Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật
QUYỂN THỨ NHẤT

Hán dịch: Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh

PHẨM PHỤNG BÁT THỨ HAI

            Ðức Phật bảo ngài Xá-Lợi-Phất: "Nếu đại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật có thể làm những công đức ấy thời bốn vị Thiên-Vương đều rất vui mừng mà nghĩ rằng cúng ta phải đem bốn cái bát dâng lên Bồ-Tát như những bát mà chư Thiên-Vương thuở trước đã dâng cho Phật thuở trước.
            Lúc đó trời Ðao-Lợi nhẫn đến trời Tha-Hóa-Tự-Tại cũng rất hoan hỉ mà nghĩ rằng chúng ta phải hầu hạ cúng dường Bồ-Tát để hàng thiên chúng được thêm đông và giảm bớt hàng A-Tu-La.
            Chư Thiên trong cõi Ðại-Thiên, từ cõi Tứ-Vương đến cõi Sắc-Cứu-Cánh đều rất vui mừng mà nghĩ rằng chúng ta phải cẩn thỉnh Bồ-Tát chuyển pháp luân.
            Này Xá-Lợi-Phất! Lúc vị đại Bồ-Tát này thật hành Bát-Nhã ba la mật tăng ích sáu ba la mật, các thiện nam tử và thiện nữ nhơn đều vui mừng mà tự nghĩ rằng chúng ta phải làm cha mẹ vợ con thân tộc họ hàng cho người này.
            Lúc đó Trời Tứ-Vương nhẫn đến Trời Sắc-Cứu-Cánh đều rất vui mừng mà tự nghĩ rằng chúng ta phải tìm cách làm cho Bồ-Tát này xa lìa dâm dục, từ sơ phát tâm luôn là đồng chơn, chớ để vị này hội hiệp với sắc dục, nếu hưởng thọ ngũ dục thời sẽ chuớng ngại sanh về Phạm-Thiên huống là quả vô thượng bồ đề.
            Này Xá-Lợi-Phất! Ðại Bồ-Tat cần phải là người đoạn dục xuất gia mới đáng đượcc vô thượng bồ đề, chẳng phải là người không đoạn dục mà được.
ÕNgài Xá-Lợi-Phất thưa: "Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát cần phải có cha mẹ vợ con thân tộc họ hàng chăng?"
            Ðức Phật nói: "Này Xá-Lợi-Phất! Hoặc có Bồ-Tát có cha mẹ vợ con thân tộc. Hoặc ó Bồ-Tát từ khi sơ phát tâm đoạn dục tu hạnh đồng chơn mãi đến thành vô thượng bồ đề chẳng phạm sắc dục. Hoặc có Bồ-Tát dùng phương-tiện-lực hưởng thọ ngũ dục xong mới xuất gia thành vô tượng bồ đề.
            Ví như nhà ảo thuật giỏi khéo dùng phương ảo thuật hóa ra cảnh ngũ dục rồi vui đùa trong đó. Ý ông nghĩ thế nào, nhà ảo thuật có thiệt hưởng thọ cảnh ngũ dục ấy chăng?
            - Bạch đức Thế-Tôn! Không ạ!
            - Này Xá-Lợi-Phất! Cũng vậy, đại Bồ-Tát dùng phương tiện lực hóa ra cảnh ngũ dục rồi ở trong đó hưởng thọ để độ chúng sanh.
            Ðại Bồ-Tát này chẳng nhiễm ngũ dục, lại dùng nhiều cách quở trách ngũ dục: Ngũ dục là lửa cháy, ngũ dục là dơ nhớp xấu xa, ngũ dục là thứ phá hoại, ngũ dục như oán thù.
            Do đây nên biết rằng vì độ chúng sanh mà Bồ-Tát hưởng thọ ngũ dục.
            - Bạch đức Thế-Tôn! Ðại Bồ-Tát phải thật hành Bát-Nhã ba la mật thế nào?
            - Này Xá-Lợi-Phất! Lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật, đại Bồ-Tát chẳng thấy Bồ-Tát, chẳng thấy danh tự Bồ-Tát, chẳng thấy Bát-Nhã ba la mật, cũng chẳng thấy là mình có thật hành Bát-Nhã ba la mật cùng không thật hành Bát-Nhã ba la mật.
            Tại sao vậy? Vì Bồ-Tát và danh tự Bồ-Tát, tánh vốn rổng không. Trong tánh không chẳng có sắc thọ tưởng hành thức, rời lìa sắc thọ tưởng hành thức cũng chẳng có tánh không. Sắc thọ tưởng hành thức tức là tánh không, tánh không tức là sắc thọ tưởng hành thức.
            Tại sao vậy? Vì chỉ có danh tứ gọi là bồ đề, chỉ có danh tự gọi là Bồ-Tát, chỉ có danh tự gọi là tánh không.
            Tại sao vậy? Vì thật tánh của các pháp vốn là không sanh, không diệt, bất cấu, bất tịnh.
Ðại Bồ-Tát thật hành Bát-Nhã ba la mật như vậy cũng chẳng thấy sanh, chẳng thấy diệt, cũng chẳng thấy cấu, chẳng thấy tịnh.
            Tại sao vậy? Vì danh tự là những pháp do nhơn duyên hòa hiệp làm thành, chỉ do nhớ tưởng phân biệt giả danh mà nói thôi.
            Vì thế nên đại Bồ-Tát lúc thật hành Bát-Nhã ba la mật chẳng thấy tất cả danh tự. Vì chẳng thấy nên chẳng chấp trước.