- BỒ TÁT GIỚI
- Hòa thượng Thích
Trí Quang dịch giải
-
- CHƯƠNG BA
- (Tiếp Theo)
- ---o0o---
-
-
Tiết 3: Kết Thúc Và
Khuyến Cáo Thọ Trì Bồ Tát Giới Phạm Võng
- Mục 1:
Kết Thúc Phần Bồ Tát Giới (Phần Giới Pháp Vô Tận)
- Mục 2:
Kết Thúc Phẩm Bồ Tát Tâm Địa Giới (Phẩm Pháp Môn Tâm Địa)
- Mục 3:
Phụ Lục Kết Thúc Phần Bồ Tát Giới Bằng Thể Chỉnh Cú
- Đoạn
1: Nói Về Yếu Tố Và Hiệu Quả Của Bồ Tát Giới
- Đoạn
2: Nói Về Căn Bản Thật Tướng Bát Nhã Của Bồ Tát Giới
- Đoạn
3: Khuyến Cáo Và Hướng Nguyện Về Bồ Tát Giới
- Phụ Lục Nghi Thức
Tụng Bồ Tát Giới Phạm Võng
-
Mục 1: Kết Thúc Phần
Bồ Tát Giới (Phần Giới Pháp Vô Tận)
- Các
Phật tử, hãy nghe cho kỹ Giới pháp gồm có mười điều nặng và bốn mươi
tám điều nhẹ như trên đây, các Đức Phật đà trong ba thì gian đã tụng
sẽ tụng và đang tụng. Như Lai nay cũng tụng y như vậy. Đại chúng các
người, không cứ quốc vương, vương tử, bách quan, tỷ kheo, tỷ kheo ni,
thiện nam, tín nữ, hễ lãnh thọ Bồ tát giới thì phải thọ trì, đọc,
tụng, giảng thuyết và viết chép đối với cuốn kinh nói về giới pháp
của Phật tánh thường trú, truyền bá cho chúng sinh trong tất cả thì
gian, làm cho sự cảm hóa của giới pháp này được liên tục mãi, không
bao giờ đứt đoạn. Như vậy thì các người sẽ được thấy ngàn Đức Phật,
Đức Phật nào cũng trao tay cho, đời đời không sa vào đường dữ, tám
nạn, thường sinh trong nhân loại hay chư thiên. Và như vậy là hôm
nay, ở dưới cây bồ đề này, Như Lai đã tóm tắt khai thị giới pháp của
cả bảy Đức Phật. Đại chúng các người hãy nhất tâm mà học giới pháp
ấy, và hoan hỷ mà phụng hành, như Như Lai đã nhất nhất khai thị
phong phú trong phần Khuyến học của phẩm Vô tướng thiên vương. Bấy
giờ ba ngàn người học tập Bồ tát đạo trong số thính giả hiện diện
lúc ấy, nghe Đức Thế Tôn tự tụng lại giới pháp như vậy, ai cũng tâm
tâm kính thuận, hoan hỷ phấn chấn mà thọ trì.
- Đây là
kết thúc về toàn thể Bồ tát giới Phạm võng, tức kết thúc phần Giới
pháp vô tận trong phẩm Pháp môn tâm địa. Kết thúc bằng cách khuyên
thực hành 5 pháp hạnh đối với giới pháp ấy, và nói về kết quả của 5
pháp hạnh này. Về 5 pháp hạnh, thọ trì là tiếp nhận ghi nhớ, đọc là
đọc xét văn nghĩa, tụng là tụng được thuộc lòng, giảng thuyết là
giảng nói cho người, viết chép là sao chép ấn hành. Nhưng thọ trì
còn có nghĩa tiếp nhận kính giữ, vì chữ trì nghĩa là giữ cho còn
trong trí, giữ cho còn giữa đời. Giảng nói cho người, trước hết còn
là giới thiệu, loan báo cho người biết về Bồ tát giới Phạm võng. Và
5 pháp hạnh trên đây cũng còn bao gồm các pháp hạnh chánh ức niệm (nhớ
nghĩ chính xác), giải nghĩa thú (lý giải ý nghĩa), như thuyết hành (làm
đúng kinh dạy).
- Thực
hành 5 pháp hạnh thì Bồ tát giới sẽ tồn tại lâu dài và rộng rãi, do
đó mà người thực hành được kết quả là thấy ngàn Đức Phật, và khi lâm
chung thì thấy ngàn Đức Phật trao tay cho. Pháp hoa cũng có kết quả
này. Được thấy ngàn Đức Phật là như người niệm Phật, lúc gần lâm
chung, đức A di đà phật và vô số chư Phật hóa thân, cùng với Thánh
chúng hiện ra trước mắt của họ. Khi lâm chung được ngàn Đức Phật
trao tay cho là như người niệm Phật thì khi lâm chung thân không
bịnh khổ, tâm không lưu luyến, ý không thác loạn, y như nhập định,
Đức Phật A Di Đà cùng vô số Đức Phật hóa thân và Thánh chúng bưng
đài kim cang, đưa tay đón dắt. Thường sinh trong nhân loại hay chư
thiên, nói cách khác thì như Đại bát nhã đã nói "từ nước Phật này
sinh ở nước Phật khác" tức như người niệm Phật tuy ở trong thế giới
ngũ trược này mà cũng như ở trong thế giới Cực lạc, và chết rồi sinh
ra ở thế giới này hay ở thế giới nào cũng như ở trong thế giới Cực
lạc ấy.
- Trọn
đoạn văn mục này là trả lời 2 câu hỏi: kính giữ Bồ tát giới bằng
cách nào? Kính giữ Bồ tát giới thì khi chết sẽ thế nào, chết rồi
sinh ra ở đâu?
- Ba
ngàn người học tập Bồ tát đạo... phấn chấn mà thọ trì, 3.000 ở đây
chỉ là một số trong đại hội mà thọ trì Bồ tát giới Phạm võng ngay
khi Phật thuyết xong giới ấy. Thọ trì ở đây không phải chỉ là nghe
nhớ: tiếp nhận nắm giữ cho còn trong trí, cũng không phải chỉ là
truyền bá: tiếp nhận nắm giữ cho còn trong đời, mà chính yếu là thọ
trì Bồ tát giới Phạm võng: tiếp nhận giữ gìn giới ấy cho thật nghiêm
cẩn. Và đó là cách thượng phẩm thọ Bồ tát giới Phạm võng. Kinh Anh
lạc nói thọ Bồ tát giới có 3 cách: đối trước Phật đà hay Bồ tát mà
thọ là thượng phẩm, đối trước vị pháp sư thọ trước mình mà thọ là
trung phẩm, nếu trong vòng ngàn dặm không có vị pháp sư ấy nên đối
trước tượng Phật đà và Bồ tát mà thọ là hạ phẩm (Chính 24/1020).
-
Mục 2: Kết Thúc Phẩm
Bồ Tát Tâm Địa Giới (Phẩm Pháp Môn Tâm Địa)
- Bấy
giờ Đức Thích Ca Mâu Ni nói xong phần Giới pháp vô tận trong phẩm
Pháp môn tâm địa của Đức Bản Thân Lô Xá Na ở Hoa tạng thế giới đã
nói, thì một ngàn và một ngàn lần trăm ức Đức Thích Ca khác cũng nói
y như vậy. Sự từ cung Đại tự tại thiên vương xuống đến cây bồ đề,
trải qua mười chỗ thuyết các pháp phẩm cho hết thảy Bồ tát, và cho
đại chúng nhiều đến số lượng không thể nói hết, được thọ trì, đọc
tụng và giảng nói, cũng như nhau. Nói tóm, một ngàn và một ngàn lần
trăm ức thế giới, Hoa tạng thế giới, và các Hoa tạng thế giới khác
nhiều như vi trần, cũng diễn về tất cả kho tàng chánh pháp của chư
Phật là kho tàng tâm, kho tàng địa, kho tàng giới, kho tàng vô lượng
hạnh nguyện, kho tàng nhân quả Phật tánh thường trú. Và như vậy là
chư Phật đã nói hoàn tất về tất cả kho tàng chánh pháp. Hết thảy
chúng sinh trong một ngàn và một ngàn lần trăm ức thế giới đều thọ
trì, hoan hỷ và phụng hành. Nếu khai thị một cách rộng lớn các nghĩa
tướng của tâm địa thì phải như trong phẩm Phật hoa quang vương đã
nói.
- Đây là
kết thúc phẩm Pháp môn tâm địa mà trong đó có phần Giới pháp vô tận,
tức là kết thúc trọn phẩm thứ 10 của kinh Phạm võng. Phần Giới pháp
vô tận, chính văn là thập vô tận giới phẩm, phẩm ở đây là phần, là
phần dưới của phẩm Pháp môn tâm địa; 10 giới pháp vô tận hay Giới
pháp vô tận là 10 giới nặng, và như đã nói, nói 10 giới ấy là nói về
Bồ tát giới. Các pháp phẩm là nội dung của 10 chỗ thuyết pháp đã kê
trong số 2 mục 1 của Tiết 1. Nhưng 10 chỗ ấy đáng lẽ phải nói tắt
rằng từ dưới cây bồ đề lên đến cung Đại tự tại thiên vương; nói từ
cung Đại tự tại thiên vương xuống đến cây bồ đề là nói ngược thứ tự
một chút. Nội dung 10 chỗ thuyết pháp ở đây: tâm là 30 tâm, địa là
10 địa, và cả 2 là nói về Bồ tát vị; giới là 10 giới nặng và 48 giới
nhẹ, là nói về Bồ tát giới; vô lượng hạnh nguyện là nói về các Bồ
tát hạnh và Bồ tát vị khác mà 10 chỗ thuyết pháp cũng đã kê; nhân
quả Phật tánh thường trú thì 4 kho tàng trên là nhân, pháp thân là
quả. Các Hoa tạng thế giới khác nhiều như vi trần là dịch rõ chính
văn vi trần thế giới. Chúng sinh trong 1 ngàn và 1 ngàn lần trăm ức
thế giới đều thọ trì, hoan hỷ và phụng hành, là nói chúng sinh thuộc
Hoa tạng thế giới này để làm điển hình. Phật hoa quang vương, có bản
chép thêm: 7 hạnh của Phật hoa quang vương.
-
Mục 3: Phụ Lục Kết Thúc Phần Bồ Tát
Giới Bằng Thể Chỉnh Cú
- Mục
này dĩ nhiên không thể cho là chính văn của Bồ tát Phạm võng như có
nhà chú thích cho như vậy. Có thể nguyên thỉ tụng Bồ tát giới Phạm
võng chỉ có bài tựa mở đầu và bài văn chỉnh cú này làm lời mở và lời
kết. Văn và ý của mục chỉnh cú này kết hợp văn và ý của luận Du dà
và luận Trung quán. Do vậy, chỉ nên gọi là phụ lục mà thôi. Tuy
nhiên, mục chỉnh cú này thật đặc biệt, nói đến căn bản quan trọng
của Bồ tát giới là thật tướng bát nhã. Thật tướng bát nhã là ánh
sáng giới pháp mà đoạn 2 mục 3 của tiết 1 đã nói. Thật tướng bát nhã
ấy là tư tưởng căn bản của dịch chủ La thập.
- Mục này có 3 đoạn:
đoạn 1 nói về yếu tố và hiệu quả của Bồ tát giới, đoạn 2 nói về căn
bản thật tướng bát nhã của Bồ tát giới, đoạn 3 khuyến cáo và hướng
nguyện về Bồ tát giới.
Đoạn 1: Nói Về Yếu Tố Và
Hiệu Quả Của Bồ Tát Giới
- Những
người thông minh thật
- Thì
đức tính nhẫn nhịn
- Và khả
năng tuệ giác
- Cả hai
đều mạnh mẽ
- Nhờ đó
thọ trì được
- Giới
pháp Bồ tát này
- Từ nay
đến thành Phật
- Thường
được năm lợi ích
- Một,
là được Chư Phật
- Thương
tưởng hộ trì luôn
- Hai,
là khi lâm chung
- Chánh
kiến, tâm hoan hỷ
- Ba, là
sinh chỗ nào
- Cũng
làm bạn Bồ tát
- Bốn,
là công đức tụ
- Giới
độ thành tựu cả
- Năm,
là trong đời này
- Và các
đời sau nữa
- Đủ cả
phước và tuệ
- Của
giới pháp tự tánh.
- Đoạn
này lấy văn ý luận Du dà, nói về yếu tố và hiệu quả của sự thọ trì
Bồ tát giới. Yếu tố ấy là đức tính nhẫn nhịn và khả năng tuệ giác.
Còn hiệu quả ấy là 5 lợi ích mà luận Du dà nói rõ hơn: Cho đến chưa
chứng vô thượng bồ đề, nhờ nỗ lực tu tập một cách chính xác đối với
vô lượng Bồ tát giới, nên thường được 5 lợi ích vượt bậc. Một là
thường được mười phương chư Phật giữ gìn. Hai là khi sắp bỏ thân
mạng thì lòng rất hoan hỷ. Ba là sau khi thân mạng kết thúc, sinh ra
chỗ nào cũng thường cùng các vị Bồ tát giới hạnh thanh tịnh hoặc
bằng hoặc hơn mình làm đồng phận, đồng pháp hữu và thiện tri thức.
Bốn là thành tựu kho tàng vô lượng công đức to lớn, có thể viên mãn
tịnh giới ba la mật. Năm là đời này và các đời sau thường thành tựu
được tịnh giới của tự tánh, tịnh giới thành ra cá tính (Chính
30/522). Những lợi ích này cho thấy thọ trì Bồ tát giới thì ở đâu
cũng là nước Phật.
- Sau
đây là mấy từ ngữ cần chú thích. Chánh kiến, ở đây, khi sắp chết, là
như người niệm Phật thì khi ấy tâm trí không hôn mê, thác loạn, thấy
Phật đưa tay đón dắt. Công đức tụ: cái đống công đức. Giới độ: tịnh
giới ba la mật.
-
Đoạn 2: Nói Về Căn
Bản Thật Tướng Bát Nhã Của Bồ Tát Giới
- Giới
pháp như thế này
- Là sở
hành của Phật
- Với
chỗ sở hành ấy
- Trí
giả hãy khéo nghĩ
- Tâm
hạnh như ngoại đạo
- Trước
tướng và chấp ngã
- Thì
giới pháp như vầy
- Không
thể nào tín thọ
- Tuệ
giác của Thanh văn
- Diệt
tận chứng niết bàn
- Cũng
không phải là chỗ
- Gieo
giống giới pháp này
- Muốn
nuôi lớn mầm mống
- Lúa
tuệ giác bồ đề
- Để ánh
sáng tuệ ấy
- Chiếu
tỏa cả thế gian
- Thì
cần phải thường xuyên
- Yên
tịnh tâm trí mình
- Mà
quán sát thật tướng
- Của
tất cả các pháp
- Siêu
việt mọi khái niệm
- Đối
lập nhau như sau:
- Phát
sinh với tiêu diệt
- Vĩnh
cửu với hư vô
- Đồng
nhất với mâu thuẫn
- Xuất
hiện với biệt dạng
- Bằng
sự quán sát ấy
- Nỗ lực
mà trang hoàng
- Việc
Bồ tát phải làm
- Phải
tuần tự học tập
- Với
tất cả các vị
- Tu học
còn tiếp tục
- Tu học
đã hoàn tất
- Đừng
sinh tâm phân biệt
- Thì đó:
đệ nhất nghĩa
- Cũng
gọi là đại thừa
- Mọi hý
luận lầm lỗi
- Đều
bặt dấu ở đây
- Và từ
đây xuất phát
- Trí
toàn giác của Phật.
- Đoạn
này lấy văn ý của Trung luận, của Bát nhã, và của chính Phạm võng (đoạn
2 mục 3 tiết 1). Giới pháp như thế này là sở hành của Phật, chính
văn là thử thị Phật hành xứ, một số bản chép thử thị chư Phật tử,
chép như vậy là sai đến nỗi rất đáng ngạc nhiên. Sở hành của Phật là
cái của Phật biết và Phật làm. Sở hành ấy chính là thật tướng bát
nhã, Bồ tát giới xuất phát từ căn bản ấy. Tâm hạnh như ngoại đạo...
gieo giống giới pháp này là nói Bồ tát giới thì ngoại đạo và nhị
thừa không kham thọ trì. Nhưng nói như vậy chỉ để đề cao Bồ tát giới,
và là nói trong 1 lúc nên đối với Bồ tát giới có người có thể thọ
trì, có người không thể thọ trì, còn nói trong nhiều lúc thì lúc này
có người còn không thể mà lúc khác người ấy đã có thể, do vậy nên
nói ai cũng có thể thọ trì Bồ tát giới và trở thành Phật đà, đó mới
là tư tưởng chính yếu của Bồ tát giới Phạm võng. Muốn nuôi lớn mầm
mống... của tất cả các pháp: Tuệ giác bồ đề là thật tướng bát nhã:
tuệ giác thể nhập thật tướng của các pháp. Mầm mống của tuệ giác bồ
đề thì chính là tuệ tâm sở trong 5 tâm sở biệt cảnh; sử dụng tâm sở
này thì tập quán sát được về thật tướng. Siêu việt mọi khái niệm...
xuất hiện với biệt dạng: Thật tướng là gì? là bản chất thật: bản
chất siêu việt mọi khái niệm mà thực chất chỉ là đối lập nhau mà
hình thành. Mọi khái niệm ấy, ở đây đưa ra 4 phạm trù thành 8 khái
niệm để làm tiêu biểu. Tất cả 6 câu này nếu dịch sát chính văn đến
gần như không dịch thì phải là không sinh với không diệt, không
thường với không đoạn, không nhất với không dị, không lai với không
khứ. Bằng sự quán sát ấy, nỗ lực mà trang hoàng: việc Bồ tát phải
làm, phải tuần tự học tập: Bằng sự quán sát ấy, chính văn là như thị
nhất tâm trung, nhất tâm là sự quán sát thật tướng, chỉ lấy thật
tướng làm chủ đề duy nhất (chứ chưa thể nói là đồng nhất với thật
tướng). Nỗ lực mà trang hoàng, trang hoàng (trang nghiêm) là nói tắt,
nói đủ là trang hoàng quốc độ bằng cách giáo hóa chúng sinh (thành
ngữ: trang nghiêm quốc độ, thành thục chúng sinh). Và đó là việc
phải làm của Bồ tát. Việc phải làm ấy mà chính yếu là Bồ tát giới là
xuất phát từ thật tướng bát nhã. Nên người thọ Bồ tát giới thì, với
sự quán sát thật tướng bát nhã, phải nỗ lực mà học và hành. Với tất
cả các vị... cũng gọi là đại thừa: Tu học còn tiếp tục là hữu học,
tu học đã hoàn tất là vô học. Đối với các vị ấy mà người thọ Bồ tát
giới sống với người thọ Bồ tát giới không phân biệt để khinh trọng,
thì đó là một bước biểu hiện của bát nhã. Hý luận lầm lỗi, hý luận ở
đây là hết thảy tư duy và mô tả theo các phạm trù đối lập nhau; đối
với thật tướng bát nhã thì tư duy mô tả như vậy đã là hý luận, mà là
hý luận lầm lỗi. Trí toàn giác của Phật, trí toàn giác, chính văn là
tát bà nhã.
-
Đoạn 3: Khuyến Cáo
Và Hướng Nguyện Về Bồ Tát Giới
- Thế nên các Phật tử
- Hãy
nổi đại dũng mãnh
- Đối
với giới của Phật
- Giữ
như giữ ngọc sáng
- Các Bồ
tát quá khứ
- Đã học
về giới ấy
- Vị lai
thì sẽ học
- Như
hiện tại đang học
- Giới
ấy chư Phật làm
- Giới
ấy chư Phật khen
- Và tôi
hôm nay đây
- Đã
kính theo chư Phật
- Mà
tụng lại giới pháp
- Phước
đức vô lượng ấy
- Hồi
hướng cho chúng sinh
- Để
cùng nhau xoay về
- Trí
toàn giác của Phật
- Cầu
nguyện cho các vị
- Được
nghe giới pháp này
- Chóng
thành đạt trí Phật.
- Và tôi
hôm nay đây, tôi là vị tụng giới tự xưng. Mà tụng lại giới pháp
phước đức vô lượng ấy, chính văn là thuyết phước đức vô lượng tụ, có
người hiểu là nói về giới pháp, sự nói ấy được vô lượng phước đức;
nay xét phước đức vô lượng tụ mà ở trên nói là công đức tụ nghĩa đen
là cái đống phước đức vô lượng, cái đống ấy chính là giới pháp Bồ
tát của Phạm võng.
- Kính
lạy Đức Lô Xá Na Như Lai,
- Kính
lạy Đức Thích Ca Mâu Ni Như Lai,
- Kính
lạy Kho Tàng Bồ tát Giới Phạm Võng.
- Cả 3
danh hiệu này là của nghi thức tụng giới. Vị tụng giới niệm 3 danh
hiệu này trước khi nói lời tác bạch cuối cùng.
-
Phụ Lục Nghi Thức
Tụng Bồ Tát Giới Phạm Võng
- Trước
khi tụng, vị tụng giới lạy và quì mà thưa: Con là tỷ kheo XX, kính
bạch Đại đức tăng, Đại đức tăng bảo con tụng giới, nhưng con e có sự
lầm lẫn trong khi tụng, vậy kính xin Đại đức tăng từ bi chỉ bảo cho
con. Chúng Bồ tát giới lắng nghe:
- Qui y
kính lạy
- Đức Lô
Xá Na
- Và Kim
Cang Phật
- Khắp
cả mười phương
- Lại
lạy phân thân
- Đức Lô
Xá Na
- Là
ngàn trăm ức
- Các
Đức Thích Ca
- Nay
tôi kính tụng
- Về Bồ
tát giới
- Mà đại
cương là
- Ba
loại tịnh giới
- Chúng
Bồ tát giới
- Hãy
cùng lắng nghe
- Giới
như ngọn đèn
- Đã
sáng lại lớn
- Có thể
xua tan
- Bóng
tối đêm dài
- Giới
như đài gương
- Trong
sáng quí báu
- Hiện
rõ các pháp
- Đủ cả
không sót
- Giới
lại y như
- Ngọc
báu ma ni
- Tuôn
ra của cải
- Giúp
kẻ khốn cùng
- Siêu
thoát thế gian
- Chóng
thành Phật đà
- Làm
được như vậy
- Giới
này hơn cả
- Vì lý
do ấy
- Chúng
Bồ tát giới
- Cần
phải nỗ lực
- Kính
cẩn mà giữ
- Chư
đại đức, hôm nay bốn tháng của mùa xuân đã qua mất nửa tháng mà chỉ
thiếu một đêm, còn lại chỉ thừa một đêm và ba tháng rưỡi. Già bịnh
đã gần, Phật pháp sắp ẩn. Chư đại đức, và ưu bà tắc ưu bà di, muốn
được đạo quả, các vị phải nhất tâm nỗ lực mà tinh tiến. Tại sao, vì
đến như chư Phật cũng phải nhất tâm nỗ lực mà tinh tiến mới thành
tựu vô thượng bồ đề, huống chi những kẻ khác đang còn tu tập các
thiện pháp khác. Các vị nghe như vậy thì trong lúc còn khỏe mạnh
phải nỗ lực mà siêng tu thiện pháp, đâu được không cấp tốc cầu đạo
mà đợi đến tuổi già. Đợi đến tuổi già là các vị còn muốn vui thú nỗi
gì?
- Ngày
nay đã qua
- Mạng
sống cũng bớt
- Như cá
thiếu nước
- Đâu có
vui gì,
- Tăng
tập hợp chưa?
- Tăng
hòa hợp không?
- Tăng
tập hợp hòa hợp để làm gì?
- Những
người chưa thọ Bồ tát giới, hay thọ mà không thanh tịnh, đã ra khỏi
đây chưa?
- Có bao
nhiêu người thọ Bồ tát giới không đến tập hợp mà có dặn nhờ nói muốn
và thanh tịnh?
- Chư
Phật tử, hãy chắp tay lắng nghe. Nay tôi sắp nói đến lời mở đầu giới
pháp rộng lớn của chư Phật, các vị tập hợp, yên lặng mà lắng nghe.
Và tự xét có tội lỗi thì phải sám hối; sám hối thì yên vui, không
sám hối thì tội lỗi càng sâu nặng. Không có tội lỗi thì yên lặng; do
sự yên lặng ấy mà tôi biết các vị thanh tịnh.
- Chư
đại đức, và ưu bà tắc ưu bà di, hãy nghe cho kỹ: Sau khi Đức Thế Tôn
nhập diệt, trong thời kỳ Phật pháp cuối cùng, càng phải tôn kính Ba
la đề mộc xoa. Ba la đề mộc xoa là giới pháp này đây. Phụng trì giới
pháp này thì như đêm tối mà gặp ánh sáng, như nghèo nàn mà được vàng
ngọc, như bịnh tật mà được lành mạnh, như tù đầy mà thoát lao ngục,
như đi xa mà được về nhà. Phải biết giới pháp này là đức thầy cao cả
của các vị. Đức Thế Tôn còn ở đời cũng không khác gì giới pháp này.
Lòng sợ tội lỗi khó mà sinh được, tâm có đức lành khó mà phát ra.
Nên trong khế kinh đã dạy:
- Đừng
khinh tội lỗi nhỏ
- Cho là
không tai họa
- Giọt
nước tuy là ít
- Chảy
mãi đầy hồ lớn
- Tội
lỗi gây chốc lát
- Họa ở
vô gián ngục
- Một
khi mất thân người
- Muôn
kiếp khó được lại
- Sự
khỏe đẹp không bền
- Qua
mau như ngựa chạy
- Mạng
người vốn vô thường
- Quá
hơn nước núi đổ
- Hôm
nay dẫu còn đó
- Ngày
mai khó bảo tồn.
- Các vị
phải nhất tâm mà nỗ lực tinh tiến, cẩn thận đừng giải đải, đừng
biếng nhác, đừng ham ngủ, đừng phóng ý. Thâu đêm cũng phải tập trung
tâm ý lại mà tưởng niệm Phật pháp tăng. Đừng để đời mình trôi qua
một cách trống rỗng, mệt nhọc một cách vô ích, để rồi sau đó phải
hối hận sâu xa.
- Các vị
hãy nhất tâm, kính cẩn mà phụng hành cho thật chính xác đối với giới
pháp này. Phải học như vậy.
- Chư
đại đức, hôm nay là ngày mười lăm của nửa tháng trăng tối, ngày bố
tát tụng Bồ tát giới. Các vị hãy nhất tâm mà nghe cho khéo. Ai có
lỗi thì xin nói ra, ai không lỗi thì xin yên lặng. Yên lặng nên biết
chư vị đại đức thanh tịnh, có thể tụng Bồ tát giới. Như vậy là tôi
đã nói lời mở đầu Bồ tát giới. Nay xin hỏi, chư đại đức, trong các
vị có thanh tịnh cả không? Chư đại đức, các vị thanh tịnh cả, vì các
vị cùng yên lặng. Việc này tôi xin ghi nhận như vậy.
- Tụng
giới xong, vị tụng giới đứng dậy mà thưa, bạch Đại đức tăng, con là
tỷ kheo XX, xin kính tạ lỗi Đại đức tăng; Đại đức tăng bảo con tụng
Bồ tát giới, nhưng thân miệng ý của con không tinh cần, tụng giới
văn không thông suốt, làm cho chư vị ngồi lâu hơn lên, không khỏi
phát phiền. Con xin chư vị từ bi hoan hỷ cho con.