mục đích thật sự của nó thì cũng giống như đổ đầy một
bình chứa bằng vàng với phẫn giải.
Chớ phung phí hay sử dụng sai cơ hội quý báu này.
Chớ tiêu phí hết thời gian của các bạn để gom góp sự vật,
chúng hoàn toàn không cần thiết. Tốt hơn rất nhiều khi dùng
nó để xây dựng công đức của sự thực hành tâm linh.
Dù trì tụng một ít mani hay thực hành trong chốc
lát sẽ cho các bạn giàu có trong kho tàng tâm của các bậc
giác ngộ. Thấu hiểu rằng không có sự giàu có nào của thế
gian sẽ đem lại lợi ích thật sự cho đời này lẫn đời sau, hãy
trì tụng thần chú sáu âm với tinh tấn, sùng mộ và niềm vui.
Ngủ
Ích gì mọi thời gian con ngủ?
Tất cả chúng chỉ được tiêu phí trong sự mê mờ mù
mịt
Hãy nhìn cuộc đời con trôi mất trong lười biếng
dễ dàng biết bao nhiêu.
Giờ đây tốt hơn con nên bắt đầu nỗ lực toàn tâm;
Ngày và đêm, cự tuyệt mọi phóng dật, hãy trì
tụng thần chú sáu âm.
Vào tuổi bảy mươi, các bạn sẽ đã tiêu pha 70 lần
365 đêm, hay hơn hai mươi năm, chỉ để ngủ như một xác chết.
Giấc ngủ bình thường không chỉ không ích lợi gì cho việc
thực hành pháp của các bạn; nó cũng làm mạnh trở lại xu
hướng nghiệp của các bạn đối với vô minh, đến độ mà sự lười
biếng quá độ cũng đủ gây ra sự tái sinh trong những cõi thấp
của sinh tử. Bởi thế quan trọng nhất là các bạn bỏ đi sự
lười biếng và tập trung mọi nỗ lực nhất tâm vào sự thực hành
pháp.
Cũng quan
trọng là sử dụng những phương tiện để chuyển hóa giấc ngủ
bình thường thành một thực hành nó sẽ làm tăng thêm sự tiến
bộ của các bạn trên con đường. Trước khi đi ngủ ban đêm, hãy
nghĩ về điều các bạn đã làm trong ngày. Sám hối mọi hành
động xấu, và quyết định không lặp lại chúng. Nhớ lại việc gì
tốt các bạn đã làm, hãy hồi hướng mọi công đức các bạn đã
tích tập được trong ngày cho sự giải thoát nhanh chóng của
tất cả chúng sinh. Rồi theo tư thế “sư tử”, nằm dài trên
phía phải với bàn tay phải để dưới má phải và cánh tay trái
duỗi trên sườn trái; đây là tư thế Đức Phật nằm khi nhập
parinirvana. Tiếp theo, quán tưởng Quán Thế Âm bằng cỡ bằng
ngón tay cái, ngồi trên một tòa sen đỏ bốn cánh trong tim
các bạn. Những tia sáng tuôn ra từ ngoài, tỏa đầy thân thể
các bạn, căn phòng các bạn và dần dần toàn cả vũ trụ, làm
chảy tan mọi sự vào một khối ánh sáng rực rỡ. Hãy rơi vào
giấc ngủ trong khi duy trì quán tưởng này.
Nếu các bạn
có thể dùng giấc ngủ cho sự thực hành theo cách này, sự thực
hành ban ngày sẽ liên tục hòa lẫn với sự thực hành của ban
đêm. Tương tự, khi các bạn có thể sử dụng những phương tiện
để chuyển hóa mọi hoạt động hàng ngày của các bạn thành thực
hành, sau – thiền – định sẽ liên tục hòa lẫn vào thiền định;
cái này sẽ nâng cấp cái kia và sự tiến bộ của các bạn sẽ
nhanh chóng. Kiên trì cả ngày lẫn đêm, hãy trì tụng thần chú
sáu âm.
Dilgo Khyentse
An Phong – Đương Đại dịch
07-10-2008 04:12:34
