-
-
|
PHẬT HỌC CƠ BẢN
- Hỏi Hay Đáp
Đúng
"Good Question, Good Answer"
- Chương 3
-
Phật Giáo Và Quan
Niệm Về Thượng Đế
-
Buddhism and the
God-idea
-
-
Người Phật tử có tin ở Thượng Đế
không ?
- Không,
chúng tôi không tin. Có nhiều lý do để giải thích điều này.
Đức Phật, như các nhà tâm lý học và xã hội học hiện đại, tin
rằng ý niệm đạo lý và nhất là quan điểm về Thượng Đế có cùng
một nguồn gốc là sự sợ hãi. Đức Phật từng nói:
-
"Vì sự sợ hãi bất an mà con
người thần thánh hóa núi non, cây rừng, lăng miếu."
(Pháp cú 188)
- Con
người vào thời sơ khai tự thấy mình sống trong một thế giới
nguy hiểm và thù địch, sợ hãi loài dã thú, không có khả năng
kiếm đủ thực phẩm, lo sợ mình bị thương hay bệnh hoạn và hãi
hùng khi những hiện tượng thiên nhiên như sấm chớp, núi lửa
luôn đe dọa họ. Họ nhận ra sự bất an và chính họ tự tạo ra
những tư tưởng thần thánh để tự an ủi mình trong một hoàn
cảnh, và khơi dậy lòng can đảm khi họ lâm nguy và để an ủi
họ khi hoàn cảnh trở nên xấu đi. Đối với thời điểm khủng
hoảng hiện nay, bạn sẽ thấy người ta trở về với tín ngưỡng
nhiều hơn, bạn sẽ nghe họ nói rằng tin tưởng vào một vị
thần, một vị thánh nào đó thì họ sẽ có được sức mạnh để có
thể đương đầu với cuộc sống. Bạn sẽ nghe họ giải thích rằng
họ tin vào một đấng thiêng liêng đặc biệt, và lời cầu nguyện
của họ được đáp ứng. Tất cả những điều này đã được Đức Phật
dạy rằng ý niệm về Đấng thiêng liêng là do sự sợ hãi và thất
vọng của con người mà có. Đức Phật dạy chúng ta nên cố gắng
tìm hiểu những nỗi sợ hãi của chúng ta, hãy loại bỏ đi những
tham muốn và hãy tiếp nhận những gì không thể đổi thay được
trong bình tĩnh và can đảm. Đức Phật đã thay thế nỗi sợ hãi
ấy không phải bằng một niềm tin phi lý mà bởi chánh kiến hợp
lý
- Lý do
thứ hai, Đức Phật không tin vào thần linh vì ở đó dường như
không có một bằng chứng nào để xác tín cho ý tưởng ấy. Có
nhiều tôn giáo tuyên bố rằng chỉ có lời dạy của Đấng giáo
chủ của họ là được duy trì, rằng họ hiểu là chỉ có một vị
Chúa độc nhất, rằng Đấng thiêng liêng của họ đang hiện hữu
còn những giáo chủ của những tôn giáo khác thì không có. Một
số tôn giáo thì tuyên bố Thượng Đế là nam, nhưng một số khác
thì cho rằng Thượng Đế là nữ, số còn lại thì cho là trung
tính. Tất cả họ đều thỏa mãn rằng có nhiều bằng cớ để chứng
minh Thượng đế của họ?hiện hữu nhưng họ lại cười mỉa mai và
không tin vào những chứng cứ cho sự có mặt Thượng Đế của
những tôn giáo khác. Thật không có gì ngạc nhiên, vì có quá
nhiều tôn giáo đã bỏ ra nhiều thế kỷ để cố gắng chứng minh
sự hiện hữu của Thượng Đế mà vẫn không có thật hoặc không có
chứng cớ cụ thể nào được tìm thấy. Đối với người Phật tử
ngưng hết mọi phán quyết ấy cho đến khi những chứng cứ đó
được phơi bày.
- Lý do
thứ ba, Đức Phật không tin vào Thượng Đế, vì tin tưởng như
thế không cần thiết. Một số người tuyên bố rằng tin tưởng ở
Thượng Đế là cần thiết để lý giải về nguồn gốc của vũ trụ.
Nhưng điều này không đúng. Khoa học có một lối giải thích
rất thuyết phục về quá trình hình thành của vũ trụ mà không
liên hệ gì đến ý niệm của Thượng Đế. Có một số cho rằng tin
tưởng vào Thượng Đế là cần thiệt để có một cuộc sống ý nghĩa
và hạnh phúc. Một lần nữa chúng ta thấy điều đó cũng không
đúng. Không kể đến tín đồ Đạo Phật, có hàng triệu người
không theo tôn giáo nào và có tư tưởng tự do, không đặt niềm
tin nơi Thượng Đế mà vẫn có một cuộc sống hạnh phúc, có ý
nghĩa và hữu ích. Một số cho rằng tin vào sức mạnh của
Thượng Đế là cần thiết vì con người là những sinh vật yếu
đuối không đủ sức để tự cứu lấy mình. Một lần nữa, chứng cớ
ấy vẫn đưa đến sự mâu thuẫn. Người ta thường nghe rằng có
người từng vượt qua bao chướng ngại, bao tai họa, bao xung
đột và bao khó khăn bằng nỗ lực nội tâm của họ mà không tùy
thuộc vào niềm tin nơi Thượng Đế. Một vài người tuyên bố
rằng tin tưởng Thượng Đế là cần thiết để con người được cứu
rỗi. Lý lẽ này chỉ đúng nếu trường hợp bạn là người chấp
nhận lý thuyết của cứu rỗi và với người Phật tử không chấp
nhận một quan niệm như thế. Dựa vào kinh nghiệm bản thân,
Đức Phật nhìn thấy rằng mỗi chúng sanh đều có khả năng tịnh
hóa tâm hồn, phát triển lòng từ bi và hoàn thiện sự hiểu
biết. Ngài đã gạt bỏ sự chú ý về thiên đàng và nhắc nhở
chúng ta nên tìm kiếm những giải pháp cho những vấn đề của
chúng ta qua sự hiểu biết của chính mình.
|
- Do
Buddhist believe in god?
- No, we
do not. There are several reasons for this. The Buddha, like
modern sociologists and psychologists, believed that
religious ideas and especially the god idea have their
origin in fear. The Buddha says:
-
"Gripped by fear men go to
the sacred mountains,
-
sacred groves, sacred trees
and shrines".(Dp 188)
-
Primitive man found himself in a dangerous and hostile
world, the fear of wild animals, of not being able to find
enough food, of injury or disease, and of natural phenomena
like thunder, lightning and volcanoes was constantly with
him. Finding no security, he created the idea of gods in
order to give him comfort in good times, courage in times of
danger and consolation when things went wrong. To this day,
you will notice that people become more religious at times
of crises, you will hear them say that the belief in a god
or gods gives them the strength they need to deal with life.
You will hear them explain that they believe in a particular
god because they prayed in time of need and their prayer was
answered. All this seems to support the Buddha’s teaching
that the god-idea is a response to fear and frustration. The
Buddha taught us to try to understand our fears, to lessen
our desires and to calmly and courageously accept the things
we cannot change. He replaced fear, not with irrational
belief but with rational understanding.
- The
second reason the Buddha did not believe in a god is because
there does not seem to be any evidence to support this idea.
There are numerous religions, all claiming that they alone
have god’s words preserved in their holy book, that they
alone understand god’s nature, that their god exists and
that the gods of other religions do not. Some claim that god
is masculine, some that she is feminine and others that it
is neuter. They are all satisfied that there is ample
evidence to prove the existence of their god but they laugh
in disbelief at the evidence other religions use to prove
the existence of another god. It is not surprising that with
so many different religions spending so many centuries
trying to prove the existence of their gods that still no
real, concrete, substantial or irrefutable evidence has been
found. Buddhists suspend judgement until such evidence is
forthcoming.
- The
third reason the Buddha did not believe in a god is that the
belief is not necessary. Some claim that the belief in a god
is necessary in order to explain the origin on the universe.
But this is not so. Science has very convincingly explained
how the universe came into being without having to introduce
the god-idea. Some claim that belief in god is necessary to
have a happy, meaningful life. Again we can see that this is
not so. There are millions of atheists and free-thinkers,
not to mention many Buddhists, who live useful, happy and
meaningful lives without belief in a god. Some claim that
belief in god’s power is necessary because humans, being
weak, do not have the strength to help themselves. Once
again, the evidence indicates the opposite. One often hears
of people who have overcome great disabilities and
handicaps, enormous odds and difficulties, through their own
inner resources, through their own efforts and without
belief in a god. Some claim that god is necessary in order
to give man salvation. But this argument only holds good if
you accept the theological concept of salvation and
Buddhists do not accept such a concept. Based on his own
experience, the Buddha saw that each human being had the
capacity to purify the mind, develop infinite love and
compassion and perfect understanding. He shifted attention
from the heavens to the heart and encouraged us to find
solutions to our problems through self-understanding.
-
|
-
Nhưng nếu không có Thượng Đế thì
làm sao có được vũ trụ?
- Mọi tôn
giáo đều có những chuyện huyền bí để giải đáp cho câu hỏi
này. Ngày xưa, con người ngây ngô chưa biết gì, những chuyện
huyền bí như vậy rất phù hợp. Nhưng vào thế kỷ hai mươi này,
trong thời đại vật lý, thiên văn học và địa chất học, những
điều huyền bí như thế sẽ bị những cơ sở khoa học đẩy lui.
Khoa học đã giải thích nguồn gốc của vũ trụ mà không theo ý
niệm của Thượng Đế.
|
-
But if there are no gods
how did the universe get here?
- All
religions have myths and stories which attempt to answer
this question. In ancient times, when many simply did not
know, such myths were adequate, but in the 20th century, in
the age of physics, astronomy and geology, such myths have
been superseded by scientific fact. Science has explained
the origin of the universe without recourse to the god-idea.
|
-
Như vậy thì Đức Phật đã nói gì về
nguồn gốc của vũ trụ?
- ĐÁP :
Thật là thú vị là lời giải thích của Đức Phật về nguồn gốc
của vũ trụ rất phù hợp và gần gũi với quan điểm khoa học.
Trong Kinh Trường A-Hàm, Đức Phật mô tả vũ trụ bị hoại diệt
và rồi tái tiến hóa thành hình dạng hiện nay vô số triệu
năm. Cuộc sống sơ khai hình thành từ những sinh vật có dạng
đơn giản đến dạng phức hợp trên mặt nước trải qua vô số
triệu năm. Tất cả những tiến trình đó không có khởi đầu và
kết thúc, và được vận hành theo những nguyên lý tự nhiên.
|
- What
does the Buddha say about the origin of the universe?
- It is
interesting that the Buddha’s explanation of the origin of
the universe corresponds very closely to the scientific
view. In the Aganna Sutta, the Buddha described the universe
being destroyed and then re-evolving into its present form
over a period of countless millions of years. The first life
formed on the surface of the water and again, over countless
millions of years, evolved from simple into complex
organisms. All these processes are without beginning or end,
and are set in motion by natural causes.
|
-
Bạn nói không có chứng cớ về sự
hiện hữu của Thượng đế. Vậy những phép lạ là cái gì?
- Nhiều
người tin rằng những phép lạ là bằng chứng về sự hiện hữu
của Thượng Đế. Chúng ta từng nghe những lời tuyên bố bừa bãi
về cách dùng phép lạ để chữa khỏi bệnh, tuy nhiên chúng ta
chưa bao giờ có được một chứng cứ nào từ văn phòng y khoa
hay của một bác sĩ xác nhận về việc đó. Chúng ta đã nghe
những tin đồn rằng có một số người được cứu sống khỏi những
thiên tai một cách kỳ lạ nhưng chúng ta chưa bao giờ thấy có
được một lần chứng kiến giải thích về việc ấy. Chúng ta đã
nghe đồn đoán rằng lời cầu nguyện có thể đi thẳng vào thân
thể hay đến với tứ chi què quặt của bệnh nhân, nhưng chúng
ta chưa bao giờ thấy chụp quang tuyến hay có một lời nhận
xét đúng đắn của những bác sĩ và y sĩ. Thật hiếm khi những
phép lạ có bằng chứng rõ ràng và những bằng chứng này lại
không thay thế được những lời tuyên bố bừa bãi, những bản
báo cáo và tin đồn nhảm.
Tuy nhiên, đôi khi những trường hợp không thể giải thích
cũng có xảy ra, những sự kiện không chờ đợi đã xảy đến.
Chúng ta phải thừa nhận sự bất lực của con người không thể
giải thích được những bằng chứng về sự hiện hữu của Thượng
Đế. Điều đó chứng minh rằng kiến thức của chúng ta còn giới
hạn. Trước thời kỳ nền y học hiện đại phát triển, người ta
không biết đâu là nguyên nhân gây ra bệnh và tin rằng Thần
linh hay Thượng đế tạo ra bệnh tật để trừng phạt con người.
Ngày nay chúng ta đã biết được lý do nào gây ra bệnh và khi
đau bệnh chúng ta uống thuốc. Đã đến lúc kiến thức của chúng
ta về thế giới ngày càng hoàn thiện hơn, chúng ta có thể
hiểu cái gì tạo ra những hiện tượng không giải thích được,
cũng như những nguyên do gây ra bệnh.
|
- You say
there is no evidence for the existence of a god. But what
about miracles?
- There
are many who believe that miracles are proof of god’s
existence. We hear wild claims that a healing has taken
place but we never get an independent testimony from a
medical office or a surgeon. We hear second-hand reports
that someone was miraculously saved from disaster but we
never get an eye-witness account of what is supposed to have
happened. We hear rumours that prayer straightened a
diseased body or strengthened a withered limb, but we never
see X-rays or get comments from doctors or nurses. Wild
claims, second-hand reports and rumours are no substitute
for solid evidence and solid evidence of miracles is very
rare.
-
However, sometimes unexplained things do happen, unexpected
events do occur. But our inability to explain such things
does not prove the existence of gods. It only proves that
our knowledge is as yet incomplete. Before the development
of modern medicine, when people didn’t know what caused
sickness people believed that god or the gods sent diseases
as a punishment. Now we know what causes such things and
when we get sick, we take medicine. In time when our
knowledge of the world is more complete, we will be able to
understand what causes unexplained phenomena, just as we can
now understand what causes disease.
|
-
Nhưng có quá nhiều người tin vào
một vài hình thức của Thượng Đế, điều đó chắc là đúng?
- Không
hẳn. Đã có lúc người ta tin rằng trái đất này là bằng phẳng.
Nhưng họ đã sai. Số người đã tin vào tư tưởng mà họ không
dựa trên sự thật thường hay sai lầm. Chúng ta có thể nói
việc ấy đúng hay sai chỉ bằng cách quan sát các sự kiện và
kiểm tra lại chứng cớ.
|
- But so
many people believe in some form of god, it must be true.
- Not so.
There was a time when everyone believed that the world was
flat, but they were all wrong. The number of people who
believe in an idea is no measure of the truth or falsehood
of that idea. The only way we can tell whether an idea is
true or not is by looking at the facts and examining the
evidence.
|
-
Như thế, nếu như người Phật tử
không tin vào Thượng Đế thì họ tin vào cái gì?
- Chúng
tôi không tin vào Thượng Đế vì chúng tôi tin ở con người.
Chúng tôi tin rằng mỗi con người là cao quý và quan trọng,
rằng tất cả đều có một tiềm lực để thành một vị Phật - một
con người toàn hảo. Chúng tôi tin rằng con người có thể vượt
thoát được vô minh, những điều phi lý và thấy được mọi sự
vật đúng như thật. Chúng tôi tin rằng ghen ghét, giận dữ,
ganh tị khinh khi có thể thay thế bằng lòng yêu thương,
nhẫn nhục, rộng lượng và tử tế. Chúng tôi tin rằng tất cả
những điều này đang có sẵn ở trong mọi người, nếu họ nỗ lực
và được hướng dẫn, được những Phật tử thuần thành hỗ trợ và
được hấp thụ giáo lý của Đức Phật. Như lời Phật dạy:
- "Không
ai có thể cứu ta ngoại trừ chính ta.
Không ai có thể và không ai có thể làm được.
Chính ta phải bước vào con đường này.
Chư Phật chỉ là người dẫn đường" (
Kinh Pháp Cú 165)
|
- So if
Buddhists don’t believe in gods, what do you believe in?
- We
don’t believe in a god because we believe in man. We believe
that each human being is precious and important, that all
have the potential to develop into a Buddha – a perfected
human being. We believe that human beings can outgrow
ignorance and irrationality and see things as they really
are. We believe that hatred, anger, spite and jealousy can
be replaced by love, patience, generosity and kindness. We
believe that all this is within the grasp of each person if
they make the effort, guided and supported by fellow
Buddhists and inspired by the example of the Buddha. As the
Buddha says:
-
"No one saves us but
ourselves,
-
No one can and no one may.
-
We ourselves must walk the
path,
-
But Buddhas clearly show the
way". (Dp 165)
|
--o0o--
|
|